Portekizli sosyalist yazar Jose Saramago 87 yaşında Kanarya Adaları’nda yaşamını yitirdi. Yapıtlarındaki hayal gücü, sevecenlik ve ironiyle, anlaşılması zor gerçeklerin kavranmasını sağlayarak çağımızın en önemli edebiyatçıları arasında yerini alan Saramago, Associated Press’e verdiği bir röportajda “İnsanlar eskiden benden ‘İyidir ama komünisttir” diye söz ediyorlardı. Şimdi ise, ‘komünisttir ama iyidir’ diyorlar” yorumunda bulunmuştu.
1969’dan beri Portekiz Komünist Partisi üyesi olan yazar, ziyaret için gittiği İsrail’de Filistinlilere uygulanan ambargonun tersinden ‘Auschwitz’ sendromunun yeniden üretilmesi anlamına geldiğini söylerek İsrail’i sert bir dille eleştirmişti.
José Saramago, 16 Kasım 1922 yılında Lizbon kentinin kuzeyindeki küçük bir köy olan Azinhaga’da (Ribatejo) doğdu. Yoksul bir köylü ailenin oğlu olarak büyüdü. Ailesiyle birlikte taşındığı Lizbon?da öğrenim gördü. Öğrenimi sırasında kırsal kesimde çalıştı. Ekonomik sorunları nedeniyle okulu bıraktı. Makinistlik eğitimi aldı. Teknik ressamlıktan redaktörlüğe, editörlüğe ve çevirmenliğe kadar birçok işte çalıştı.
Bir yayınevinde, yayın hazırlığı ve üretim departmanında görev yaptı. Diario ve Lisboa gazetelerinde kültür editörü olarak çalıştı. Siyasi yorumlar yazdı. Portekiz Yazarlar Birliği?nin yönetim kurulunda görev üstlendi. 1976?dan sonra kendini tümüyle kitaplarına verdi.
1993?te Kanarya Adaları?nda Lanzarote?ye yerleşti. Pilar del Rio ile evlendi. İlk romanı Günah Ülkesi (Terra do Pecado) 1947?de yayınlandı.
Yazarın romanları ve denemelerinin yanısıra iki şiir kitabı ve oyun kitapları da vardır. Saramago, 1998 Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazandı.
Yazarın biçemi gayet dikkate değerdir. Düz yazılarında, noktalama işareti olarak nokta ve virgülden başkasını kullanmaz. Anlatım dili de oldukça muzipçedir; bu da, okuyucuyu yazara bağlayan bir diğer etkendir.
Yapıtlarındaki hayal gücü, sevecenlik ve ironiyle, anlaşılması zor gerçeklerin kavranmasını sağlayarak çağımızın en önemli edebiyatçıları arasında yerini alan Saramago, 2010 yılında 87 yaşında Kanarya Adaları’nda yaşamını yitirdi.
Eserleri
Şiir
* Os poemas possiveis (1966)
* Provavelmente alegria (1970)
* O ano de 1993 (1975)
Öykü
* Objecto quase (1978) / Kısırdöngü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)
Roman
* Terra do Pecado (1947)
* Manual de Pintura e Caligrafia (1977) / Ressamın El Kitabı (Can Yayınları, 1999)
* Levantado do Chão (1980) / Umut Tarlaları (Can Yayınları, 2003)
* Memorial do Convento (1982) / Baltasar ve Blimunda, (Gendaş Kültür, 2000)
* O ano da morte de Ricardo Reis (1984) / Ricardo Reis’in Öldüğü Yıl (Can Yayınları, 2003)
* A jangada de pedra (1986) / Yitik Adanın Öyküsü, (Merkez Kitaplar, 2006)
* História do cerco de Lisboa (1989) / Lizbon Kuşatmasının Tarihi, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2004)
* O evangelho segundo Jesus Cristo (1991) / İsa’ya göre İncil, (Merkez Kitaplar, 2006)
* Ensaio sobre a cegueira (1995) / Körlük, (Can Yayınları, 1999)
* Todos os nomes (1997) / Bütün İsimler, (Gendaş Kültür, 1999)
* O conto da Ilha Desconhecida (1997) / Bilinmeyen Adanın Öyküsü, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2001)
* A caverna (2000) / Mağara, (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2005)
* O homem duplicado (2002)
* Ensaio sobre a Lucidez (2004)
* As intermitências da morte (2005) / Ölüm Bir Varmış Bir Yokmuş, Merkez Kitaplar 2007
Denemeler
* Deste mundo e do outro (1971)
* A bagagem do viajante (1973)
* As opiniões que o DL teve (1974)
* Os apontamentos (1976)
* Viagem a Portugal (1981)
* Folhas políticas : 1976-1998 (1999)
* Discursos de Estocolmo (1999)
Günlük
* Cadernos de Lanzarote Vol. 1-5 (1994-1998, 5 cilt)
Oyun
* A noite (1979)
* Que farei com este livro? (1980)
* A segunda vida de Francisco de Assis (1987)
* In nomine Dei (1993)
* Don Giovanni ou O dissoluto absolvido (2005)