sorguluyorum o halde varım…
Sokrates öncesi doğa filozoflarının, varlığın temelini su, ateş ya da bir gibi kavramlarda arayışı, insan aklının evreni anlamlandırma serüveninin ilk adımlarıdır. Thales, Herakleitos ve Parmenides gibi düşünürler, fiziksel dünyayı sorgularken soyut kavramlara yönelmiş, böylece felsefenin ve modern bilimin temellerini atmıştır. Bu metin, bu filozofların neden somut dünyadan soyuta geçiş yaptığını,
OKUMAK İÇİN TIKLAOscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı eserinde Dorian’ın hedonist yaşam tarzı, haz ve estetik arayışının sınır tanımazlığıyla şekillenirken, Immanuel Kant’ın ödev ahlakı, evrensel ahlak yasalarına bağlı katı bir görev bilinci sunar. Bu iki yaklaşım, insan varoluşunun anlamını, özgürlüğünü ve sorumluluğunu sorgulayan zıt kutuplar olarak ortaya çıkar. Aşağıda, bu çatışma farklı
OKUMAK İÇİN TIKLADon Kişot’un yel değirmenlerine karşı kılıcını çekmesi, insan zihninin kendi yarattığı düşmanlarla mücadelesinin evrensel bir sembolüdür. Bu anlatı, günümüz siyasetinde “öteki”nin inşa edilmesi ve düşmanlaştırma pratikleriyle derin bir bağ kurar. Cervantes’in kahramanı, hayalî düşmanları gerçek sanarak savaşırken, modern siyasette de öteki, kimi zaman bir ideoloji, bir topluluk ya da soyut
OKUMAK İÇİN TIKLAKozmik Düzenin İzleri Sarmal galaksiler, evrenin uçsuz bucaksız boşluğunda, birer matematiksel senfoni gibi döner. Bu devasa yapılar, yıldızların, gaz bulutlarının ve karanlık maddenin uyumlu bir dansla bir araya geldiği, görünmez bir çekim ağıyla şekillenmiş formlardır. Fibonacci dizisine benzer spiraller, altın oranın izlerini taşıyan kollar, sanki evrenin bir tür estetik bilinciyle
OKUMAK İÇİN TIKLAFriedrich Nietzsche’nin Böyle Buyurdu Zerdüşt adlı eseri, onun düşünce dünyasının en çarpıcı ve en karmaşık yapıtlarından biridir. Bu kitap, felsefi bir manifesto olmanın ötesine geçerek, insan varoluşunun derin sorularına poetik bir dille yanıt arar. Ancak, Nietzsche’nin eserleri arasında neden ilk okunması önerilmez? Bu soruyu yanıtlamak için, eserin içeriği, dili, bağlamı
OKUMAK İÇİN TIKLAGelecek Nesillere Karşı Sorumluluk After Earth filmi, bir baba-oğul hikâyesi üzerinden insanlığın doğayla ve kendi varoluşuyla mücadelesini anlatırken, nesiller arası etik kavramını güçlü bir şekilde sorgular. Filmde, çevresel felaketler sonrası hayatta kalmaya çalışan bir toplum, geçmiş nesillerin hatalarından doğan bir borcu taşımaktadır. Bu borç, yalnızca çevresel tahribatın sonuçları değil, aynı
OKUMAK İÇİN TIKLAQueer teori, kimlik, cinsiyet ve toplumsal normların sabitliğini sorgulayan bir çerçeve olarak, Jacques Lacan’ın fallus merkezli psikanalizine meydan okurken, Gayatri Chakravorty Spivak’ın “Madun konuşabilir mi?” sorusu ile Judith Butler’ın kimlik politikalarına yönelik eleştirileri arasında köprüler kurar. Bu metin, queer teorinin Lacan’ın fallus kavramına nasıl karşı çıktığını ve Spivak ile Butler’ın
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsanın Kendiyle KarşılaşmasıHomo sapiens, evrendeki varoluşsal yalnızlığıyla yüzleştiğinde, bir iç sorgulama başlar. Bu yalnızlık, yalnızca fiziksel bir izolasyon değil, aynı zamanda kozmik bir yalıtılmışlık hissidir; yıldızlar arasında bir toz tanesi gibi süzülen bir türün, kendi bilincinin ağırlığı altında ezilmesidir. İnsan, evrenin sessizliğiyle karşılaştığında, bu sessizlikte kendi anlamını yaratma dürtüsüne kapılır.
