sorguluyorum o halde varım…
“Yüksek işlevli otizm” ve “düşük işlevli otizm” terimleri, otizm spektrum bozukluğunu (OSB) sınıflandırmak için sıkça kullanılan ancak bir o kadar da tartışmalı kavramlardır. Bu ayrım, bireylerin bilişsel, sosyal ve günlük yaşam becerilerine dayalı bir hiyerarşi oluşturmayı amaçlasa da, hem bilimsel hem de toplumsal düzeyde ciddi sorunlar doğurur. Bu metin, söz
OKUMAK İÇİN TIKLABilişsel Yapıların Algoritmik Benzerliği Otistik bireylerin bilişsel süreçleri, sistematik, kural odaklı ve ayrıntı merkezli bir düşünme biçimiyle tanımlanır. Bu özellik, yapay zekanın algoritmik işleyişiyle çarpıcı bir benzerlik gösterir. Otistik bireyler, örüntü tanıma, veri analizi ve mantıksal çıkarım gibi görevlerde genellikle nörotipik bireylerden farklı bir performans sergiler. Örneğin, matematiksel problemleri çözme
OKUMAK İÇİN TIKLAKardeş İlişkilerinde Farklılaşan Dinamikler Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) bulunan bir bireyle büyüyen kardeşler, tipik aile dinamiklerinden farklı bir deneyim yaşar. Bu durum, kardeşlerin psikolojik ve sosyal gelişimlerini derinden etkiler. OSB’li bireylerin sosyal iletişimdeki zorlukları, duygusal ifadelerdeki farklılıklar ve bazen tekrarlayıcı davranışları, aile içinde benzersiz bir etkileşim modeli oluşturur. Kardeşler, erken
OKUMAK İÇİN TIKLAMark Haddon’ın The Curious Incident of the Dog in the Night-Time romanı, otistik bir anlatıcı olan Christopher Boone’un gözünden dünyayı betimleyerek, nörodiverjansın edebi temsiline dair önemli bir tartışma başlatır. Bu metin, romanın otistik bakış açısını ne kadar gerçekçi yansıttığını çok katmanlı bir şekilde değerlendirir. Anlatıcının zihinsel süreçleri, dil kullanımı, toplumsal
OKUMAK İÇİN TIKLABakım Sürecinin Mesleki Yaşam Üzerindeki Yansımaları Otizmli bireylerin bakım süreci, ebeveynlerin mesleki yaşamlarını derinden etkileyen bir dizi zorluğu beraberinde getirir. Bu bireylerin özel gereksinimlerine yönelik sürekli bakım, ebeveynlerin iş yaşamındaki esneklik ve sürekliliklerini sınırlandırabilir. Örneğin, otizmli bir çocuğun terapilere katılımı, okul toplantıları veya ani davranışsal krizler, ebeveynlerin iş saatlerinde sık
OKUMAK İÇİN TIKLATanısal Sınıflandırmanın Evrimi Asperger sendromunun DSM-5’te Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) altında birleştirilmesi, psikiyatrik tanısal sistemlerin evriminde önemli bir dönüm noktasıdır. 2013’te yayımlanan DSM-5, Asperger sendromunu ayrı bir kategori olarak tanımak yerine, otizmin geniş bir spektrum içinde ele alınmasını önerdi. Bu karar, otizmin heterojen doğasını yansıtan bir çerçeveye duyulan ihtiyacı karşılama
OKUMAK İÇİN TIKLAOrtak Dikkatin Sosyal Öğrenmedeki Yapısal Önemi Ortak dikkat, iki veya daha fazla bireyin aynı nesne, olay ya da duruma eşzamanlı olarak odaklanması ve bu paylaşımı iletişim yoluyla sürdürmesidir. Otizm spektrum bozukluğunda (OSB), bu becerinin eksikliği sosyal öğrenme süreçlerini temelden etkiler. Tipik gelişim gösteren bireylerde ortak dikkat, sosyal ipuçlarını algılama, taklit
OKUMAK İÇİN TIKLANöroprotezlerin Biyoteknolojik Temelleri Nöroprotezler, sinir sistemine entegre edilen biyoteknolojik cihazlar olarak, beyin-sinyal etkileşimlerini düzenleme kapasitesine sahiptir. Bu cihazlar, elektrotlar veya mikroçipler aracılığıyla nöral aktiviteleri algılar ve modüle eder. Otistik bireylerde duyusal aşırı yüklenme, çevresel uyarıların yoğun şekilde algılanmasıyla ortaya çıkar ve bu durum, amigdala ve prefrontal korteksteki anormal sinyal iletimleriyle
