ANTİK AGORADAN METAVERSE’E İNSANLIĞIN KÖLELEŞME SENARYOSU”
DİJİTAL AGORA YALANI – TÜKETİMİN KUTSAL TOPRAKLARI
Antik agorada fikirler çarpışırdı, bugünün “dijital agorasında” algoritmalar düşüncelerimizi dövüştürüyor. Markalar bize “bağlantı” vaat ediyor ama gerçekte yalnızca veri harcayan bir kabilenin üyeleriyiz. Facebook’un Akropolis’i, Google’ın Delfi Tapınağı oldu. Peki bu platformlar demokrasinin yeni tapınakları mı, yoksa tüketim tanrılarının kutsal alanları mı?
TEKNOLOJİ ORACLE’LARI – VERİNİN KEHANETİYLE YAZILAN MODERN KADERLER
Antik Yunan’da kahinler tanrıların sözlerini yorumlardı; bugün algoritmalar geleceğimizi öngörüyor. Google aramalarımız, Amazon alışverişlerimiz birer modern Pythia gibi davranıyor. Apple’ın “dünyayı değiştirme” iddiası, aslında “dünyayı kontrol etme” projesi. Kaderimiz artık tanrıların değil, veri madencilerinin elinde.
FOUCAULT’CU BİYOPOLİTİKANIN DİJİTAL ZULMÜ
Foucault, iktidarın bedenleri disipline etme yöntemlerini anlatmıştı. Bugün Google ve Meta, ruhlarımızı disipline ediyor. Antik tiyatro, topluma ahlaki dersler vererek kontrol sağlarken; Netflix, dizilerle duygusal manipülasyon yapıyor. Disiplin toplumu öldü, yerini “dikkat ekonomisi” aldı.
PLATON’UN MAĞARASI VE DİJİTAL İLLÜZYON
Platon’un mağarasındaki mahkumlar, gölgeleri gerçek sanıyordu. Bizse Instagram filtrelerini gerçeklik zannediyoruz. Antik Yunan’da mitler toplumu birleştirirdi; bugün marka mitolojileri (Nike’nin “Just Do It”i, Apple’ın “Think Different”ı) bizi aynı şekilde koşullandırıyor. Gerçeklik, pazarlama departmanlarının yazdığı bir senaryoya dönüştü.
TÜKETİMİN MİTOLOJİSİ – KOLEKTİF BİLİNÇALTININ SATIN ALINIŞI
Antik Yunan’da Dionysos ayinleri insanları transa sokardı; bugün Black Friday çılgınlığı aynı etkiyi yaratıyor. Mitler, arzu ve korkularımızı şekillendirmek için kullanılırdı; şimdi reklamlar aynı işlevi görüyor. İnsanlık, arketiplerin tuzağına düşmeye devam ediyor – sadece tanrıların adı değişti: Artık onlara “marka” diyoruz.
DİRENİŞ MÜMKÜN MÜ? – AGORANIN SON SAVAŞI
Antik Yunan’da Sokrates, sofistlerin yalanlarına karşı savaştı. Bugün Edward Snowden, teknoloji devlerinin gözetimini ifşa etti. Peki biz, dijital köleliğe karşı bir isyan başlatabilir miyiz? Ya da tüketim tanrılarına tapınmaya mahkum muyuz?
Antik çağda tanrılar Olimpos’ta yaşardı; bugünküler Silikon Vadisi’nde. İbadet şeklimiz değişti: Artık dua etmiyoruz, ‘like’ atıyoruz.”
