A’dan Z’ye Sabahattin Ali – Hazırlayan: Sevengül Sönmez

Sevengül Sönmez’in hazırladığı “A’dan Z’ye Sabahattin Ali” adlı eser, yazarın kişiliğini, ilişkilerini, hayatının önemli olaylarını, eserleri, hakkında yazılanları ve söylenenleri bir bölümü ilk kez gün ışığına çıkan belgeler eşliğinde ayrıntılarıyla anlatıyor.

Kitap, Sabahattin Ali’nin edebiyat ve sanat görüşünü, kaynaklarını, politik duruşunu, gözlem yeteneğini, gözlediklerini değiştirebilme gücünü de ortaya koyuyor. A’dan Z’ye Sabahattin Ali, yazarın eşi Aliye Ali ve kızı Filiz Ali tarafından özenle saklanan kişisel belgelerin yanı sıra uzun ve ayrıntılı bir kütüphane çalışmasının ürünü. Kitaba, Sabahattin Ali’yi tanımış kişilerle yapılan söyleşiler ve resmî belgeler eklenmiş.
Büyük bir bölümü ilk kez ortaya çıkan belgeler, yazarın ölümünden sonra ailesine yapılan baskılara da tanıklık ediyor. Sabahattin Ali’nin sandığından çıkan belgeler arasında yer alan resimler, çizimler, okuma listeleri onun yeteneklerini ve en önemlisi renkli kişiliğini göz önüne seriyor, edebiyatçı kimliğini biraz daha açık ediyor. Sabahattin Ali’nin eserleri üzerine yapılan çalışmalar, kitaplarının yurtdışındaki baskıları, film ve tiyatrolar, bestelenen şarkılar vb. listelerin yer aldığı A’dan Z’ye Sabahattin Ali, kırk bir yıllık kısa bir yaşamı dört bir yandan sarmalamaya, anlamaya ve anlatmaya çalışıyor.

Derviş Şentekin’in 11/09/2009 Tarihli Radikal Gazetesi Kitap Eki’nde Yayınlanan “Sabahattin Ali hakkında her şey” Adlı Yazısı
Bu toprağın muktedirleri, ülkesini ileri götürmek isteyen, Aydınlanmanın ışığıyla, halkının kaderi sandığı o karanlığı yırtmak için çırpınıp duran aydınına hiç değer vermedi. Değer vermek şöyle dursun, söylediklerine, yazıp çizdiklerine ve hatta düşünmesine bile tahammül edemedi. Aydınlar bu ülkede ya hapislere atıldılar ya sürüldüler ya da öldürüldüler. Kaç bebekten kaç katil yaratıp kaç aydını katlettiler; bir gün tarih bu utancı da yüzlerine çarpacaktır…
Aydınlanmanın ışığını bu topraklara taşımak için çırpınırken öldürülen aydınlardan biri de Sabahattin Ali’ydi.
“Hayatta her şey gibi sanat da bir hizmet ve mücadeledir. Bütün insanlığı daha doğruya, daha iyiye ve daha güzele götürmek için çalışacak, hitap ettiği kimselerde bu doğru, iyi ve güzelin hasretini uyandırmak ve bunlara gidecek yolu işaret etmek isteyecektir? diyen Sabahattin Ali.
“Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer! Bir gün Almanların pabucunu yalayan, ertesi gün İngilizlere takla atan, daha ertesi gün de Amerika?ya kavuk sallayan soysuzlar gibi olmak istemedik. Yalnız ve yalnız bir tek milletin önünde secdeye vardık. O da kendi cefakeş milletimizdir. (…) Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi”
Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer! Bereket, zora katlanmasını bilen bu millet de namuslu? diyen Sabahattin Ali…
Sevengül Sönmez’in hazırladığı A’dan Z’ye Sabahattin Ali adlı kitabı okurken, Türk edebiyatının en önemli isimlerinden Sabahattin Ali’nin kırk bir yıllık kısacık ömrüne neler sığdırdığına bir kez daha şahit oluyoruz. Bir aydının dramında tüm aydınların dramı var aslında…
Noktasına itiraz edilemez bir kitap
“Sabahattin Ali’den geriye kalanları düzenleyip 2008’de Hep Genç Kalacağım adıyla yayımlanan mektupları bir araya getirdiğimde, uzun bir kütüphane çalışmasını da tamamlamıştım. A’dan Z’ye Sabahattin Ali bu iki çalışmanın ürünü olarak ortaya çıktı” diyor Sevengül Sönmez.
Kitap, Sabahattin Ali ile ilgili hemen her şeyi yorumsuz olarak ortaya koyuyor. Sabahattin Ali?nin renkli kişiliğini olduğu kadar onun edebiyat ve sanat görüşünü, politik duruşunu, ilişkilerini, hakkında yazılan ve söylenenleri, hayatın her alanındaki mücadelesini ayrıntılarıyla ortaya koyuyor.
Sabahattin Ali?nin hayatını yazmaya başladığında neyle karşılaşacağını az çok tahmin ettiğini söyleyen Sevengül Sönmez, ?Kitabı tamamladığımda karşıma etten kemikten, duygudan akıldan oluşan, idealleri olan Sabahattin Ali ve onun başına gelenler duruyordu? diyor.
Zor ve incelikli bir işi başarıyla tamamlamış Sevengül Sönmez. Taradığı kaynaklardan ve yaptığı bire bir görüşmelerden noktasına itiraz edilmeyecek bir yapıt çıkarmış. Bir aydını, dönemini, yanındaki ve karşısındakileri ortaya koyarkan insan Sabahattin Ali?yi de çok iyi yansıtmış.
Son söz olarak:
Sabahattin Ali?yi katlederek yok etmeye çalışanlar yok olup gittiler.
Sabahattin Ali ise sonsuza dek yaşayacak.

