“Şehir ve Oyun” temalı İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali’nin programında bu yıl “Sınıf Mücadelesi” masa oyunu turnuvası da yer alıyor. ABD’li Marksist akademisyen ve yazar Bertell Ollman tarafından hazırlanan oyunla ilgili panel ve turnuva 2 Kasım’da Aziz Kedi Kitabevi’nde.
İstanbul Tanpınar Edebiyat Festivali’nin bu yılki teması “Şehir ve Oyun”. Festival, 30 Ekim’de başlıyor. Bu yıl beşincisi düzenlenen Festival’e, İstanbul, Ankara, Bursa, Erzurum ve Konya şehirleri ev sahipliği yapacak. 15 ülkeden 60 yazarın katılacağı Festival’in etkilik programında sosyalist dünya görüşüyle hazırlanmış bir masa üstü oyununun turnuvası da yer alıyor: “Sınıf Mücadelesi”.
Monopoly’e karşı hazırlandı…
Sınıf Mücadelesi Masa Oyunu’nu, New York Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi profesörü olan, ünlü Marksist yazar Bertell Ollman’ın yarattı. Gençlere Marksizmi sevdirme projelerinden biri olan oyun, “Milyoner”, “Monopoly” gibi, çocuklara zengin olma hayalleri kurduran masaüstü oyunlarına alternatif olarak hazırlandı. Sınıf Mücadelesi, Marksist perspektifle yaratılmış ilk oyun olma özelliğine sahip. Ollman, bu oyuna çalışmadan önce Sovyetler de dâhil olmak üzere tüm dünyadaki oyunları araştırmış, böyle bir örnek bulamamış. Bu nedenle oyuna girişmiş. Oyun İngilizce dışında, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve İtalyanca versiyonları yapılmış. Toplam olarak yarım milyondan fazla satmış bu eğlenceli oyun; sınıf mücadelesi kavramını öğrencilerin, gençlerin hayatına sokmayı dert ediniyor. Oyun geçen Mayıs ayında Yordam Kitap tarafından Türkiye’ye getirilerek satışa sunuldu.
İktidara aday iki sınıf
Sınıf Mücadelesi’ndeki oyuncuların hepsi belli bir sınıfı temsil ediyor. Amaç ise devrim yapmak. Oyunu sadece Kapitalistler ya da İşçiler kazanabiliyor. Oyuncular bireyler değil sınıflar. Bunlar oyunda “temel sınıflar” olarak tanımlanmış. Köylüler, Küçük Esnaf, Beyaz Yakalılar (doktorlar, avukatlar, profesörler vs.) ve Öğrenciler ise İkincil ya da Müttefik sınıflar. Toplumun bu iki ana sınıfı ile ittifaklar kurup bozabiliyor, seçim ve genel grevlere yol açacak ilişkiler ağını geliştirebiliyor.
Turnuvaya katılmak için…
“Sınıf Mücadelesi’ne Giriş” paneli ve Sınıf Mücadelesi Oyunu Turnuvası 2 Kasım günü Aziz Kedi Kitabevi’nde saat 18.00’dan 21.30’a kadar katılımcılarıyla buluşacak. Katılım için assistant@itef.com.tr mail adresinden rezervasyon yaptırmanız gerekiyor.
Sınıf Mücadelesi’ne Giriş Paneli’nde soL gazetesi yayın kurulu üyesi Doğan Ergün “oyunun kuralları”ndan ve işçiler ile kapitalistlerin masadaki amansız mücadelesinden bahsedecek. Ergün’ün sunumunun ardından turnuvaya geçilecek.
Ollman’ın oyunla ilgili anıları
Bertell Ollman oyunu geliştirdiğinde hiçbir şirket oyunu çoğaltıp, dağıtıma sokmaya yanaşmamış. Ollman bir grup akaemisyen arkadaşıyla bir şirket kurmuş ve oyunu çoğaltmışlar. Oyunun dünya geneline sürümünün yapılması bu sayede mümkün olmuş. Marksist bilim adamı, “işadamı” sıfatıyla işler yapmak zorunda kalıyor. Sonra tüm bu macerayı “True Confessions of a Marxist Businessman” (Marksist Bir İşadamının Gerçek İtirafları) adıyla kitaplaştırıyor.
Oyunla ilgili annesi hakkında da bir hikayesi var Ollman’ın. Annesi, komünist olduğu, yazarlık ve akademisyenlik dışında pek bir şey yapmadığı için kızgınmış kendisine. Ama ne zaman ki, bu oyun işi gündeme geliyor ve Ollman “işadamı” sıfatı kazanıyor, o zaman mutlu oluyor annesi ve “nihayet doğru düzgün bir işin oldu” diyor.
Oyun kartlarındaki talimatlardan bazıları
Patronlar için:
– Bazı işçileri komünist olarak yaftalayıp işçilerin kendi aralarında kavga etmelerini sağladın: bir sonraki Karşılaşma Karesine git, İşçilerden 1 varlık al.
-Ülkenin en büyük patronu, halka el hareketi yaparken fotoğraflandı. Halkın, kapitalistlerin halk hakkında gerçekte ne düşündüğünü görmesine izin vermek akıllıca olmaz. Halkı kandırmanın yeni yollarını düşünürken bir sonraki zar atma sıranı pas geç.
-Pahalı bulduğun için güvenlik önlemi almadığın kömür madeninde büyük bir kaza oldu. Cenaze törenine çelenk gönder ve olay unutulana ve halk tepkisi dinene dek 3 kare geri git.
-Kızın bir temizlik işçisiyle kaçtı. Komşularına ne diyeceğini düşünürken zar atma sıranı geç.
İşçiler için:
– Kayınvalidenin ciddi hastalığı bütün aileyi iflasa sürükledi ve içmeye başladın ? 1 borç. Alkol, yoksulluğun çaresi değildir.
– Patronun öldü ama yeni patron da aynı şeyleri yapıyor. Sorunların ahlaksız bir patrondan değil, patronlar sınıfından kaynaklandığını anlamaya başladın ? 2 varlık.
– Öğretmenler ve mühendisler, diğer işçiler gibi kendilerinin de patronlarının bulunduğunu anlamaya başladı. Doğrudan doğruya, Beyaz Yakalılar ile ittifak kurmana izin veren ilk kareye git.
-İşçi arkadaşlarınla birlikte fabrikanızı işgal ettiniz ve patronu tuvalete kilitlediniz. Kapitalistler 2 zar atma sıralarını pas geçecek.
(1 Kasım 2013, http://haber.sol.org.tr/)