Vişne Bahçesi (Vişnevıy sad) oyunu Anton Pavloviç Çehov?un 1886 yılında yazdığı son ve en büyük oyunudur. Vişne bahçesi bir motiftir. Oyunun sonunda bahçedeki ağaçların kesilmesi, eski düzenin yerine yeni düzenin yerleşeceğini simgelemektedir.
Çehov bu oyunda Çarlık Rusya?sının o dönemdeki sosyo-ekonomik ilişkileri ve değişimini ortaya koyar. Feodal ilişkiler hızla yerini parasal ilişkilere bırakmakta, burjuva ? işçi karşıtlığı egemen olmaya başlamaktadır. Ayrıca yazar insanların artık sadece kendilerini düşündüklerini bir toplumda yaşadıklarını da vurgulamaktadır. Çünkü bireyler karşı tarafı dinlemeden sadece kendi için önemli olan olaylardan bahseder. Bu da toplumun insanların bir yabancılaşma sürecinden geçtiklerini göstermektedir.
Vişne Bahçesi oyununun başarısı, Orman Cini ve Martı tiyatro oyunlarının başarısızlığından ardından gerçekleşir. Öyle ki Çehov, tiyatroyla ilgisini kesmeye karar verir. Bir mektubunda şöyle demektedir: “700 yıl yaşasam bir piyes yazmam. Nesine isterseniz bahse girerim.” Oysa Çehov bu sözleri söylerken içindeki tiyatro sevgisi hesaba katmamıştır. Bu dönemde Vanya Dayı büyük övgülere layık görülüyordu. Martı’nın ikinci sahnelenişinde kazandığı büyük başarı da Üç Kız Kardeş ve Vişne Bahçesi’ni yazmasını sağladı.
Çehov?un Gorki?ye olan ?yazışmalar? adlı kitaba göre dönemin basın organlarında Çehov?un ilk eseri olan Martı?ya göre Vişne bahçesi halka daha yakın gelmiş ve diğer aydınlar tarafından da daha kolay benimsenmiş bir eserdir. Moskova?da Stanislavski?nin sahneye koyduğu ?Martı? adlı oyun esasen oyuncuların oyunu ve karakterlerine yanlış yorumlamalarına bağlı olarak eleştiriler almıştı. Fakat Vişne bahçesinde böyle eleştirilere rastlanmamıştır.
1903 yılında Sansür Kurumu?nun oyundan yasakladığı bir bölüm…
“İnsanlık kendini geliştirerek ilerliyor. Eskiden akıl erdiremediği bazı kavramlara gittikçe yaklaşıyor, aydınlanıyor. İşte bu nedenle çalışmamız, tüm gücümüzle çalışarak gerçeği arayanlara yardımcı olmamız gerekir. Bugün Rusya’da çok az kişi çalışıyor. Tanıdığım okumuş kişilerin büyük bir çoğunluğu hiç bir araştırma yapmıyor. Henüz çalışmaya, işe yatkın değiller. Kendilerini “entelektüel” olarak adlandırırlar, hizmetçilerine “sen” diye hitap ederler, kölelerine hayvan muamelesi yaparlar. Ne yeni bir şey öğrenirler, ne de ciddi bir şeyler okurlar. Kısacası hiçbir şey yapmaksızın, bilimden yalnızca söz ederler, sanattan da anladıkları yoktur. Hepsi ciddi, asık suratlıdır, yalnızca önemli konulardan söz ederler ve felsefe yaparlar. Onlara göre işçiler korkunç yemek yiyen, otuzu kırkı bir odada, tahtakuruları, leş gibi kokular, küf ve rutubet içinde, yastıksız uyuyan düşük ahlaklı kişilerdir… Ve açıkça görülüyor ki bizde yapılan bütün akıllıca konuşmalar dikkatleri başka yöne çekmeye ve göz boyamaya yöneliktir. O pek sık sözü edilen kreşler, okuma odaları nerede? Onlardan yalnızca romanlarda söz edilir.”
Vişne Bahçesi adlı oyunda yazarın gerçekçilik ve natüralizm akımlarının etkisini görmekteyiz. Dolayısıyla eserde geçen her durum yaşam içinde gerçekleşebilen birebir durumlardır. İlginç ve olağan üstü durumlardan söz edemeyiz. Yalnızca esere sıradan ve dramatik durumlar egemendir.

