19. ve 20. yüzyıla Kürt tarihi üzerine Celilê Celil?in ortaya çıkardığı önemli 13 ilginç olayın belgeleri, ?Kürt halk tarihinden 13 ilginç yaprak? ismiyle kitaplaştırıldı.
Kürtlerin önemli tarihçi, yazar ve kurdologlarından olan Celîlê Celil şimdiye kadar Kürt tarihi, kültürü üzerine çok sayıda araştırma yaptı. Tarih, edebiyat, folklor, dil üzerine yaptığı çalışmaları Rusça, Ermenice, Kürtçe ve Almanca yayımlandı. Hala Viyana?daki Bilimler Akademisi?nde çalışmalarını sürdüren Celil?in Kürt tarihi üzerine ortaya çıkardığı belge ve makalelerinden oluşan ?Kürt halk tarihinden 13 ilginç yaprak? Evrensel Yayınlarından çıktı.

Kırk yılı aşkın süre Moskova, Leningrad, Tiflis ve Erivan?da Kürt halkının kültürü ve tarihi üzerine inceleme ve araştırmalar yapan Celîlê Celîl, bu kitapta yer alan makaleleri gün yüzüne çıkarılan önemli belgelerden oluşuyor. Kitaptaki makaleler eski Sovyet ülkeleri ve Avrupa?da çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlandı. Kürtçe yayımlanan makaleler Hasan Kaya tarafından Türkçeye çevrildi.
Kürt-Ermeni ilişkileri, Rusya?daki esir Kürtler, 1880 başkaldırısı üzerine yeni belgeler, Qezwin Kürt aşireti, Kozan Kürtleri tarihi, Kürt aydınlanma tarihinde Abdurrezaq Bey?e ait iki belge, General Şerif Paşa?nın Rusya Dışişleri Bakanlığına mektubu, Bitlis Kürtlerinin 1914 başkaldırısı, Emek-Şükran Borcu, Irak Kürt Devrimi Önderlerinin Stalin?e yazdığı mektup ve Ebulqasim Lahûtî ana başlıklardaki makaleleri Kürt tarihinden önemli ayrıntılar sunuyor.
Kitaptaki makaleler 19. yüzyıla kadar uzanıyor. 19. yüzyılda Osmanlı-Rusya arasında savaş başını alıp götürür. Savaşta Kürtlerde yer alır ama onlardan 100 kadarı esir düşer, bu esir düşmeyle Rus araştırmacılar ilk kez Kürtleri tanır.
Kitabı hazırlayan Celil bu konuda, ?İlk kez Kürtleri tanıyan Rus araştırmacılar, onların davranışlarına, töre, gelenek ve göreneklerine şaşırıp kaldılar. K. Mikeşen esir Kürtler hakkında makale yazan araştırmacılardan biridir. 1855 yılında Severnaya Pçela dergisinde küçük bir makale yayımlandı. Rusya Kraliyet Akademisinden araştırmacılar, bu makaleyi okuduktan sonra Kürtlerin kültürü, gelenekleri ve dilleriyle ilgili araştırma yapmak üzere esir kampına araştırmacı yollarlar. Bu konu ile ilgili tanınmış beş bilim adamı, akademinin yolladıkları mektupta, Kürdolojinin geliştirilmesinin önemine değindiler? diyor.
Kürt isyanlarından1880 Şeyh Ubeydullah isyanı üzerine yazdığı makalede ise, Ubeydullah?ın Kürt aşiretlerinin ileri gelenleri ile başkaldırı için görüşülürken, Urmiye, Avrupa ve Amerika sefirlerine mektuplar göndererek amaçlarını anlatır.

