Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht, 15 Ocak 1919 yılında katledildiler!
?Burada Rosa Luxemburg gömülü
Polonyalı bir Yahudi kadın
Alman işçilerinin öncü savaşçısı
Alman sömürücülerinin emriyle öldürüldü
Ezilenler gömün ayrılıklarınızı?
Bertolt Brecht

?O bir kartaldı ve öyle kalacak!?
Lenin

Rosa Luxemburg (d. 5 Mart 1871 – ö. 15 Ocak 1919), Polonya doğumlu Alman marksist politika teorisyeni, filozof ve devrimci.
Tüm hayatı sosyalist mücadele içinde geçen Rosa Luxemburg? un doğum tarihine dair çeşitli bilgiler olsa da, kendisi Zürih Üniversitesi? ne verdiği belgede doğum tarihini 5 Mart 1871 olarak belirtiyor.

Rosa, iyi eğitimli, Alman ve Leh edebiyatı düşkünü yahudi bir ailenin kızı olarak Polonya? da dünyaya gelir. Luxemburg ailesi 1873? te Varşova? ya taşınır. Rosa beş yaşındayken geçirdiği ve onu bir yıl boyunca yatmaya mecbur eden kalça hastalığı, hayatı boyunca topallamasına neden olur. Yatarak geçirdiği bir yılı okuma yazmayı öğrenerek geçirir. Zaten canlı ve öğrenmeye meraklı bu kız çocuğu tüm eğitim hayatı boyunca da başarılı olacaktır.

Rosa dokuz yaşına kadar evde eğitim görür. 1880? de II. Kız Lisesi? ne başlar. Bu lise, babaları işgal ordusunda asker olan Rus kızlarına ve asilzade çocuklarına ayrılmıştır. Rosa Luxemburg Vakfı yayınlarında yer aldığı biçimiyle; bu okulda ? Rosa, bir Yahudi çocuğu olarak hiyerarşinin en altında?dır.

O dönemin lise müfredatına anti semit ve Polonya düşmanı uygulamalar hakimdir. Ders dili Rusça? dır ve öğrencilerin kendi arasında bile Lehçe konuşmaları yasaktır. Buna rağmen Rosa lisede en başarılı öğrencidir ama başarılı öğrencilere verilen altın madalyayı asla alamaz..
Sosyalizmle tanışıyor

Rosa öğrenciyken okulun yakınlarındaki bir kalede devrimcilerin, sosyalistlerin hücrelere atıldıklarını, taş ocaklarında çalıştırıldıklarını ve asıldıklarını görür. Okul döneminde kaleme aldığı bir şiirinde şöyle der; ?Bütün ıstırapları, tüm o gizli, acı gözyaşlarını, karnı tokların vicdanına yüklemek istiyorum.?. Kendi vicdanıysa ona, arkadaşları Adolf Warski ve Julian Marchlewskiyle birlikte Polonya ve Rusya? daki sosyalist çevrelerle ilişkileri olan ve işçi Marcin Kasprzak etrafındaki devrimci çevreye katılmasını söyler.

Kendilerine Alman sosyal demokrasisi gibi kitlesel bir örgütü örnek alan ve bireysel terörü reddeden grubun üyesi olan Rosa, öğrenciler arasında iki yıl boyunca ajitasyon çalışmaları yapar. Bunun sonucunda ise tutuklanma riskiyle karşılaşır. 1889 yılı başlarında bir saman arabasını içinde Polonya- Almanya sınırını geçer. Sadece 18 yaşındadır ve İsviçre? ye kaçmak zorunda kalmıştır.

