Öfke Ve Hasedi Birbirinden Ayırmak Mümkün Mü ?
Erdoğan Çalak’ın İçimizdeki Magma: Haset kitabına göre, öfke ve haseti ayrıştırmak için şu pratik adımları ve gündelik hayat örneklerini kullanabilirsin:
Hasetin İşaretleri:
– Kıyaslama ve Yetersizlik: Birinin sahip olduğu bir şeye imrenip kendini eksik hissediyorsun. Mesela, iş yerinde bir arkadaşın övgü alıyor, sen ise “Neden ben değil?” diye düşünüyorsun. Bu, haset.
– Rahatsızlık: Birinin mutluluğu seni nedensiz yere gerginleştiriyor. Örneğin, kuzeninin yeni ev aldığını duyunca sevinmek yerine içinde bir huzursuzluk hissediyorsun.
– Eleştiri veya Suçlama: Birinin başarısını küçümsüyorsun. Mesela, komşunun lüks arabasına bakıp “Kesin borçla aldı” diyorsan, bu haset olabilir.
Öfkenin İşaretleri:
– Ani Patlama: Bir olay seni aniden sinirlendiriyor. Örneğin, market kuyruğunda biri öne geçince bağırıyorsun. Bu, doğrudan öfke.
– Haksızlık Hissi: Bir adaletsizlik seni çileden çıkarıyor. Mesela, patronun seni görmezden gelip başka birine prim verince sinirleniyorsun.
– Fiziksel Tepki: Vücudunda gerginlik, kalp atışında hızlanma oluyor. Örneğin, bir tartışmada sesin yükseliyor ve ellerin titriyor.
Haset mi Öfke mi? Pratik Ayrıştırma:
1. Soru Sor: Kendine sor: “Bu duygu birinin sahip olduğu bir şeyle mi ilgili?” Örneğin, arkadaşın yeni bir telefon alınca sinirlendiysen, bu haset olabilir. Ama biri sana kaba davranınca sinirlendiysen, bu öfke.
2. Kıyaslama Testi: Hissettiğin şey seni biriyle kıyaslamaya itiyorsa (örneğin, “Onun hayatı benden iyi”), bu haset. Kıyaslama yoksa (örneğin, trafikte biri seni sıkıştırdı), bu öfke.
3. Fiziksel İpuçları: Haset, genellikle mide sıkışması gibi içsel bir gerginlik; öfke ise daha dışarıya dönük, bağırma veya hızlı nefes alma gibi. Örneğin, birinin tatil fotoğraflarına bakarken göğsünde baskı hissediyorsan, bu haset.
4. Not Al: Bir hafta boyunca öfkeli anlarını not et. Mesela, “Arkadaşımın terfisi beni rahatsız etti” yazarsan, altında kıyaslama ararsan haseti yakalayabilirsin.
Haseti Yakalamak için Pratik Öneriler:
– Dur ve Düşün: Bir rahatsızlık hissettiğinde, “Bu duygu bende eksiklik hissettiriyor mu?” diye sor. Örneğin, birinin yeni ilişkisi seni gerginleştiriyorsa, “Onun mutluluğuna mı imreniyorum?” diye düşün.
– Şükran Egzersizi: Haset yakaladığında, o kişinin iyi bir yönünü takdir et. Mesela, “Arkadaşımın terfisi güzel, çalışkan biri” de. Çalak, şükranın haseti azalttığını söylüyor (s. 76).
– Duyguyu Adlandır: Haseti fark ettiğinde, “Bu haset” de. Örneğin, birinin sosyal medya paylaşımı seni rahatsız ettiğinde, “Bunu kıyasladığım için haset ediyorum” diyerek netleştir.