KÜRT ÇOCUKLARI İÇİN OKUL AÇILIYOR
Kitaptaki bir diğer önemli ayrıntı ise 1910?ların başına ait. 1913 yılında Osmanlı, Fars ve Rusya?nın ortasında çok önemli bir köprü olan Xoy şehrinde açılan Kürt okuluyla ilgili. Kürt çocukları için okul açılır, Kürtlerin gelişimi, aydınlanması için çaba gösterilir ve ?Kürt çocuklarını eğitmeliyiz. Dünyayı tanımalılar. Matematiği, bilimi öğrenmeliler? denilir.
Barzani hareketi üzerine de ayrıntılar, belgeler sunan kitapta Barzani hareketinin başlangıç tarihinin 1909 yılı olduğu belirtilir.
Önemli bir ayrıntıda 1920?lerdeki İsahak Marogûlov?a ait Kürtçe latin alfabesi. Kitapta latin alfebesi konusunda şu görüşlere yer verilmiş: ?1928 yılında Marogûlov?un hazırladığı alfabe komisyon tarafından uygun görüldü. 1929 yılında Kafkasya cumhuriyetleri tarafından bu alfabenin Sovyet Kürtlerinin alfabesi olduğu resmen kabul edildi. Ne yazık ki Sovyet Kürtlerinin yaşamında yer alan bu alfabe 1930 yılının sonlarına doğru iptal edildi ve onun yerine 1941 yılında Ermenistan tarafından alınan 909 sayılı Kiril alfabesi kabul edildi.?
?Kürt halk tarihinden 13 ilginç yaprak? belgeleri, ayrıntıları, bir dönemin önemli olaylarını gözler önüne sermesiyle Kürt tarih kitapları arasında önemli bir yerde duruyor.
Cemil Oğuz / Firatnews.eu

Tanıtım Yazısı
Kürdolog Celîlê Celîl, bugüne dek birçok esere imza attı. Tarih, edebiyat, folklor alanında yazdığı eserleri Rusça, Ermenice, Kürtçe, (Kurmancî, Soranî), Türkçe ve Almanca basılmıştır.
Erivan’dan göç ettiği Viyana’daki Bilimler Akademisi’nde Kürtler ve Kürdistan ile ilgili çalışmalarını sürdürmektedir. Ayrıca Viyana Üniversitesi’nde Kürt Tarihi, etnolojisi, dili ve kültürü derslerini vermektedir.
Kürt Halk Tarihinden 13 İlginç Yaprak daha önce Rusça, Ermenice ve Kürtçe yazdığı 13 makalesi temel alınarak hazırlanmıştır.
Her makalesi bir belgeye dayandırılarak yazılan bu eserin önemi; bugüne dek bilinmeyen, önemli ve ilginç belgeleri okurun dikkatine sunmasıdır. Bu belgeler eserin bilimsel değerini artırmaktadır.

Kitabın Künyesi
Kürt Halk Tarihinden 13 İlginç Yaprak
Yazar: Celile Celil
Çeviren Hasan Kaya
Yayınevi: Evrensel Basım Yayın
Sayfa Sayısı: 183 sayfa

1 Comment

  1. Nihayet gerçek tarih ve kültür kimliğimiz su yüzüne çıkmaya başladı.
    Tüm araştırmacılar gibi size de sonsuz şükranlar.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

Previous Story

Sarı Defterdekiler / Folklor Denemeleri – Yaşar Kemal

Next Story

Bir Yanılsamanın İzinde… – Suat Kamil Aksoy

Latest from Araştırmalar

1915 Yazıları – Taner Akçam

Ermeni meselesiyle ilgili yaptığı çalışmalarla dikkat çeken Taner Akçam, 1915 Yazıları’nda bir araya getirilen makalelerinde çözümsüzlük girdabında sürüklenen sorunu değişik yönleriyle ele alıyor. 1915

İnternette En Çok Aranan 10 Kitap

Yandex, Türkiye’de internet kullanıcılarının en çok aradıkları kitapları araştırdı. 35. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nın açılışını da kapsayan 1-15 Kasım 2016 tarihinde en çok aranan

Kitaplı Mücadele – Zafer Köse

Son on yıllarda yazılmış kitapların çoğu, emeğiyle geçinen insanlara zararlı. “Yazar Müsveddeleri”nin listesi aşağıdaymış. Bunları okullara davet etmek resmi suçmuş. “Liste” dediği, barış isteyen
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