Aziz Nesin’in Zübük romanında, neden halk Zübük’ün yolsuzluklarına karşı sessiz kalır veya onu destekler?

Aziz Nesin’in Zübük romanında, halkın Zübük’ün yolsuzluklarına karşı genellikle sessiz kalması veya hatta onu desteklemesi, romanın temel eleştirilerinden birini oluşturur. Bu durum, toplumsal yapı, insan psikolojisi ve siyasi sistemin işleyişiyle ilgili derin bir eleştiri sunar. İşte halkın Zübük’ün yolsuzluklarına karşı sessiz kalmasının veya onu desteklemesinin nedenleri:

1. Çıkar İlişkileri ve Açgözlülük:

• Bireysel Çıkarlar: Roman boyunca, birçok karakter Zübük’ün yolsuzluklarına sessiz kalır çünkü onun sayesinde kişisel çıkarlar elde ederler. Örneğin, köylüler, Zübük’ün vaatlerine inanır ve onun sayesinde kısa vadeli kazançlar elde etmeyi umarlar. Bu çıkar ilişkileri, insanların yolsuzlukları görmezden gelmesine neden olur.
• Açgözlülük: Halkın bir kısmı, Zübük’ün yolsuzluklarını destekler çünkü onun sayesinde kendilerine bir pay çıkarmayı umarlar. Bu açgözlülük, toplumun ahlaki değerlerinin zayıfladığını gösterir.

2. Cehalet ve Bilinçsizlik:

• Eğitimsizlik: Roman, özellikle köylülerin eğitimsiz ve bilinçsiz olduğunu vurgular. Bu cehalet, Zübük’ün yolsuzluklarını anlamalarını ve buna karşı çıkmalarını engeller. Köylüler, Zübük’ün vaatlerine kolayca inanır ve onun manipülasyonlarına açık hale gelir.
• Manipülasyon: Zübük, halkı manipüle etmekte ustadır. Söylemleri ve vaatleriyle insanların güvenini kazanır ve onları kendi çıkarları doğrultusunda yönlendirir. Bu manipülasyon, halkın yolsuzlukları fark etmesini engeller.

3. Korku ve Güvensizlik:

• Korku: Bazı karakterler, Zübük’ün gücünden ve etkisinden korkar. Ona karşı çıkmak, kendi hayatlarını ve geçim kaynaklarını riske atabilir. Bu korku, insanların sessiz kalmasına neden olur.
• Güvensizlik: Halk, siyasi sistem ve devlet kurumlarına karşı güvensizlik duyar. Bu güvensizlik, Zübük gibi yerel güç odaklarına yönelmelerine ve onları desteklemelerine neden olur.

4. Toplumsal Yapı ve Gelenekler:

• Geleneksel Yapı: Roman, köy toplumunun geleneksel yapısını ele alır. Bu yapı, hiyerarşik ve otoriter bir düzene sahiptir. Zübük, bu yapıyı kendi çıkarları doğrultusunda kullanır ve halkın ona boyun eğmesini sağlar.
• Toplumsal Baskı: Köy toplumunda, bireylerin toplumsal baskıya uyum sağlaması beklenir. Zübük’ün yolsuzluklarına karşı çıkmak, toplumsal dışlanma veya cezalandırma riski taşır. Bu nedenle, insanlar sessiz kalmayı tercih eder.

5. Siyasi Sistemin İşleyişi:

• Yolsuzluğun Normalleşmesi: Roman, yolsuzluğun siyasi sistemin bir parçası haline geldiğini gösterir. Halk, yolsuzluğu normal bir durum olarak kabul eder ve buna karşı çıkmak yerine, kendi çıkarlarını korumaya çalışır.
• Siyasi Temsil Sorunu: Zübük, halkın temsilcisi olarak seçilir, ancak aslında kendi çıkarlarını ön planda tutar. Halk, siyasi temsilin bu şekilde işlediğini kabul eder ve Zübük’ü desteklemeye devam eder.

6. Umut ve İnanç:

• Yanlış Umutlar: Halk, Zübük’ün vaatlerine inanır ve onun sayesinde daha iyi bir gelecek umar. Bu yanlış umutlar, insanların yolsuzlukları görmezden gelmesine neden olur.
• İnanç: Bazı karakterler, Zübük’ün gerçekten değişim getireceğine inanır. Bu inanç, onların yolsuzlukları desteklemesine yol açar.

Sonuç olarak:

Aziz Nesin, Zübük romanında halkın Zübük’ün yolsuzluklarına karşı sessiz kalmasını veya onu desteklemesini, toplumsal yapı, insan psikolojisi ve siyasi sistemin işleyişiyle ilişkilendirir. Bu durum, romanın temel eleştirilerinden birini oluşturur ve toplumun yolsuzluğa karşı nasıl duyarsız hale geldiğini gösterir. Nesin, bu eleştirilerle, toplumsal bilinçlenme ve ahlaki değerlerin önemini vurgular.