Zürih Üniversitesi
1889?da Zürih Üniversitesi? ne girer. Felsefe, tarih, politika, ekonomi ve matematik eğitimi alır. O tarihte Zürih Üniversitesi, Avrupa? da kadın öğrencilere kapısını açan tek üniversitedir. Kadın öğrencilerin çoğu da Rus? tur. Zürih, politik açıdan ilginç ve geniş bir kütüphaneye sahip olmanın yanı sıra, Polonya? lı ve Rus göçmenlerin de buluşma yeridir. Hararetli tartışmaların her defasında geldiği nokta sosyal demokrasinin temel teorileri ve devrim olmaktadır. Rosa burada hayatında büyük etki bırakan insanlarla tanışır. Georg Plekhanov, Vera Zasuliç, Paul Axelrod gibi öncü Leh ve Rus Marksistleri ile arkadaş olur.

20 Temmuz 1898? de ise doktora diplomasını alır. Rosa, ?Kamu Hukuku ve Devlet Bilimleri Doktoru?dur artık. Doktora çalışmalarına devam ederken bir yandan da Julian Marchlewski ve Adolf Warski? yle birlikte Paris? te ?Sparawa Robotnicza? (İşçilerin Meselesi) adlı Rusça ve Lehçe yasadışı bir dergi çıkarır. Bu dergiye takma isimle sayısız makale yazar. Bununla da kalmaz, mizanpajından, baskı ve dağıtımına kadar her şeyle uğraşır.

Siyasi Çalışmaları
Dergi Polonya? ya Alman sosyalistleri tarafından gizlice ve bir kısmı da Münih üzerinden dağıtımla gerçekleşir. Özgür bir Polonya için çalışmalarına devam eden Rosa? nın kafasında, Almanya, Avusturya ve Rusya’da devrim gerçekleştiği taktirde Polonya? nın özgür olabileceği fikri vardır. Bu ise milliyetçi bir çizgi çizen Polonyalı sosyalist grupların ve Polonya Sosyalist Partisi’nin ondan daha da uzaklaşmasına neden olur Daha sonra bu görüşleri Rus sosyalist çevrelerle de ilişkisinin bozulmasına yol açacaktır.

1893? te Zürih? te toplanan II. Enternasyonal Sosyalistler Kongresi? nde delege olmak ister ancak olamaz. Bu arada Julian Marchlewski ve Adolf Warski? yle birlikte Polonya ve Litvanya Sosyal Demokrat Parti? yi kurar.

Almanya? ya geçebilmek ve orada rahatça siyasi çalışmalar yapabilmek için 1898 yılının Nisan ayında bir Alman göçmenin oğlu olan Gustav Lübeck ile sahte bir evlilik yapar. Böylelikle Alman vatandaşlığı kazanan Rosa Luxembuırg, Alman Sosyal Demokrat Parti? nin (SPD) aktif bir üyesi olur. SPD o dönemde 100.000? den fazla üyeye sahiptir. Alman Sosyal demokrasisi, 19. yüzyılın sonlarında Sosyalist Enternasyonal içerisinde büyük saygı görmektedir. Rosa, SPD yayın organlarını gazetecilik ve teorik çalışmalarının bir platformu olarak kullanmak için Berlin? e gitmeye karar verir.

1900 yılına gelindiğinde Luxemburg’un fikirleri tüm Avrupa’da sosyalist çevrelerde büyük yankı uyandırmakta, yazdığı makaleler ilgi görmektedir Özellikle Eduard Bernstein’in düşüncelerine getirdiği eleştiriler ile öne çıkar.

?İnsan en iyi, en hızlı başkalarına öğrettiğinde öğrenir?
1907 Ekim? inde Rosa Luxemburg, August Bebel tarafından açılan SPD Parti Okulu? nda eğitmenliğe başlar. Okulun tek kadın eğitmenidir. İktisat tarihi ve Ulusal Ekonomi derslerini vermektedir. Bu onun keyifle yaptığı ve titizlikle çalıştığı bir görevdir. Parti Okulu? nun amacı, parti üyelerini propagandist amaçlar için eğitmektir.
Parti Okulu, öğrencileri ve öğretmenleri daha ilk günden itibaren Prusya gizli polisi tarafından izlenir. 1914 yılında kapatılıncaya kadar da oradaki görevini sürdürür.
Rosa Luxemburg? un, Parti Okulu? nda yaptığı bilimsel çalışmalardan olan ?Ulusal Ekonomiye Giriş? kitabı ancak 1925 yılında basılır. Kitapta, kapitalizmin yerine daha adil bir toplum düzenine geçilmesinin tarihsel zorunluluğunu anlatır.

