Kategori: Felsefe

Büyük İskender’in Fetihleri ve Aristoteles’in Etik Öğretileri Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Öğretmen ve Öğrenci: Aristoteles ile İskender’in Buluşması Büyük İskender, gençlik yıllarında Aristoteles’in öğrencisi olarak onun düşünce dünyasına derinlemesine nüfuz etmiştir. Aristoteles, İskender’e erdemi merkeze alan bir etik anlayış sunmuş; insanın mutluluğa (eudaimonia) ulaşmasının, akıl ve ölçülülükle şekillenen bir yaşam sürmesine bağlı olduğunu öğretmiştir. Bu öğreti, bireyin kendi doğasına uygun bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Teknoloji ve İnsan Varoluşu: Heidegger’in Çerçevelemesi Üzerinden Yapay Zekâ

tarihinde gönderilmiş tarafından

Martin Heidegger’in Varlık ve Zaman adlı eseri ve onun teknolojiye yönelik eleştirisi, modern dünyanın insan varoluşu üzerindeki etkilerini anlamak için güçlü bir zemin sunar. Özellikle enframing (Gestell) kavramı, teknolojinin insan özerkliğini ve ahlaki sorumluluğunu nasıl şekillendirdiğini sorgulamak için derin bir çerçeve sağlar. Bu metin, Heidegger’in düşüncesini merkeze alarak, yapay zekânın

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mine Söğüt’ün Roman Kahramanlarında Aşk, Umut ve İntiharın Schopenhauer’in İrade Kavramıyla Kesişimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Mine Söğüt’ün roman kahramanları, insan varoluşunun en derin çelişkilerini, aşk, umut ve intihar gibi duygu durumları üzerinden açığa vururken, Schopenhauer’in irade kavramıyla çarpıcı bir kesişim sunar. Schopenhauer’in felsefesinde irade, evrenin özünü oluşturan bilinçsiz, amaçsız ve durdurulamaz bir itici güçtür; insan yaşamını haz ve acı arasındaki bitimsiz bir gerilimle tanımlar. Söğüt’ün

OKUMAK İÇİN TIKLA

Lacan ve Foucault Arasındaki Diyalog: Bilinçdışı ve Söylemin Öznellik Üzerindeki Etkileri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Öznelliğin İnşasında Dilin Rolü Jacques Lacan’ın “bilinçdışı dil gibi yapılandırılmıştır” iddiası, öznelliğin oluşumunda dilin merkezi rolünü vurgular. Lacan’a göre, bilinçdışı, dilin simgesel düzeni aracılığıyla işler; bu düzen, bireyin arzularını, kimliğini ve toplumsal varlığını şekillendirir. Bilinçdışı, öznenin kendi içsel gerçekliğini anlamaya çalıştığı bir alan değildir yalnızca; aynı zamanda dilin kodları, imgeleri

OKUMAK İÇİN TIKLA

Josef K.’nın Belirsiz Suçluluğu: İktidar, Disiplin ve Varoluşsal Çıkmaz

tarihinde gönderilmiş tarafından

Franz Kafka’nın Dava adlı eseri, modern bireyin görünmez zincirler altında ezildiği bir evreni resmeder. Josef K.’nın belirsiz bir suçlamayla karşı karşıya kalması, yalnızca bireysel bir trajedi değil, aynı zamanda insanlığın iktidar, disiplin ve varoluşsal anlam arayışıyla yüzleştiği bir anlatıdır. Michel Foucault’nun iktidar ve disiplin kavramları, bu eseri anlamak için güçlü

OKUMAK İÇİN TIKLA

Aşk ve Güzelliğin Ütopyası: Aphrodite ile Thomas More’un İdeal Toplumu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Aşk ve güzellik, insanlığın en kadim arayışlarından ikisidir; hem mitlerde hem de düşsel toplum tasarımlarında birer mıknatıs gibi çeker. Aphrodite, Yunan mitolojisinin aşk ve güzellik tanrıçası, yalnızca bireysel arzuların değil, aynı zamanda toplumsal uyumun ve estetik idealin sembolüdür. Thomas More’un Utopia adlı eseri ise, 16. yüzyılın kaotik Avrupası’nda kusursuz bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kürasyonun Tiyatrosunda Différance’ın Yönetsel Sorusu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kürasyon pratikleri, bireyin kimliğini bir tiyatro sahnesi gibi düzenleyip sunarken, différance bu düzenlemenin ardındaki yönetsel iradeyi sorgular. Kimlik, kürasyon yoluyla bir anlatıya dönüşür; birey, seçilmiş imgeler, söylemler ve jestlerle kendini bir performans olarak inşa eder. Ancak Jacques Derrida’nın différance kavramı, bu performansın yönetmeninin kim olduğunu, anlamın nasıl ertelendiğini ve farklılıkların

