“Ne de olsa diplomat tabii. Türklerin, bu şehri kurmadıklarını, zapt ettiklerini sürekli olarak hatırlatmak ister gibi, fethin bilmem kaçıncı yıldönümünü kutlamaya çok meraklı olduklarını biliyor.”
Livaneli’nin Konstantiniyye Oteli romanında, görkemli otelin açılış töreninde, yabancı bir diplomatın konuşma yaptığı bölümde geçen bir cümle bu.
“Sinan” adlı o ince ama büyük yapıtında, Abidin Dino da konuya aynı açıdan bakıyor: “İstanbul şehrinin fethi 1453’te başlamış ve Süleymaniye’nin bittiği güne kadar sürmüştür. (…) Sinan Kostantiniyye’yi İstanbul yaptı.”
Mithat Cemal Kuntay’ın önemli romanı “Üç İstanbul”da da karşımıza çıkan bir konu bu. Roman kahramanı Adnan, üzerinde çalıştığı bir kitap için not alıyor: “İstanbul, Süleymaniye yapıldığı gün bizim oldu!”
Üç yazarımız da Fatih Sultan’ın Konstantiniyye’yi ele geçirmiş olmasından çok, bu şehri İstanbul yapanın Sinan olduğu gerçeğini vurguluyor.
“Fatih” ve “Sinan” adlarını, elbette alegorik biçimde algılamak gerek.
“Fetih”in yıldönümü olan her 29 Mayıs’ta İstanbul’a ve medyaya bu gözle bakmakta fayda var. “Uygarlık yaratmak”, “talan”, “arabesk” gibi birçok meseleyi anlamayı kolaylaştıran günlerdir, 29 Mayıslar.
Zafer Köse
zaferxkose@gmail.com