Yuri Gagarin: Uzayın İlk Kaşifi – Deniz Guliyeva

Yuri Alekseyeviç Gagarin (d. 9 Mart 1934 ? ö. 27 Mart 1968), Sovyet kozmonot, 1961 yılında uzaya çıkan ve dünyanın çevresini turlayan ilk insan. Gagarin’den sonra insanlar uzayı keşfetme ve diğer gezegenlere gitme projelerinin gerçekleşebilir düşünceler olduğunun farkına varmışlardır. Yuri Gagarin bu kitapta kendi ağzından çocukluğunu, ailesini, hayallerini gerçekleştirmek için aldığı zorlu eğitimleri ve tarihte bir ilk olan uzay yolculuğunu anlatıyor. 12 Nisan 1961: dünyada ilk defa, bir insan, Yuri Gagarin, bir uzay kabininin (Vostok I) içinde, yüz sekiz dakikadır, Dünya çevresinde uçuyor. 1934’te, Smolensk dolaylarında, babasının marangozluk ettiği bir kolhozda doğan genç Yuri, madencilik mesleğine girmişti. Bununla birlikte, öğrenimi sırasında (on dokuz yaşında tamamladı) pilotluğa başladı. Dört yıl sonra, deneme pilotu olarak Kızılordu’ya katıldı ve başka gönüllülerle birlikte, uzay uçuşu özel hazırlıklarına başladı.
Yirmi yedi yaşında, evli ve bir kız babası olan Gagarin, uzaydaki ilk uçuşu yapmak üzere seçildi. Büyük yankılar yaratan bu uçuşundan sonra, bütün dünyayı dolaştı, her yerde büyük kalabalıklar tarafından alkışlandı, bilginleri ve gazetecileri ilgilendiren bir dizi konferans verdi.
S.S.C.B.’ye döndükten sonra, bir deneme uçuşu sırasında öldü. Otuz dört yaşındaydı. Külleri Moskova’da Kremlin Sarayı’nda, Sovyetler Birliği’nin büyük kahramanlarının küllerinin yanına gömüldü.
Gagarin, «uydulaştırılmış» ve uzun süre ağırlıksız kalmağa katlanabilmiş ilk insan oldu. Radyo ve televizyon kamerası aracılığıyla kurulan bağlantı sayesinde Sovyet mühendis ve hekimleri, ilk uzay adamının sağlık ve davranışlarını saniyesi saniyesine gözlemleyebilmişlerdir.

Kitap Hakkında Bilgi
Deniz Guliyeva, Morpa Kültür Yayınları; İstanbul, 2008, 79 sayfa,

Yuri Gagarin’in Yaşam Öyküsü
Çocukluğu ve gençliği
Yuri Gagarin, Gzhatsk yakınlarındaki Kluşino`da 9 Mart 1934 tarihinde dünyaya geldi (bu kasabanın adı 1968`de Gagarin olarak değiştirildi). Annesi ve babası kolektif bir çiftlikte çalışıyordu. Yuri dört çocuktan üçüncüsüydü, özellikle ablası Yuri`yle yakından ilgilendi. Sovyetler Birliği`ndeki milyonlarca aile gibi Gagarin ailesi de İkinci Dünya Savaşı`ndan kötü biçimde etkilendi. İki abisi 2. Dünya Savaşında faşizme karşı mücadele etti. Hocaları Gagarin`i zeki ve çalışkan fakat biraz da yaramaz bir çocuk olarak tanımlardı. Matematik hocası savaş esnasında Kızıl Ordu Hava Kuvvetleri`nde uçmuştu, bunun da Gagarin üstünde büyük bir etki bıraktığı söylenir.
Bir dökümhanede çıraklığa başlayan Gagarin daha sonra Saratov`da bulunan yüksek teknik okuluna seçildi. Oradayken “Hava Kulübü”`ne girdi ve küçük uçaklarla uçmayı öğrendi. Bir hobi olarak başladığı bu iş zamanla hayatının önemli bir bölümünü kaplamaya başladı. 1955`de okulunu tamamladı ve bir pilot okulunda savaş uçağı eğitimi almaya başladı. Orada 1957 yılında evleneceği Valentina Goryacheva ile tanıştı. Eğitimden sonra hava şartlarının kötü olduğu Norveç sınırında bir bölgeye atandı. Yetişkin biri olduğunda boyu 157,5 cm civarındaydı.
Uzay uçuşu
Hazırlık
Uzay Yarışının başlangıç döneminde, Sovyetler kozmonot adaylarını belirlemek için geniş bir tarama programı başlatmışlardı. 20 kozmonot ile Sovyet uzay programına seçilen Gagarin bütün testleri başarıyla atlattı. En sonunda gene yetenekli ve başarılı bir kozmonot olan German Titov ile Yuri Gagarin arasında bir tercih yapılacaktı, Yuri Gagarin seçildi. Bu seçimde soğuk Titov`un aksine Yuri`nin güler yüzlü ve cana yakın bir karakterinin olması ve sade bir çocukluk sürmesinin önemli olduğu söylenir.
Uçuş
12 Nisan 1961 tarihinde Gagarin uzaya çıkan ilk insan oldu. Uzaygemisinin adı Vostok 1 idi. Sovyetler Birliği Komünist Partisi`ni “bütün başarılarımızın düzenleyicisi” olarak övdü.
Uçuştan sonra
Gagarin dünya çapında ün kazanmış biri ve Sovyet başarısının sembolü olarak dünyayı dolaşmaya başladı.
Ölümü ve sonrası
Kurumun antrenör vekili olma sürecinde, Gagarin savaş uçağı pilotu olmayı yeniden hak kazanması gerekti. 27 Mart 1968`de MiG-15 model uçağıyla rutin bir deneme sürüşü sırasında eğitmeniyle birlikte hayatını kaybetti. Kazaya neyin sebep olduğu bilinemedi, 1986 yılında bir soruşturmada Su-11 model bir uçağın yol açtığı türbülansın kazaya yol açtığı söylendi. Aynı zamanda hava koşulları da kötüydü. Başka bir söylenti de Gagarin`in sarhoş olduğudur, oysaki bu doğru değildir çünkü uçuştan önce iki testten geçmiştir ve yapılan araştırmalarda alkol veya uyuşturucu izine rastlanmamıştır. Yeni bir teori de pilot kabininin yanlışlıkla açıldığı ve bir anda güçlenen hava dolaşımı yüzünden uçağın kontrolünü Gagarin`in kaybettiğidir.