Savaş Kapıda, Ekonomik Krizler, İşçi Eylemleri ve Yargılamalar
Bu sırada Avrupa? da giderek büyüyen bir savaş tehlikesi vardır. Rosa Luxemburg ise Enternasyonal? in kongrelerinde ve kent kent gezdiği kitlesel mitinglerde Avrupalı proleterlerin savaşa karşı dayanışmalarını isteyen konuşmalar yapar.

1910 yılı başlarında halk arasında, silahlanmaya, ekonomik krize ve adaletsiz Prusya seçim yasasına karşı hoşnutsuz sesler yükselir. Ülkenin her yerinde güçlü yürüyüşler yapılır. Politik ve kitlesel grevler işçi örgütleri açısından da bir gereklilik olarak görülmeye başlar ve maden işçileri büyük bir greve hazırlanır.
Partiyle ters düştüğü konu ise, Alman militarizminin yükselen değer olmasıdır. 1904 ile 1906 yılları arasında siyasi faaliyetleri ve görüşleri nedeniyle üç kez hapse girer. Aldığı hapis cezaları onu yıldırmaz, faaliyetlerine devam eder.

25 Eylül 1913 ? te bir halk toplantısında söyledikleri yüzünden ?yasalara ve hükümetin kararlarına karşı gelmek? suçuyla hakkında dava açılır. 20 Şubat 1914? te verdiği savunma ise büyük bir entelektüel zafer olur. Ancak bir yıl hapis cezası almaktan kurtulamaz. Karar Alman işçi sınıfı arasında kızgınlık yaratır.

1914 Haziran? ında yine ama bu sefer ?orduya hakaretten? dava açılır. Savcı, kaçma tehlikesi nedeniyle hemen tutuklanmasını ister.

1914 Temmuz? unun sonunda ise Almanya? da savaş karşıtı mitingler zirveye ulaşır.

Birinci Paylaşım Savaşı
4 Ağustos 1914 Rosa Luxemburg için kara bir gün olur. Luise Kautsky, Rosa Luxemburg, Hatıra Kitabı, sf:40?ta şöyle diyor;

?Savaşın başlaması gerçeği Rosa için korkunçtu, daha korkuncu ise Alman sosyal demokrasisinin tavrıydı?

Alman Parlamentosu?nda sosyal demokrasinin savaş kredilerini onaylaması onun için, zaten yüreğiyle yabancılaştığı eski yoldaşlarından artık tamamen kopmak ve yakın düşünce arkadaşlarından oluşan küçük bir grupla Alman işçi sınıfı içinde yeraltı çalışmalarına başlamak için bir sinyal oldu.?*

Savaşın başlamasıyla beraber esen milliyetçi rüzgar SPD’nin de milliyetçi eğilime yönelmesine neden olur, ki bu Luxemburg’un fikirleri ile tamamen tezatlık oluşturmaktadır. Bu nedenle partiden ayrılır. 5 Ağustos 1914’de Karl Liebknecht ile beraber Internationale grubunu kurar 1 Ocak 1916’da grubun adı Spartaküs Birliği (Spartakistler – Almanca Spartakusbund) olur Grubun devlete karşıt tutumu yüzünden 28 Haziran 1916’da Luxemburg hapis cezasına çarptırılır.

