Adaletsizliğe sessiz kalan Dünya ve Türk edebiyatında roman kahramanları kimlerdir?
Adaletsizliğe ses çıkarmayan ya da bu durumu kabullenen karakterler, hem dünya hem de Türk edebiyatında önemli bir yer tutar. İşte her iki edebiyattan 10’ar karakter:
⸻
Dünya Edebiyatında Adaletsizliğe Ses Çıkarmayan Roman Kahramanları:
1. Gregor Samsa – Dönüşüm (Franz Kafka)
Kendi dönüşümünü ve ailesinin ilgisizliğini sorgulamadan kabullenir.
2. Winston Smith – 1984 (George Orwell)
Başkaldırmaya çalışsa da sonunda boyun eğer ve sisteme teslim olur.
3. Meursault – Yabancı (Albert Camus)
Hayatın anlamsızlığına karşı tepkisizdir; adaletsiz yargı sürecini sorgulamaz.
4. Billy Budd – Billy Budd (Herman Melville)
Masum olmasına rağmen adaletsiz bir yargılamayı kabul eder.
5. Okonkwo’nun Oğlu Nwoye – Her Şey Parçalanıyor (Chinua Achebe)
Toplumun çöküşüne sessiz kalır, kendi kimliğini kaybeder.
6. Ivan Ilyich – İvan İlyiç’in Ölümü (Lev Tolstoy)
Toplumun ikiyüzlülüğüne ve sistemin adaletsizliğine karşı tepkisizdir.
7. Santiago Nasar – Kırmızı Pazartesi (Gabriel García Márquez)
Öldürüleceğini bilir ama kendisini savunmaz; çevresi de sessiz kalır.
8. Offred – Damızlık Kızın Öyküsü (Margaret Atwood)
Distopik düzene zaman zaman uyum sağlar, uzun süre sessiz kalır.
9. Charles Bovary – Madame Bovary (Gustave Flaubert)
Eşinin sadakatsizliği ve toplumun ahlaki çöküşü karşısında edilgendir.
10. Lennie Small – Fareler ve İnsanlar (John Steinbeck)
Anlamasa da kendisine yapılan haksızlıkları sessizce kabullenir.
⸻
Türk Edebiyatında Adaletsizliğe Ses Çıkarmayan Roman Kahramanları:
1. Ahmet Celal – Yaban (Yakup Kadri Karaosmanoğlu)
Anadolu halkının durumunu görmesine rağmen etkili bir tepki göstermez.
2. Zehra – Zehra (Nabizade Nazım)
Kıskançlık yüzünden hayatı altüst olur ama toplumsal düzeni sorgulamaz.
3. Ali Şahin – İnce Memed (Yaşar Kemal)
Başta ses çıkarmaz, sonra İnce Memed’e zıt karakter olarak kalır.
4. Selim Işık – Tutunamayanlar (Oğuz Atay)
Hayattaki adaletsizliklere karşı içine kapanır, mücadele etmez.
5. Raziye – Bir Düğün Gecesi (Adalet Ağaoğlu)
Toplumsal rollerin kurbanıdır, sesini çıkarmaz.
6. Küçük Ağa – Küçük Ağa (Tarık Buğra)
Başlangıçta işgale karşı sessizdir, sonra değişim yaşar.
7. Ferit (Çalıkuşu’nun Kamran’ı) – Çalıkuşu (Reşat Nuri Güntekin)
Feride’ye yapılan haksızlıklara yeterince karşı çıkmaz.
8. Peyami – Ateşten Gömlek (Halide Edib Adıvar)
Millî mücadeleye başta kayıtsız kalır, sonra değişir.
9. Şahin Bey – Şu Çılgın Türkler (Turgut Özakman)
Bir dönem Osmanlı bürokrasisinin çarkına sessiz kalmıştır.
10. Hayri İrdal – Saatleri Ayarlama Enstitüsü (Ahmet Hamdi Tanpınar)
Bürokratik ve toplumsal saçmalıklara tepkisizdir.