OKUMAK İÇİN TIKLAKökenlerin Derinliklerinde: Aydınlanmanın Tarihsel ve Kültürel Temelleri Buda’nın aydınlanma deneyimi, yalnızca dini bir olgu değil, insan bilincinin evriminde kritik bir dönüm noktasıdır. Hint alt kıtasında doğan bu öğreti, Brahmanizm’in katı kast sistemine ve ritüellerine karşı devrimci bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bodhi ağacı altındaki 49 günlük meditasyon, sadece kişisel bir
OKUMAK İÇİN TIKLAMutlak hiçlik mümkün mü, yoksa evren her zaman var mıydı? Bu soru, insan aklının en derin sorgulamalarından biridir ve evrenin doğası, varlığın kökeni ile insan bilincinin sınırlarını zorlar. Hiçlik, yalnızca bir boşluk ya da yokluk olarak değil, aynı zamanda varlığın anlamını sorgulayan bir kavram olarak ele alınabilir. Evrenin ebedi varlığı
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsan Tasarımı ve Özerklik CRISPR teknolojisi, insan genomunu yeniden yazma gücüyle, bir çocuğun biyolojik kaderini ebeveynlerin ellerine teslim eder. Bu, yalnızca fiziksel özellikleri değil, potansiyel yetenekleri, hastalıklara direnci, hatta belki zihinsel eğilimleri şekillendirme vaadi taşır. Ancak bu güç, bireyin özerkliğini sorgular: Bir insan, kendi varoluşsal tasarımına rıza göstermediğinde, bu seçimi
OKUMAK İÇİN TIKLANeandertallerin gömü ritüelleri, insanlığın erken dönemlerinde ahlaki bilincin, toplumsallığın ve varoluşsal sorgulamaların izlerini taşıyan karmaşık bir olgudur. Yaklaşık 130.000 ila 40.000 yıl öncesine tarihlenen bu ritüeller, yalnızca ölümle başa çıkma pratiği değil, aynı zamanda birey-toplum ilişkisinin, kolektif kimliğin ve anlam arayışının bir yansımasıdır. Arkeolojik bulgular, Neandertallerin ölülerini özenle gömdüğünü, bazı
OKUMAK İÇİN TIKLAHeidegger’in “Varlık” sorusu ile Spinoza’nın “Deus sive Natura” anlayışı, felsefi düşüncenin temel sorularından birine, varlığın anlamına ve insanlığın evrendeki yerine dair iki farklı yaklaşımı temsil eder. Bu iki düşünce sistemi, ontolojik, etik, antropolojik ve dilbilimsel düzlemlerde birbiriyle çatışır ve zaman zaman örtüşür. Heidegger, varlığın kendisini sorgularken, insan varoluşunun geçiciliği ve
OKUMAK İÇİN TIKLAPerspektifin Gücü: Nietzsche’nin Ahlak Anlayışı Nietzsche’nin ahlak anlayışı, bireyin dünyayı yorumlama biçimine, yani perspektifine dayanır. Ona göre ahlak, evrensel bir doğrular sistemi değil, bireyin güç istenci (Wille zur Macht) üzerinden şekillenen bir yaratımdır. Geleneksel ahlak, özellikle Hristiyan ahlakı, Nietzsche için bir zayıflık ifadesidir; çünkü bu ahlak, bireyin özünü bastırır ve
OKUMAK İÇİN TIKLAPlaton’un Devlet adlı eseri, ideal bir toplum düzeni tasavvurunun en köklü örneklerinden biridir. Antik Yunan’da kaleme alınan bu metin, yalnızca bir yönetim modeli sunmaz; aynı zamanda insan doğası, adalet, bilgi ve erdem üzerine derin bir sorgulama içerir. Günümüzün yapay zekâ destekli yönetişim sistemleri, veriye dayalı karar alma, algoritmik düzenlemeler ve
OKUMAK İÇİN TIKLABirliğin Sabitliği ve Varlığın Doğası“Varlık birdir, değişmez” tezi, tarih boyunca düşünce dünyasında köklü bir yer edinmiştir. Bu görüş, varlığın özünü tek, sabit ve değişmez bir ilke olarak tanımlar. Antik Yunan’dan Parmenides’in “varlık vardır, yokluk yoktur” savına dayanan bu fikir, varlığın birliğini ve sürekliliğini merkeze alır. Her şeyin temelinde yatan bu
OKUMAK İÇİN TIKLA