Afşar Timuçin’in Düşünce Tarihi Yapıtında Bütünsel İnsan Kavrayışı – Mert Sarı

Afşar Timuçin, yetkin bir seçicilikle, çağdaş yazında yoğunlaşılması gereken yazar ve yapıtlara çekiyor dikkatimizi. İlgili okurların, burada ancak başlıklarını sıralayabildiğim üç ciltlik yapıtta çok daha fazlasını bulacağından hiç kuşkum yok.

Tür bilinci kavramı, tüm insansal ol­guları, insanlık tarihinin gelişimi ekseninde görebilme bilincini anlatın İn­sanlık tarihinin gelişiminin öyküsüdür tür bilinci. Bütünsel insan kavrayışı ise, bireyin bilimsel, düşünsel, sanatsal ve yazınsal kav­rayış yetkinliğini anlatır.

Doğaldır ki günümüzün toplumsal iş­bölümü ve çalışma baskısı koşulları al­tındaki birey, bu yetkinlikleri ancak göre­li ölçülerde edinebilir. Günümüz gençli­ği için bir başka talihsiz etken de, küresel­leşme sürecinin tüm kültürel ve moral de­ğerleri yıkıma uğratmış olması gerçeğidir. Bu bağlamda, felsefecimiz Prof Dr. Afşar Timuçin’in Düşünce Tarihi adlı yapıtı, en­telektüel arayışlar duyumsayan gençlerimi­ze, insanlığın kültürel-düşünsel birikiminin aktarılması açısından özgün ve yararlı bir kaynak olabilir.

Yapıt, toplamda bin beş yüz sayfaya va­ran üç ciltten oluşmaktadır. Son derece an­laşılır bir dille, yalın bir Türkçeyle kaleme alınmıştır. Afşar Timuçin’in bir dil ustası olma özelliği, yapıtın bütününde gözlem­lenebilin Aydınlanmacı kimliğiyle tanıdığı­mız Afşar Timuçin’in, karmaşık düşünce ve bilgileri, geniş kesimlerin bilincine taşı­yabilme yeteneği de ayrıca üzerinde durul­ması gereken bir başka önemli noktadır. İn­sanlık tarihinin, felsefe, bilim, sanat, yazın gibi kültürel alanları, toplumsal nedensellik bağlamında ve karşılıklı etkileşim bağıntıla­rı içinde çözümlenip açıklanmıştır Düşünce Tarihinde. Yapıtta dağınıklıktan ve önem­siz ayrıntılardan kaçınılmış, bütün alanlar özetlenerek sunulmuştur. İnsanlığın felsefe, bilim, sanat ve yazın gibi kültürel-düşünsel birikimlerini tarihsel-toplumsal bağlam­da irdelediği içindir ki, kitap, genel bir tarih okumasına da imkân vermektedir. Cilt­lerin tanıtımına geçmeden önce bir nokta­nın daha altım çizmek gerekir: Felsefe ve bi­lim terimleri yapıtın bütününde öz Türkçe eşdeğerleri ile karşılanmıştır.

Yapıtın birinci cildinde (Gerçekçi Dü­şüncenin Kaynaklan); insanın kökeni, in­sanlaşma süreci, uygarlığın oluşma evreleri; Sümer, Eski Mısır, İbrani, İran, Fenike, An­tik Yunan, Roma vb. uygarlıklar ele alınmak­tadır. Afşar Hoca ilk ciltte, başta Sokrates, Platon, Aristoteles, Epiküros, Cicero, Sene-ca olmak üzere ilkçağın bütün düşünürle­rini; ilkçağ sanatının başat özelliklerini; ilk­çağın köleci ve ortaçağın feodal toplum ya­pılarını da incelemiş; mitoloji, dinler tarihi, düşünce tarihi gibi konulan da özetlemiştir.

İkinci ciltte ise (Gerçekçi Düşüncenin Gelişimi); Bacon, Montaigne, Thomas Ma-urus, Roterdam Erasmus, Machiavelli gibi yeniçağ düşüncesinin başlıca düşünürleri işlenmiş; Leonardo da Vinci, Rafaello, Mi-kelanj, Brügel, Dücher gibi rönesans sana­tının temsilcilerinden de bahsedilmiştir. Yeniçağı simgeleyen, önde gelen bilimsel bulgu ve düşünce akımları, bu cildin ana konusunu oluşturmaktadır; sözgelimi Spi-noza, Descartes gibi düşünürler alabildiği­ne geniş yer tutmaktadır bu ciltte. Ayrıca sermayeci düzene geçişin ekonomik alan­daki zirvesi sayılan endüstri devrimi ve si­yasal alandaki doruğu olarak kabul edilen büyük Fransız Devrimi de bu ciltte, olduk­ça açıklayıcı bir şekilde çözümlenmiştir.

Üçüncü cilt (GerçekçiDüşüncenin Çağ­daş Görünümü); yakınçağın (19. ve 20. yüz­yılın) öncelikli düşünsel, bilimsel, sanatsal ve yazınsal birikimlerine odaklanmıştır. Okurlar bu cildin ilk bölümünü, kısa ama son derece etkili bir edebiyat tarihi olarak da okuyabilirler.
Afşar Timuçin, yetkin bir seçicilikle, çağdaş yazında yoğunlaşılması gereken yazar ve yapıtlara çekiyor dikkatimizi. İl­gili okurların, burada ancak başlıklarını sıralayabildiğim üç ciltlik yapıtta çok daha fazlasını bulacağından hiç kuşkum yok.

Bu nedenle yazımı birkaç cümleyle de olsa, Prof Dr. Afşar Timuçin’den söz ede­rek bağlamak isterim:
Afşar Timuçin 1939 Manisa doğum­ludur. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde Felsefe ve Fransız Dili ve Edebiyatı öğrenimi görmüştür. İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvan, Mi­mar Sinan Üniversitesi, Kocaeli Üniver­sitesi gibi yüksek öğretim kurumların­da, başta felsefe ve estetik olmak üzere, toplumbilim, ruhbilim ve mitoloji ders­leri vermiştir. Felsefî incelemelerinin yanı sıra, şiir, roman, öykü, deneme çalışmala­rı da bulunmaktadır. Öyle sanıyorum ki Nâzım Hikmet incelemesi ve Aşkın Diya­lektiği yapıtıyla da kitleler arasında geniş ilgi uyandırmıştır.

Kaynak: Kitapçı, Kültür Sanat ve Kitap Tanıtım Dergisi, Mayıs/Haziran 2012, Sayı:01

Kitapların Künyesi
Düşünce Tarihi 1 Gerçekci Düşüncenin Kaynakları
Afşar Timuçin
Bulut Yayınları / Felsefe Dizisi
İstanbul 2007
448 sayfa

Düşünce Tarihi 2 Gerçekçi Düşüncenin Gelişimi (Rönasans’tan 19. Yüzyıla)
Afşar Timuçin
Bulut Yayınları / Felsefe Dizisi
İstanbul 2000
381 sayfa

Düşünce Tarihi 3 Gerçekçi Düşüncenin Çağdaş Görünümü
Afşar Timuçin
Bulut Yayınları / Felsefe Dizisi
İstanbul 2001
488 sayfa

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir