On yıllara yayılan tarih ve felsefe okumalarına dayanan ve üç yıllık yoğun çalışmanın ürünü olan bu kitap, Taner Timur çalışmalarının yeni bir doruğunu oluşturuyor. Çalışma, tarih-yazıcılığı ile felsefe ve toplum bilimlerinin, tarih boyunca yer yer birbirleriyle buluşan, fakat çoğu zaman da birbirinden kopuk ve bağımsız bir gelişme çizgisi izleyen öykülerini anlatıyor.
Felsefe ve bilimin beşiği olan Eski Yunan, Herodot ve Thucydides ile tarihçiliğin de beşiği olmuştu; fakat Aristo, genelle değil, özelle uğraşan tarih-yazıcılığını bilim saymıyordu. Bu görüş, din adamları ve ilahiyatçıların kontrolü altında tüm Ortaçağ boyunca da geçerli oldu.

Rönesans’ın, kutsal tarih anlayışında açtığı gedikler, 17. yüzyıl rasyonalist filozoflarının darbeleri ile genişledi ve izleyen yüzyıla da Kant’ın “Aydınlanma” dediği “aklın zaferi” damgasını vurdu. Böylece, modernizm, Weber’in “büyülerin bozulması” olarak adlandırdığı süreç sonucunda doğdu.

19. yüzyıl, Hegel’in “yöntem”inde Aydınlanma’yı diyalektik bir devinime dönüştürdü; fakat yine Hegel’in “sistem”inde tarih, “Mutlak Espri” şeklinde sona eriyordu. Marx ve Engels, Hegel’in diyalektik yöntemini benimsediler ve kapitalizmin sağladığı bütünlüğü toplum bilimlerindeki gelişmelere dayanarak tarihî maddecilik adını verdikleri kuramsal çerçevede açıkladılar. Böylece metafizik sentezin yerini sosyoekonomik analize dayanan bilimsel eleştiri alıyor ve kapitalist küreselleşmenin gizlemeye çalıştığı uzlaşmaz çelişki ortaya konulmuş oluyordu.
Krizler, devrimci atılımlar ve karşı-devrimler içinde geçen 19. yüzyılı, iki kanlı dünya savaşına sahne olan 20. yüzyıl izledi. Kapitalizm dünyayı bütünleştirir, eşitsizlikler içinde “küresel bir köy” haline getirirken kapitalist işbölümü de bilimde iş bölümünü artırıyor, “uzmanlaşma”yı geliştiriyordu. Böylece gitgide daha çok “uzmanlaşan” bilim dalları sadece “bütün”ü değil, birbirlerini de anlayamaz hale geldiler. Mikro-tarih, mikro-iktisat, mikro-sosyoloji vb, tüm bilimler yerleşik çıkarlarla uzlaşıyor ve “bilimsel tarafsızlık” kisvesi altında küresel kapitalizmi bir kader gibi sunma yarışına giriyordu.

Günümüzde bilim ve tarih-yazıcılığı küreselleşme ile gettolaşma arasındaki çelişkileri ve gerginlikleri yaşıyor. Bu kitapta Aristo’dan Heidegger ve çağdaş tarihçilere kadar bu gelişmenin öyküsü anlatılıyor.
(Tanıtım Bülteninden)

Kitabın Künyesi
Felsefe, Toplum Bilimleri ve Tarihçi
Taner Timur
Yordam Kitap / Kuram / Tarih Dizisi
İstanbul, Kasım 2011, 1. Basım
432 sayfa

Previous Story

Anılar ve Tarih ya da Fırtınalı Yolun Yoldaşları – Ali Güzel

Next Story

Gerçek, Yıkıcı ve Yaratıcı (Dünyada ve Türkiye’de Üniversite, Eğitim, Gençlik Mücadeleleri)

Latest from Taner Timur

Kant

Kant: “Kozmopolit Açıdan” Tarih ve Felsefe

Kant’ın eleştirel felsefesi genellikle tarih-yazıcılığına aykırı bir felsefe olarak değerlendirilmiş ve teolojiye karşı savaş açmış olan filozofun tarihçiliğe karşı da savaş halinde olduğu düşünülmüştür.
Kant

Kant: Hüküm Verme, Ereksellik ve Tarihsellik

Kant, manevi planda “hüküm verme” (beğenme, zevk alma, yücelik duygusu vb.) yeteneğimizde (Urteilskraft) ampirik ve ahlaki alanları, yani zihin yapımızı bütünleştiren yeni bir alan

Kant, Eleştirel Felsefe ve Tarihsellik

Kant’ın felsefe tarihinde özel bir yeri vardır. Alman filozof, 18. yüzyılın büyük kısmını kapsayan hayatında Aydınlanma düşüncesinin en kapsamlı ve en tutarlı sentezini gerçekleştiren
Kant

Kant: Pratik Akıl, Ahlak ve Özgürlük Alanı

Teorik akıl, görünen nesneler (“Erscheinung”, “Phänomen”) dünyasıyla ilgiliydi ve aklın “Neyi bilebiliriz?” sorusuna yanıt arayan işlevini inceliyordu. Pratik akıl ise ahlak dünyasına eğilmekte, davranışlarımızın
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