İnsan, doğanın yaratıcı çocuğudur. Bu çocuğun milyonlarca yıllık yaşam serüveninde gelişip yerleşik hayata geçmesi, on binlerce yılla sınırlıdır. Bir köyün kuruluş ve gelişim sürecini inceleyen “Her Yönüyle Kışlak” ise, yaklaşık 500 yıllık bir dönemi kapsamaktadır.
Hatay’ın Yayladağı ilçesine bağlı Kışlak köyü-beldesi;bulunduğu coğrafyanın doğa ve kültür zenginliklerini yansıtan tarihi, toplumsal ve ekonomik yapısı, ailelerin özellikleri, tarihi ve mimari yapıları, gelenek-görenekleri ve inançları, halk edebiyatı ve dansları, eğitim ve kültürel durumu, siyasal-sanatsal ve edebi alanlarda iz bırakan kişileri bakımından incelenmiştir. Bir köy monografisi olan bu eserde, akademik çalışmalara da kaynak olabilecek veri, örnek ve anlatılar bulunmaktadır.
Doksan yıllık Cumhuriyet döneminde kadınlarımızın, eşitlik ve özgürlük bakımından geldiği aşamanın yetersizliği bilinmektedir. Kitapta birçok alan ve konuya dair bilgiler yer almakla birlikte, çarpıcı olaylardan biri, kadının konumuyla ilgilidir. Kışlak’ın tarihindeki önemli olaylardan biri, Sayhunluların baskınıdır. Suriye’nin ilçelerinden Cisr-i Sugur’a yakın bir bölgede yaşayan ve”Sayhun Uşağı” denilen toplu¬luk, yörede yağmacılığıyla nam salmıştır.Osmanh’nın son döneminde ve Fransız işgal yıllarında Bayra (Altınözü’ne bağlı Akdarı), Mastaba (Üçırmak)vb. köyleri yakıp yıkmışlardır. Bu topluluktan bir grup,Kışlak’a da baskın düzenlemek istemiş; o dönemde köy muhtarı olan Fatma Koca’nın, kadınları örgütleyerek bu baskına karşı silahla karşılık vermesi üzerine, Sayhunlular köye giremeden kaçmak zorunda kalmışlardır. Bu olay, iki açıdan dikkat çekicidir. Birincisi, kadınların örgütlü tavırla yağmacıları püskürtmeIeridir; İkincisi de bugün bile Yayladağı’nın hiçbir köyünde kadın muhtar bulunmazken, o tarihlerde Kışlak’ta Fatma Koca ve Cindarlı’da (Yoncakaya) Hüsniye Çakmak’ın muhtarlık, Gözlüce’de îse Huri Kadın’ın azalık yapmalarıdır.
“Her Yönüyle Kışlak”, böyle kadınların yetiştiği bir coğrafyanın ve kültürün öyküsünü anlatmaktadır.
Müslüm Kabadayı