Kitaptan Bir Bölüm

ANKARA GAR GAZİNOSU
Ankara Tren İstasyonu?nun saat kulesini de üzerinde taşıyan bu gazino-lokanta özellikle servis elemanlarının şıklığıyla dikkati çekermiş. Yazlık-kışlık olmak üzere açık ve kapalı iki ayrı oturma yeri olan lokanta Ankara?nın önde gelen isimlerini konuk edermiş. Yakışıklı ve zarif müdürünün konukları el üstünde tuttuğu lokantada akşamın ilerleyen saatlerinde varyeteler de yapılırmış. Sabahattin Ali ailesiyle buraya gelmekten ayrı bir keyif alırmış.

AYVALIK
Sabahattin Ali?nin kütüğü kimlik bilgilerine göre Balıkesir ilinin Ayvalık kazası İsmet Paşa Mahallesi?ne kayıtlıdır. Anne ve babasının pek çok akrabası Ayvalık?ta yaşayan Sabahattin Ali sık sık Ayvalık?a gider, orada akrabalarını ziyaret eder ve ev için erzak temin edermiş.

BEYAZ SAÇ
Genç yaşta beyazlaşan saçları, Sabahattin Ali?nin görünüşünün en belirgin özelliğidir. Sabahattin Ali saçlarının erken ağaracağını bilmişçesine ?belki de ilk beyaz saçını gördüğünde? daha on dokuz yaşındayken ?İlk Beyaz Saç? adlı bir şiir yazmıştır. Bu şiir 1 Nisan 1926?da Çağlayan dergisinin 12. sayısında ve 28 Ekim 1926?da Servet-i Fünun dergisinin 1567. sayısında yayımlanmıştır:

İnmiş sırtıma ömrün,
İnsafsız bir kırbacı
Gördüm başımda bugün:
Beyazlaşan ilk saçı.

Kitabın Künyesi
A’dan Z’ye Sabahattin Ali
Hazırlayan: Sevengül Sönmez,
Yapı Kredi Yayınları,
ansiklopedi,
520 sayfa

Sevengül Sönmez Hakkında Kısa Bilgi
1973’te Almanya’da dünyaya geldi. İlk ve orta öğretimini İstanbul’da tamamladı. 1994’te Hacettepe Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünü bitirdikten sonra aynı bölümde lisansüstü eğitimini tamamladı.
1998’den bu yana, Cumhuriyet Kitap, Radikal Kitap, Virgül, Gösteri, Varlık gibi dergilerde yazıları yayımlanıyor. Sait Faik Abasıyanık’ın Bütün Eserleri’ni, Sabahattin Ali’nin eserlerinin edisyon kritikli delta basımlarını, Kemal Tahir’in yayımlanmamış eserlerini yayına hazırladı. Sabahattin Ali hakkında araştırmalara devam etmektedir.
2009’da Bilgi Üniversitesi Karşılaştırmalı Edebiyat Bölümü’nde edebiyat arşivi kurmakla görevlendirildi.

Eserleri
A’dan Z’ye Sait Faik
A’dan Z’ye Sabahattin Ali
Kamyon – Seçme Öyküler – Sabahattin Ali
Sabahattin Ali – Öyküler, Şiirler ve Oyun

Previous Story

Karanlığı, baskı ve zulmü yaratmış olan unsurlarla hesaplaşan Fontenelle’nin Tarih Felsefesi

Next Story

Dogmatizm ve bağnazlığın amansız düşmanı filozof Diderot

Latest from Biyografiler

Van Gogh’un kitap tutkusu

Geçtiğimiz haftalarda Paris’in izlenimci koleksiyonuyla ünlü Musée d’Orsay, Antonin Artaud’un Van Gogh: Toplumun İntihar Ettirdiği kitabından yola çıkarak yazar ile ressamı, Artaud ile Van
Go toTop

OKUMA ÖNERİLERİMİZ