Uzun bir süredir bu ülkede unutulmuş olan ve hemen hemen hiç anılmayan Tom Paine adının bu savaş sırasında ortaya çıkması bir rastlantı değildir; ne de Yurttaş Tom Paine’in öyküsünü yazmak için bu zamanı seçmiş olmam bir rastlantıdır. Bunalım dönemlerinde zulme karşı kahramanca ve açıkca savaşmış olan geçmişteki kişileri geri getirmek demokratik ulusların bir özelliğidir. Bu bize, sürmekte olan bir geleneği, yalnızca geçmişle değil, henüz doğmamış bir gelecekle olan bağı duyurur ve böylece iyi niyetli insanların bitmez tükenmez yürüyüşlerinde yerimizi alırız.
Yurttaş Tom Paine’in yayımlanmasından sonra geçen iki yıl içinde adı binlerce kez anıldı, yazılarından binlerce alıntı yapıldı. Bunların bazılarının nedeni bu kitap olabilir; çoğu belli bir ulusal kahraman tipi için duyulan içten isteğin belirtileriydi, ve Paine bu tipe en yakın olan kişidir. Asıl önemli olan denizaşırı ülkelerden gelen Bunalım ve İnsan Hakları için sayısız istektir. İlk ulusal kurtuluş savaşımızda böylesine derin bir anlayışla, yürekli bir biçimde savaşan unutulmuş ve epeyce kötülenmiş yazarımız hakkında birkaç şey daha bilmek için gerçek bir açlık bu. Buna bir de Paine’in yaşantısı üstüne yapılan bir sürü radyo programını, Başkan Roosevelt’in onun Bunalım adlı eserinden yaptığı alıntıyı ve politik konuşmalarda rastlanan sayısız alıntıları eklerseniz Amerikan anılarının çok gerçek bir uyanışı ile karşılaşırsınız.
Bu iyi bir şey, sağlıklı bir şey. Paine, Amerikan gericiliğinin yükselmesiyle derinliklere gömülen ilk halk kahramanı değildi. Şu ya da bu zamanda aşağıdaki bütün adlar ulusal onur listemizden silinip gitti: Abraham Lincoln, Woodrow Wilson, Thomas Jefferson, Andrev.; Jackson, John Brown, Samuel Adams, Samuel Houston, John P. Altgeld, Charles Sumner, Thaddeus Stevens ve daha niceleri. Ama birçok durumda halk, kahramanlarını yeniden buldu ve zamanla hepsini bulacaktır.
Kitapta Tom Paine, bir insanı yazılarından ve çağdaşlarının dağınık düşüncelerinden tanımak için gösterdiğim en büyük çabaları simgelemektedir. Gördüğüm kadarıyla iyilikten ve kötülükten, güçlülükten ve zayıflıktan oluşmuş, insanların iyiliğine sarsılmaz inancı olan insanca bir kişiydi. Bazıları onun başarısızlıklarından, bazıları ise gücünden yakındılar. Ben yalnızca onun hakkında hayranlıkla ve içten bir saygıyla yazdığımı söyleyebilirim.
Howard Fast
Önsöz
Özgürlük Savaşçısı Yurttaş Tom Paine
Howard Fast
Türkçesi: Gülen Fındıklı
Oda Yayınları,1.basım mart 1977