Elif Şafak’ın kitabı “Ustam ve Ben” daha önceki kitaplarında olduğu gibi piyasaya çıktığı gün intihal tartışmasını başlattı. Şafak’ın kitabının konusunu yazar Nobelli yazar Jose Saramago’nun “Filin Yolculuğu” kitabından aldığı iddia ediliyor.
KONU BENZERLİĞİ HERKESİ ŞAŞIRTTI
Şafak’ın piyasaya yeni çıkan kitabı Ustam ve Ben, “Tarihimizin en önemli ve çalkantılı dönemlerinden biri olan 16. yüzyılda İstanbul… Hindistan’dan gelen beyaz bir fil ve onun sırlarla dolu bakıcısı: Çota ile Cihan. Filbaz aynı zamanda bir üstadın çırağı” ifadeleriyle tanıtılıyor.
DenemeSaramago’nun “Filin Yolculuğu” kitabı ise geçtiğimiz Kırmızı Kedi tarafından yayımlandı ve konusu şöyle: “Kıta Avrupası’nın en batısından, Lizbon’dan Viyana’ya doğru yola çıkan bir fil ile bakıcısı yoksul Subhro’nun ve bu tuhaf yolculuğun hikâyesidir Filin Yolculuğu. 16. yüzyılda, Portekiz kralı III. João, kuzeni Kutsal Roma-Germen İmparatoru II. Maximilian’a hediye olarak gönderir fil Süleyman’ı. Süleyman ile Subhro, yanlarında kendilerine eşlik eden Portekiz kralının korumaları ve yardımcı ırgatlarla zorlu yolculuklarına başlarlar. Portekiz’i, İtalya’yı, Alpler’i geçerken hayatlarında ilk kez bir Hintliyle karşılaşan, ilk kez bir fil gören köylüleri ve kasabalıları şaşırtır ve etkilerler.”
ÇEVİRMEN TESADÜFE İSYAN ETTİ
Saramago’nun “Filin Yolculuğu” kitabının çevirmeni Pınar Savaş da Twitter üzerinden yazdığı mesajlar ile Elif Şafak’ın kitabına tepki gösterdi. İşte Çevirmen’in isyanı:
DenemePınar Savaş: ‘Kitabı Türkçe’ye çevirdiğim için sorma hakkını kendimde görüyorum:
‘Elif Şafak’ın son romanıyla (Ustam ve Ben), Saramago’nun Filin Yolculuğu’nun konu ve kapağının bu kadar benzemesi tesadüf olabilir mi?’
‘Tesadüf değilse, Şafak’ın en azından “esinlendim” demesi gerekmez mi?
‘Bir zamanlar Avrupa’nın bir ucundan ötekine fil götürme modası mı vardı? Her iki filin bakıcısı da Hintli mi? İntihal nedir ne değildir?
‘Saramago bu duruma sinirlenmez miydi? Pilar ne tepki gösterecek? Pilar’ın tepkisini Kırmızı Kedi ve benden başka önemseyen olacak mı?’
DAHA ÖNCE DE OLMUŞTU
“Ustam ve Ben” kitabının konusunun Saramago’nun kitabından alındığı iddiası son dönemde edebiyat dünyasının en çok konuştuğu konulardan biri oldu. Ancak bu Elif Şafak’ın karşılaştığı ilk intihal iddiası değil.
Elif Şafak’ın son dönemde yazdığı tüm kitaplar için benzer iddialar ortaya atılmıştı. Yazarın İskender isimli romanının konusunun İngiliz yazar Zadie Smith’in “İnci Gibi Dişler” isimli kitabından alındığını ileri sürülmüştü. Smith’in kitabının çevirmeni Mefkure Bayatlı, “Elif Şafak, ‘İskender’ romanında Zadie Smith’in kitabını şablon olarak almış. Buna intihal denir” diyerek tepkisini göstermişti.
Şafak’ın Habertürk’teki yazılarını derlediği Şemspare isimli kitabının kapak görselinin de 2007’de İspanya’da yapılan bir enstalasyon çalışmasının tekrarı olduğu ortaya çıkmıştı.
Kaynak: http://www.gazeteciler.com/, 17-12-2013