Hapishane Yılları
Rosa Luxemburg? a hastalığı nedeniyle 31 Mart 1915? e kadar uygulanan infaz muafiyeti 18 Şubat? ta Frankfurt Savcısının acil tutuklama istemiyle bozulur. Rosa hapiste kaldığı zaman diliminde sayısız makale yazar ancak özellikle iki tanesi çok önemlidir. ?Antikritik? te ?Sermayenin Birikimi?ni eleştirenleri eleştirir. ?Sosyal Demokrasinin Krizi?nde ise, savaşın nedenlerini analiz ederek, Alman sosyal demokrasisinin basiretsizliğini eleştirir.

Sekreteri ve arkadaşı Mathilde Jacob? un yardımıyla yazılarını gizlice çıkardığı cezaevinde sağlığı da giderek bozulur ve serbest bırakılır. Ancak 10 Temmuz 1916? da yeniden cezaevine girer.8 Kasım 1918 Kasım’ında Luxemburg yeniden hapisten çıkar. Faaliyetlerine devam eder ve 30 Aralık 1919 tarihinde Liebknecht ile birlikte Alman Komünist Parti’sini kurar.

Bu sırada 1917 devrimi gerçekleşir. Rosa Luxemburg, başta Almanya olmak üzere, başka ülkelerde de devrimin başlaması gerektiğini vurgular.

Katlediliş
Rosa Luxemburg tüm hayatını sosyalist mücadeleye adamıştır. Mücadelesinde karşılaştığı zorluklar ise onu asla yıldırmamıştır. Marie ve Adolf Geck? e 18 Kasım 1918? de yazdığı mektupta ; ?? beni tek teselli eden beni de muhtemelen öbür dünyaya göndereceklerdir ? belki de heryerde pusu kurmuş olan karşı devrimin kurşunuyla. Ama yaşadığım süre boyunca size en sıcak, en sadık, en içten sevgiyle bağlıyım? diyor.

15 Ocak? ta ?Piyade Muhafız Kıtası? Berlin? in batısını işgal eder. Eden Oteli? ni kurar. Kıtanın kumandanı yüzbaşı Pabs? tır. Rosa Luxemburg, Karl Liebknecht ve Wilhelm Pieck, tutuklanıp Eden Oteli? ne götürülürler. Pieck kaçmayı başarır. Luxemburg ile Liebknecht yedikleri darbelerle bilinçlerini kaybederler. Aynı gün, Luxemburg ölene kadar dövülmüş ve ölü vücudu nehre atılmış, Liebknecht de başından yediği kurşunlarla öldürülmüştür.
Rosa Luxemburg? un ceseti 1 Haziran 1919? da Berlin Landwehr kanalının Freiarchen mevkiidende bulunur. Mathilde Jakop Rosa? yı ancak elbiselerinden teşhis eder. 13 Haziran 1919? da Karl Liebknecht? in yanına gömülür. Cenaze töreni tam bir mitinge dönüşür.

13 Haziran 1926? da Berlin Friedrichfelde? de bir anıt mezar yapılır. Anıt 1935? te Naziler tarafından yıkılır. Şimdiki anıt ise 1951? de yeniden dikilir.

Cinayetin suçluları ise hiçbir zaman cezalandırılmaz.
Kaynak: 15.01.2011 tarihli http://haber.sol.org.tr

Eserleri
Gesammelte Werke (“Toplu Çalışmaları”), 5 cilt, Berlin 1970-1975.
Gesammelte Briefe (“Toplu Mektupları”), 6 cilt, Berlin 1982-1997.
Politische Schriften (“Politik Yazıları”), 3 cilt, Frankfurt am Main 1966.

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

Previous Story

Kulak Misafiri / Elli Karakter – Elias Canetti

Next Story

Karl Liebknecht ‘in Hayatı

Latest from Biyografiler

Van Gogh’un kitap tutkusu

Geçtiğimiz haftalarda Paris’in izlenimci koleksiyonuyla ünlü Musée d’Orsay, Antonin Artaud’un Van Gogh: Toplumun İntihar Ettirdiği kitabından yola çıkarak yazar ile ressamı, Artaud ile Van
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