OKUMAK İÇİN TIKLA

Zeus’un Otoritesi ve Platon’un İdeaları: Mutlak Güç ile Felsefi İdealin Buluşması

tarihinde gönderilmiş tarafından

Zeus’un gökyüzü ve adalet tanrısı olarak mitolojik konumu ile Platon’un İdealar Dünyası ve filozof kral kavramı, insanlığın otorite, düzen ve idealize edilmiş gerçeklik arayışının kesişim noktalarını sunar. Bu metin, Zeus’un mitolojik otoritesini ve Platon’un felsefi sistemini, derinlemesine bir karşılaştırma üzerinden ele alıyor. Her iki figür de mutlak bir idealin temsilcisi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Varlığın Özgürlük ve Kaygı Arasındaki Gerilimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Spinoza ve Heidegger’in felsefeleri, insan varoluşunun sınırlarını ve potansiyelini anlamaya yönelik iki farklı ama derinlemesine iç içe geçmiş perspektif sunar. Spinoza’nın “conatus” kavramı, her varlığın kendi özünü koruma ve geliştirme çabasını ifade ederken, Heidegger’in “Dasein”ı, varlığın dünya içindeki kırılgan ve kaygılı konumunu vurgular. Bu iki düşünce, insan özgürlüğünün ve sınırlarının

OKUMAK İÇİN TIKLA

Varlığın Kıyısında: Öznellik, Güç ve Doğa

tarihinde gönderilmiş tarafından

Kierkegaard’ın Öznelliği: Varoluşun İçsel Çığlığı Søren Kierkegaard, öznelliği insanın varoluşsal hakikatinin merkezi olarak görür. Ona göre öznellik, bireyin kendi varlığını sorguladığı, Tanrı’yla ve kendisiyle yüzleştiği bir alandır. Bu, soyut bir kavram değil, insanın kaygı ve umutsuzlukla yoğrulmuş somut deneyimidir. Kierkegaard için öznellik, evrensel doğruların ötesine geçer; çünkü hakikat, bireyin kendi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Anarşizmin Etik Zemini: Özgürlüğün ve Sorumluluğun Çatışkılı Arayışı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Anarşizm, otoriteye ve hiyerarşiye karşı radikal bir başkaldırı olarak sıkça tanımlansa da, etik meselesi bu düşünce sisteminin en karmaşık ve çelişkili alanlarından biridir. Etik, anarşizmde yalnızca bireysel özgürlüğün yüceltilmesiyle değil, aynı zamanda topluluk, dayanışma ve bireyin ötekine karşı sorumluluğuyla da şekillenir. Bu metin, anarşizmin etik boyutlarını kuramsal, felsefi, ahlaki, antropolojik,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Baskının Karşısında Üç Yakarış: Fanon, Sartre, Bukowski

tarihinde gönderilmiş tarafından

Baskı, insan varoluşunun en karmaşık sınavlarından biridir. Frantz Fanon’un “şiddetin arkeolojisi”, Jean-Paul Sartre’ın “özgürlük sorumluluğu” ve Charles Bukowski’nin “pislik altında kalan şiir” anlayışı, bu sınav karşısında farklı yollar çizer. Her biri, insanın zulme karşı duruşunu, kendi dilinde ve duruşunda yeniden tanımlar. Fanon, sömürgecilikle yüzleşen bir toplumun öfkesini kazır; Sartre, bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Büyük Birader ve Panoptikonun Ötesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Gözetimin Kökenleri George Orwell’in 1984 romanında Büyük Birader, totaliter bir rejimin sembolü olarak her an her yerde varlığını hissettirir. Gözleri, duvarlardaki posterlerden, teleskranlardan ve hatta insanların zihinlerinden hiç eksik olmaz. Bu, bireyin her hareketini, her düşüncesini denetleyen bir otoritenin cisimleşmiş halidir. Michel Foucault’nun panoptikon kavramı ise, Jeremy Bentham’ın hapishane tasarımından

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hakikat Arayışının Sonsuz Yolculuğu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Don Quixote’un Hayali Gerçeklik Arayışı Cervantes’in Don Quixote’unda, Don Quixote, şövalye romanlarının büyüsüne kapılarak kendini bir kahraman olarak yeniden inşa eder. Onun “hayali gerçeklik” arayışı, Platon’un mağara alegorisindeki gölgelerle yaşamayı reddeden bir bireyin çabasına benzer. Mağarada zincirlenmiş insanlar, duvardaki gölgeleri gerçek sanırken, Don Quixote’un yel değirmenlerini dev sanması, onun gölgeleri

OKUMAK İÇİN TIKLA

Freud’un etkilendiği ve okuduğu başlıca yazarlar ve düşünürler

tarihinde gönderilmiş tarafından

Freud’un etkilendiği ve okuduğu başlıca yazarlar ve düşünürler şunlardır: Freud, bu yazarların ve düşünürlerin eserlerindeki insan doğasına, bilinçdışına, arzulara ve iç çatışmalara dair gözlemlerinden ilham almıştır. Edebiyatın, insan psikolojisinin karmaşıklığını anlamak için önemli bir kaynak olduğuna inanmış ve kendi teorilerini edebiyat eserlerindeki karakter analizleriyle desteklemiştir. Freud’un edebiyatla bu sıkı ilişkisi,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Platon’un Düzeni ve Deleuze’ün Akışı: Bir Karşıtlık İncelemesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Platon’un Devlet adlı eserinde ortaya koyduğu ideal toplum tasavvuru ile Gilles Deleuze’ün “köksüz yığın” (rhizome) kavramı, insan toplumu ve düzen anlayışını ele alış biçimleriyle keskin bir karşıtlık sergiler. Platon’un hiyerarşik, sabit ve idealar dünyasına dayalı sistemi, mutlak bir düzen arayışını yansıtırken, Deleuze’ün köksüz yığın modeli, akışkan, merkezsiz ve çoğulcu bir

OKUMAK İÇİN TIKLA