OKUMAK İÇİN TIKLATanının İlk Yankıları: Duygusal Tepkilerin Evrensel Dalgası Otizm tanısı alan bir çocuğun ailesi, genellikle yoğun bir duygusal sarsıntı yaşar. Bu süreç, şok, inkar, üzüntü ve suçluluk gibi evrensel duygularla karakterizedir. Aileler, çocuğun geleceğine dair belirsizlik karşısında kaygı duyar ve sıklıkla kendi ebeveynlik yeterliliklerini sorgular. Bu duygusal tepki, biyolojik bir tehdit
OKUMAK İÇİN TIKLAEvrimsel Çeşitliliğin İzleri Otizmin evrimsel bir avantaj olabileceği fikri, insan popülasyonlarındaki genetik çeşitliliğin doğal seçilim süreçleriyle şekillendiği görüşüne dayanır. Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal iletişimde zorluklar ve tekrarlayıcı davranışlarla karakterize olsa da, bazı bireylerde olağanüstü bilişsel yetenekler, örneğin detay odaklı düşünme, desen tanıma ve derin odaklanma gözlemlenir. Evrimsel biyologlar, bu
OKUMAK İÇİN TIKLAOtizmin yalnızca insanlara mı özgü olduğu, yoksa hayvanlarda da görülüp görülemeyeceği sorusu, biyoloji, nöroloji, etoloji ve antropoloji gibi disiplinlerin kesişim noktasında derin bir sorgulamayı gerektirir. Bu metin, otizmin insan merkezli tanımından yola çıkarak, hayvan davranışlarındaki benzerlikler ve farklılıklar üzerinden bu soruyu çok katmanlı bir şekilde ele alıyor. İnsan beyninin karmaşıklığı
OKUMAK İÇİN TIKLABireysel Farklılıkların Evrensel Tanı Çerçevesine Etkisi Otizm spektrum bozukluğu (OSB), bireylerin sosyal iletişim, davranışsal örüntüler ve duyusal tepkilerdeki geniş çeşitlilikle karakterize edilen nörogelişimsel bir durumdur. Bu heterojenlik, OSB’nin evrensel bir tanı çerçevesine oturtulmasını zorlaştırır. Batı toplumlarında geliştirilen tanı araçları, bireysel farklılıkları standartlaştırmaya çalışırken, genellikle bu toplumlardaki normlara dayalı ölçütler kullanır.
OKUMAK İÇİN TIKLAOtizm spektrum bozukluğunda (OSB) zihin kuramı (theory of mind) eksikliği hipotezi, bireylerin başkalarının zihinsel durumlarını anlama ve yorumlama yetilerindeki zorlukları açıklamak için geliştirilmiş bir modeldir. Bu hipotez, özellikle sosyal etkileşimlerdeki farklılıkları anlamak için önemli bir çerçeve sunarken, Temple Grandin gibi yüksek işlevli otistik bireylerin deneyimleri, bu modelin sınırlarını ve karmaşıklığını
OKUMAK İÇİN TIKLA“Klüjokrasi” (kludgeocracy) kavramı üzerinden, otistik bireylere sunulan hizmetlerin nasıl bir labirente dönüştüğünü ve bunun neden sistemsel bir başarısızlık olduğunu inceleyeceğiz. Giriş “Klüjokrasi”, genel olarak, bütüncül bir plan olmaksızın, acil ve geçici çözümlerle, yamalı bohça gibi bir araya getirilmiş, uyumsuz ve verimsiz sistemleri ifade eder. Otistik bireylere yönelik hizmetlerin sunumu, maalesef
OKUMAK İÇİN TIKLAKarl Marx’ın “yabancılaşma” teorisi üzerinden, otistik bir bireyin kapitalist sistemde yaşadığı deneyimleri anlamaya çalışacağız. Yabancılaşma, sadece işçilerin fabrikadaki durumu değil, modern insanın ruhunu derinden etkileyen evrensel bir sorundur; otistik bireyler içinse bu sorun, çoğu zaman katmerlenerek yaşanır. Giriş Marx’a göre yabancılaşma, insanın kendi emeğine, ürettiği ürüne, kendi doğasına (tür-özüne) ve
OKUMAK İÇİN TIKLANörogelişimsel Bozuklukların Ortak Kökenleri Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Rett Sendromu ve Çocukluk Çağı Dezintegratif Bozukluğu (ÇDB), nörogelişimsel bozukluklar şemsiyesi altında yer alan durumlardır. Her biri, erken çocukluk döneminde sosyal iletişim, davranış ve bilişsel işlevlerde belirgin farklılıklar gösterir. OSB, sosyal etkileşimde zorluklar, tekrarlayıcı davranışlar ve kısıtlı ilgi alanlarıyla tanımlanırken, Rett Sendromu
OKUMAK İÇİN TIKLA