Sabahları uyanırsınız, hava tertemiz, Gökyüzü masmavi! Bütün bunlar kimin eseri?
Peri Okulu’nda dünyanın dört bir yanından periler toplanırmış. İçlerinde tuhaf öğrenciler de oluyormuş hani. Fabrika bacalarındaki atıkları temizlediği için yüzü gözü kapkara, “koh, koh!” diye öksüren mi istersin? Yok “yağmurları yıkadım”, yok “kutup ayılarına buzul buldum” diye anlatan mı? Mavi bir kuşa, mavi bir tavşana dönüşen mi? Artan plastik kullanımının önüne geçmek için canla başla çalışan mı? Peri Okulu’nun bütün üyeleri, insanlara iyilik yapmak üzerine dersler alıyorlarmış. Ama bu yeni perilerin herkesten farklı ve önemli bir amaçları varmış: Yeryüzündeki çevre kirliliğini ortadan kaldırmak.
Çevreci Peri’de, çocuklarda çevre bilinci oluşturan beş masal yer alıyor.
Bir de ?Çevreci Peri? varmış? – Edip Koraylı (edipkorayli@gmail.com)
(11.12.2010 tarihli Birgün Kitap)
Edebiyat duyarlılığı taşıyan, dünyanın geldiği noktaya üzülen ve hatta kaleme aldığı roman, öykü, oyun ve makalelerde de halihazırda bu konuları işleyen bir yazarın ortaya koyacağı çocuk edebiyatı da kaçınılmaz olarak bu konular hakkında olacaktır, öyle değil mi?
Şehirli avangard öykü ve romanları ile cyberpunk tadındaki bilim kurgu romanlarıyla tanıdığımız yazar Hikmet Temel Akarsu, 2005 yılında Can Yayınları?ndan çıkan ilk çocuk öyküleri kitabı ?Güzelçamlı’nın Kayıp Panteri?nin ardından ikinci çocuk kitabını Çizmeli Kedi Yayınları?ndan yayımladı: ?Çevreci Peri.?
?Çevrecilik? kavramının bir alay konusu ya da küçüseme yordamı (aramızdan kaç kişi çevre konusunda bir uyarıda bulunduğumuzda, ?Çevreci misin?? sorusunu duymadık ki?) olduğu ülkemizde edebiyatımızda çok da yer bulmamış bir konu üzerine bir eser ortaya çıkarma kararı almış Akarsu. Ve bu yolda da yurtdışında örneklerine uzun süredir ulaşılabilen bir çocuk kitabı yazmayı uygun görmüş. (Amazon.com sitesinde ?Environment & Nature? başlığı altında ?Juvenile Fiction,? yani ?Çocuk Edebiyatı? diye aratıp, gelen sonuçların sayısına şaşırabilirsiniz.) Yazar, yapılan sayısız haber, belgesel ve film ile yazılan kitaplara rağmen yetişkinlerde ?çevre? konusunda bir hareket yaratmanın imkansız gözüktüğü bu günde, doğru yerin çocuklar olduğunu iyi tahlil etmiş. (Kendinize sorun: Uluslararası bir çalışma olan Yann Arthus-Bertrand?ın ?Yuva? belgeseli bütün insanlığa bir çağrıydı ama kaç yetişkin orada söylenenleri ciddiye aldı?)
Öykülerde ?periler? gibi fantastik ögeler kullanılarak ekosistemin ve ülkemizdeki doğal zenginliklerin korunması konusunda çocuklara dersler verilmektedir. Bu ifadeden, kuru bir didaktiklikte ekoloji dersleri verildiği sanılmasın: Öykülerin şirin kurgusuyla basit bir arıtma sistemiyle denizlerin temizlenebileceği, trolle değil de kontrollü balıkçılıkla denizlerdeki canlılığın korunabileceği ve bacalara filtre koyularak atmosfer kirliliğinin önüne geçilebileceği dile getirilmektedir. Kitabın sonundaki esprili test ile çocuklar kitap boyunca öğrendikleri bilgileri de pekiştirme imkanına erişmektedir.
Akarsu bu çevrecilik öykülerinde, çoğu yerde ıskalanan, belki de konu hakkındaki en önemli mesajı da dile getiriyor: dünyanın ve insanlığın birbirleriyle olan yadsınamaz bağları. Akarsu, yeryüzünün herhangi bir yerindeki kirliliğin ve zararın dünyanın başka bir yerini farklı bir açıdan etkilediğini çocukların zihinlerine kazımayı bilmiş. Bu, ne yazık ki, birçoğumuzun bilmediği, bilse de göz ardı etmek istediği bir gerçek. Dolayısıyla, ?Ağaç yaşken eğilir,? prensibiyle çocuklara ekolojinin bu hassas dengesi de aktarılmış oluyor.
Bunların dışında, ilginç bir şekilde, ?Çevreci Peri? öyküleri içinde Akarsu edebiyatından tatlar ve imgeler bulmak da hoş. Yazarın temel konularından olan iyilik/kötülük çatışması veya sanat tutkusu (?Kar Perisi? öyküsünde bir peri sanatı ?dokunduğu her şeyi güzelleştiren şey? diye tasvir eder) gibi kavramlar çocukların bilinçlenmesinde faydalı olurken, ilkokul öncesi çocuklarına bu öyküleri okuyan ebeveynleri de gülümsetecektir.
Beş kitaplık bir serinin ilki olan ?Çevreci Peri?nin çocuklarda çevrecilik bilincinin oluşmasında öncü olmasını ve bu tarz eserlere de önayak olmasını diliyoruz.
Yayınevinden verilen bilgiye göre Çevreci Peri Masalları beş cilt olacakmış. İkinci cilt Peri Şarkıları?nın desenleri bile hazırmış ve matbaaya gitmek üzereymiş. Yazar beş kitabın tamamını hazırlayıp yayınevine teslim etmiş. Üçüncü kitabın adı ise Periler Ağlar Yağmurlar Yağar. Söz konusu beş kitap basıldıktan sonra Çizmeli Kedi Yayınları onları özel tasarımlı bir kutu içinde de satışa sunacakmış. Böylece çevrecilik konusunu temel alan beş yüz sayfayı aşkın bir masal külliyatına sahip olacağız.
Çevreci Peri Masalları beyaz kağıda kaliteli baskısıyla özellikle 7-11 yaş grubu çocuklarda çevre bilincini oluşturmak için mükemmel bir kaynak oluşturacak gibi gözüküyor.
Kitabın Künyesi
Çevreci Peri
Hikmet Temel Akarsu
Resimleyen: Zeynep Özatalay
Çizmeli Kedi Yayınları
İstanbul 2010, 1.Basım
96 sayfa