serpêhatiyên_kurdanSerpêhatiyên Kurdan (Kürtlerin Sergüzeştleri)-Tîrêj

Walter Benjamin, 1831-1895 yılları arasında yaşamış, işi dolayısıyla neredeyse bütün Rusya’yı dolaşmış ve hikâyelerinin çoğunu da bu yolculuklar esnasındaki gözlem, gezi ve malzemelerden oluşturmuş NikolayLeskov’a dair yazdığı bir yazıda (Hikâye Anlatıcısı), anlatıcılık sanatının sonuna geldiğimizi söyler.

Çünkü hikâye anlatıcılığının gerilemesiyle roman boy vermiş, sözlü edebiyattan gelen şeyler azalmış hatta sona ermiştir. Hikâye anlatma sanatının gözden düşmesinin en büyük sebeplerinden biri, Benjamin’e göre “deneyimin değer kaybetmesi”dir. Oysa bütün hikâye anlatıcılarının beslendiği kaynak, ağızdan ağıza aktarılan deneyimdi. Hikâye anlatıcısı yolculuğa çıkandı, uzaklardan gelirken bize anlatacak bir şeyi olan insandı, uzak diyarların bilgi, görgü ve deneyimlerini bize anlatandı. Anlattığı hikâye gerçekti ve bu hikâye açık veya örtük, “yararlı” bir şey barındırıyordu. Bu yararlılık kimi hikâyelerde bir ahlak dersi, kimisinde bir nasihat, kimisinde bir atasözü veya düsturdu. Ama her durumda deneyimin bilgisiyle konuşan bu kişi, okuruna/dinleyicisine akıl verendi. Günümüzde “akıl vermek” modası geçmiş bir şey gibi algılanıyorsa, deneyimin giderek daha az aktarılabilir hale gelmesindendir. İşte hikâye anlatma sanatı tam da bilgelik, yani hakikatin destansı boyutu, öldüğü için ortadan kalkıyor,diyordu Benjamin.
SeydayêTîrêj’in bize anlattığı hikâyeler de bu kategoriden. Onlardaki deneyimin sahihliği, gerçekliği ve bir kültüre yaslanması ardındaki hüznün kaynağı da bu kaderdir. Bu dünya bizden gittikçe uzaklaşıyor, bize akıl vermeye, yol göstermeye, bir erdemi aşılamaya çalışan girişimleri de çoktan çağdışı ilan ettik. Ama hikâyelerin merkezindeki hakikat pırıl pırıl duruyor, deneyimin sahihliği tüm gücüyle buradayım diyor. Onların “yazı yoluyla” var olmalarını sağlayan gerçeklikle karşı karşıyayız şimdi. Ve iyi ki o gerçeklik var, diyoruz. Çünkü hikâye anlatıcısının dayandığı “söz”, “deneyimin sözel aktarımı evresi”ni çoktan geride bıraktık. Yazının tahakkümündeyiz ve bu tahakküm bazen deneyimi yazı yoluyla baki kılacak bir kudrete de sahip. SerpêhatiyênKurdan’ın(Kürtlerin Sergüzeştleri) yayınlanması belki de en çok bu açıdan fonksiyonel olacak: Bir geçmiş deneyimi bugün için kalıcı hale getirmek, onun değersizleşmesini yazı yoluyla engellemeye çalışmak.

Kitabın Künyesi:
Tîrêj
Serpêhatiyên Kurdan’ın(Kürtlerin Sergüzeştleri)
Peywend yayınları
İlk Basım: Mayıs- 2015
124 sayfa

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published.

Previous Story

Kurd Kitêb Çapxane – Mesud Serfiraz

Next Story

Ah’ın memleketi Dersim – Adalet Çavdar

Latest from Kürt Edebiyatı

Zazaca-Türkçe Sözlük – Mesut Özcan

Zaza dili ve kültürüne önemli bir katkı olan bu kitap, Mesut Özcan’ın hazırladığı sözlüğün yanı sıra, Mehmet Bedri Gültekin’in Zazaca grameri üzerine bir çalışmasını
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