Başlıca karakterleri:
Lübov Ranevskaya: Orta sınıf mensubu, Vişne bahçesinin sahibi, 45 yaşlarında, yumuşak bir mizaca sahip duygusal bir kadındır. Varya onun evlatlık kızıdır. Anya isminde öz kızı vardır. Bir de Grisha adında ölmüş bir erkek çocuğa sahip olduğu bilgisine varırız.

Anya: Kibar, hassas ve duygusal bir ortamda büyütülmenin verdiği çocukluk,saflık vardır. 17 yaşındadır. Ufak tefek bir kız çocuğudur. Ranevskaya?nın öz kızıdır. Seyahat etmekten çok hoşlanır.

Varya: Ranevskaya?nın evlatlık kızıdır. 24 yaşındadır. Bilinçli- olgun tavırları olan sinirli bir yapısı olan bir genç kızdır. Bekardır.

Leonid Gayev: Anya?nın dayısıdır. Pinpon oynamayı çok sever. Orta yaşlı geveze, düşünmeden konuşan, sempatik bir adamdır. Orta sınıf mensubudur.

Yermolay Lopahin: Bir tüccardır. Vişne bahçesini ele geçiren orta yaşlı, akıllı düşünceleri ve çıkarı olan bir adamdır. Paraya önem veren biridir.

Piyotr Trofimov: Üniversite eğitimi gören, kültürlü, bilgili, yaşı 30?a dayanmış fakat okumayı çok seven bir öğrencidir. Felsefeye düşkünlüğü vardır.

Simyonov Pişçik: Bir toprak sahibesi, köylü sınıfından birisidir. Para onun içinde önemlidir. Dışarıya oldukça borçlanmıştır.

Şarlotta, Yepihadov, Dünyaşa, Firs, Yaşa, Yolcu, İstasyon müdürü, posta memuru, konuklar ve uşaklar hakkında metinden bilgi edinemiyoruz. Onlar daha çok yan kişi ve figüran kişilerdir.

“Sanırım Anton Çehovla karşılaşan herkes, içinde ister istemez daha yalın, daha doğru, daha kendisi olma isteğini duyardı… Çehov hayatı boyunca hep kendi ruhsal bütünlüğü içinde yaşadı; her zaman kendisi olmayı, iç özgürlüğünü korumayı başardı. Başkalarının, özellikle daha kaba insanların, Anton Çehovdan beklediklerine hiç aldırmadı… Bu güzel yalınlığın içinde, kendisini de yalın, gerçek ve içten olan her şeyi sevdi ve kendine özgü bir güçle başkalarına da yalın olmayı öğretti.” Maksim Gorki

“Çehov bir sanatçı olarak, önceki Rus yazarlarıyla, Turgenyev, Dostoyevski veya benimle, mukayese bile edilemez. Çehov’un kendi biçimi var empresyonistler gibi. Bakarsanız adam hiçbir seçim yapmadan, eline hangi boya geçerse onu gelişi güzel sürüyor. Bu boyalar arasında hiçbir münasebet yokmuş gibi görünür. Ama bir de geri çekilip baktın mı şaşırırsınız. Karşınızda parlak büyüleyici bir tablo vardır.” Tolstoy

Kitabın Künyesi
Vişne Bahçesi
Anton Pavloviç Çehov
Çevirmen : Belgi Paksoy
İmge Yayınları
Yayın Tarihi: Ocak 1997
Son Baskı Tarihi: Nisan 2004
Baskı Sayısı: 2
88 Sayfa

Previous Story

Ölüm Üzerine – Elias Canetti “Yaşam her şeye karşın ölüme karşı bir tehdit değil midir?”

Next Story

Numaratörlü Hayat – Nejdet Evren

Latest from Tiyatro oyunları

Sophokles’in en ünlü tragedyası; Antigone

Antigone, Sophokles’in en ünlü tragedyasıdır. *Sophokles’in ölümsüz eseri Antigone, Milattan Önce (M.Ö.) 442 yılında Eleusis şenliklerinde oynandı. Thebai Üçlemesi’nin son oyunu olmasına rağmen, ilk
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