Bir Rönesans sanatı uzmanı olan M. Wundram, bu kitapta Rönesans dönemi sanatçılarının eserlerinden örneklerin yanı sıra dönemin yapısını, sanata bakışını da ustalıkla irdeliyor. Taschen Temel Sanat Dizisi?nin bu yeni kitabı Rönesans sanatının tüm ustalarını ve onların yapıtlarıyla birlikte, dönemin özelliklerini yansıtıyor.
?Rönesans? bahsi geçen dönemin sanat anlayışını örneklere anlatıyor. Batı sanatı Rönesans?la mutlak bir zirveye çıktı. Doğa bilimlerindeki gelişmeler ve keşif yolculuklarıyla açılan yeni bilgi ufuklarının yanı sıra, devrin dinsel gerginlikleriyle politik ve sosyal kargaşaları da resme yansımıştı.
*”Rönesans, sanat ve kültürle ilgilenen herkesin sık sık karşılaştığı sözcüklerden biridir. İtalyanca rinascimento sözcüğünden kaynaklanan bu terim, dilimizde ?yeniden doğuş? anlamına geliyor. Rönesans genelde, 14-16. yüzyıllarda İtalya?da klasik modellerin etkisi ile sanat ve yazın alanındaki canlanış olarak tanımlanır. Daha 1550?de, sanat tarihçiliğinin öncüsü sayılan Giorgio Vasari (1511-1574), sanat alanındaki bu canlanışı tanımlamak için ?rinascita? sözcüğünü kullanmıştır. Ama deyim bugünkü anlamda kullanımını, büyük oranda Jacob Burchardt?ın ilk kez 1860?da basılan ?İtalya?da Rönesans Kültürü? adlı yapıtına borçludur. Rönesans, Burchardt?ın da değindiği gibi, İtalya?da yalnız sanat alanında görülmez; sosyal yaşantının bütün dallarındaki hareketliliği, canlanışı içerir.

Rönesans günümüzde klasik Avrupa sanatını başlatan dönem olarak benimseniyor. 15. yüzyıla değin Avrupa?da Ortaçağ?ın sembolik dünya görünüşü egemendi. Soyut, tartışmaya kapalı bir düşünce sistemi söz konusuydu. Bu durum, doğal olarak sanata da yansımıştı. Daha çok Kutsal Kitap?tan alınan konular, şemalara bağlı ve sembolik bir dille anlatılıyordu. Daha da önemlisi, Ortaçağ?ın sanat dalları arasında Güzel Sanatlar diye adlandırdığımız resim, heykel ve mimari yer almıyordu. Ortaçağ?ın ?Yedi Sanat?ını (Trivium ve Quadrivium) Diyalektik (mantık), Gramer, Retorik (söylev sanatı) ve Aritmetik, Geometri, Astronomi, Armoni (genel anlamda müzik sanatı) oluşturmaktaydı. Resim ve heykel ise zanaatla ilgili görülüyor, bu alanlarda çalüşanlar da zanaatçı olarak adlandırılıyordu.

15. yüzyıldan itibaren ise düşünce alanında, ilkçağ anlayışının etkileri görülmeye başlanır. Büyük düşünürlerin yapıtları italyancaya çevrilir, ılkçağ mitolojisindeki öyküler Hıristiyanlığa uyarlanır. Bu arada resim, heykel ve mimari, yapılan kuramsal çalışmaların da etkisiyle sanat niteliği kazanmaya başlar. İlkçağ felsefesinin de etkisiyle, insanı ?Küçük evren? (micro cosmos) olarak gören hümanist anlayış gelişir. Bu değişim, ekonomik bir temele de dayanmaktadır. Zenginleşen kent dükalıklarında klasik sanat eğitimi görmüş patronların egemenliği, Rönesans?ın oluşmasında hayli etkili olmuştur. Özellikle Rönesans?ın beşiği Floransa?daki Medici ailesi, sanatın en büyük koruyucusuydu. Çeşitli alanlarda pek çok sanatçıyı barındıran Floransa, bir bankerlik merkezi haline gelirken kuzeyde Venedik de özellikle doğuya açık deniz ticaretinin en önemli limanı olmuştu. Sanatsever prenslerin de desteğiyle sanatçılara tüm olanaklar sağlanıyor, Roma?da ılkçağ kalıntıları üstüne kazılar yapılıyordu. Bu kazılarda çıkan buluntular prenslerin saraylarında sergileniyor, sanatçılar bunlardan yararlanıyorlar, ılkçağ?daki oranlar ve düzenler konusunda çalışmalar yapıyorlardı. Euclid?den beri bilinen ?Altın kesim?, 15. yüzyılda sanat yapıtlarının temel ilkesi durumundaydı.

Rönesans?la birlikte önemli bir gelişmeye daha tanık oluruz. Ortaçağ?da zanaatçı olarak görülen ressam, heykeltraş ve mimarlar bu dönemde sanatlarıyla ilgili kuramsal çalışmalar da yapmaya başlarlar. Hemen bütün büyük Rönesans ustaları aynı zamanda büyük birer kuramcıdırlar desek, pek abartmış olmayız.”
*Nurhan Atasoy – Uşun Tükel
http://www.istanbul.edu.tr/Bolumler/guzelsanat/italyadaronesans.htm

RÖNESANS
Manfred Wundram, Taschen ve Remzi Kitabevi Ortak Yayını, 2008, 96 sayfa

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

Previous Story

Çağdaş Sloven Öyküleri – Hazırlayan ve çeviren: Osman Deniztekin

Next Story

Marx’ı Anlamak – Denis Collin

Latest from Sanat

Sabahattin Ali’nin Yaptığı 7 Resim

Ölümünden uzun yıllar sonra kendisinden geriye kalan Sabahattin Ali’nin “Kurbağaname” şiiri için çizdiği resimlerle birlikte bir köylü kızı ve otoportresi vardır. Pastel boyayla yaptığı
Go toTop