(1960’lı Yıllar) Bu yıllarda da parasızlığı had safhadadır. Mali durumu için “Fecinin de fecii!” demektedir. Ne sinema ne de gazetelerde roman üzerine iş vardır. Bu sırada bir arkadaşının akıl vermesiyle vadeli olarak iki adet buzdolabı alır. Bunları yarı fiyatına peşin satarak dört aylık ev kirasını ve diğer borçlarını öder. Bu buzdolaplarını çok iyi hatırlıyorum. Çünkü evimizde sadece tel dolap vardı. Eve gelen iki buzdolabı gözlerimi almıştı. Neden gelmişti? Biraz sonra apar topar niye gitmişti, bilmiyordum. Yıllar sonra nedenini öğrendiğimde içim burkulmuştu. Kendisi şunları söyler:
“Dünyanın hiçbir tutunmuş romancısı, dünyanın hiçbir yerinde bu vaziyete düşmez. Düşerse hapse düşer, yoksa işsiz kalmaz, bırakılmaz. Edebiyat artık er meydanı olmaktan çıktı. Tavsiye mektupları, hısım akrabalık, yalancılık, sahtekârlık gibi bayağılıkların tenekeleri altın, platin gibi yutturduğu bir alan oldu sanat-edebiyat alanı.”
11 Mart 1964 tarihinde, Fikret Otyam’a yazdığı mektupta ekonomik olarak çok zor durumda olduğunu yazar: “Bu satırları sabahın beşinde, buz gibi odamda yazıyorum. Ne odun ne kömür ne de hemen odun kömür alacak para var. Borç borç borç… Tek iş yok. Ne film senaryosu ne de roman teklifi. Bu hiç de layık olmadığım yoksul hayata ne zamana kadar, niçin tahammül edeceğimi bilmiyorum. İstanbul veya İstanbul dışında dostların yardımıyla aylıklı bir iş bulup, Orhan Kemal’i bir kenara itip Raşit Öğütçü olarak çalışmak, çocukların öğreniminin bitmesini sağlamak istiyorum.”
Fikret Otyam bu yıllar için şunu yazacaktı: “Yıllar yılı tanık oldum. Onun en parasız, çılgınca bir hayat sürmek için değil, evdeki tencerenin kaynaması için on-on beş lira aradığı günlerde gülerek, sırnaşarak yanına gelmişler, sureti haktan görünerek, ‘Son romanımı altmış bin liraya sattım…’ demişler, akıllarınca ezmişlerdir Orhan’ı. Onu işe yaramaz bir yazar olduğu kanısına sokmak istemişler, bunda başarılı da olmuşlardır zaman zaman!”
Orhan Kemal / Sessizlerin Sesi – Işık Öğütçü
Not: Orhan Kemal ‘in biyografisi hakkında bilinmeyenleri öğrenmek istiyorsanız bu kitabı almanızı öneririz.