Yazar: simurg

Baron de Charlus: Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde Eserinde Toplumsal ve Cinsel Kimliklerin Çarpışması

Aristokratik Kimliğin Temsili Baron de Charlus, Guermantes ailesinin önemli bir üyesi olarak, Fransız aristokrasisinin en üst tabakasını temsil eder. Onun toplumsal konumu, 19. yüzyıl sonu ve 20. yüzyıl başı Fransa’sında aristokrasinin gücünü, ayrıcalıklarını ve aynı zamanda bu sınıfın çöküşünü yansıtır. Charlus, soylu bir aileden gelen biri olarak, hem statüsünün getirdiği

OKUMAK İÇİN TIKLA

Osiris Miti ve Modern Sanatta Bütünleşme: Anselm Kiefer’in Eserleri Üzerinden Bir İnceleme

Osiris Mitinin Kökeni ve Anlamı Antik Mısır mitolojisinde Osiris, bereket, ölüm ve yeniden doğuş tanrısı olarak merkezi bir figürdür. Kardeşi Set tarafından öldürülen ve bedeni on dört parçaya bölünen Osiris’in, eşi İsis tarafından toplanıp yeniden birleştirilmesi, yaşamın sürekliliğini ve döngüsel yenilenmeyi temsil eder. Bu anlatı, yalnızca dini bir hikâye değil,

OKUMAK İÇİN TIKLA

El Greco’nun Toledo Manzarası: Manevi Bir Görsel Şiirin Anatomisi

1. El Greco’nun Sanatsal Kimliği ve Toledo’nun Seçimi El Greco, asıl adıyla Domenikos Theotokopoulos, Girit doğumlu bir ressam olarak Venedik ve İspanya’da geliştirdiği kendine özgü tarzıyla tanınır. Toledo Manzarası, onun yerleştiği ve derin bir bağ kurduğu Toledo kentini konu edinir. Eser, bir manzara resmi olmaktan öte, sanatçının bu kente duyduğu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Freud’un Libidosu ile Modern Nöroekonominin Ödül-Dopamin Döngüleri: Bir Bilişsel ve Davranışsal Köprü

Libido Kavramının Kökeni ve Anlamı Sigmund Freud’un libido kavramı, psikanalizin temel taşlarından biridir ve insan davranışlarını yönlendiren temel bir enerji olarak tanımlanır. Freud, libidoyu cinsel dürtülerle ilişkilendirse de, daha geniş bir bağlamda yaşam enerjisi ya da hayatta kalma ve üreme odaklı bir itici güç olarak ele almıştır. Libido, bireyin haz

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nietzsche’nin Güç İstenci ile Kuantum Fiziğinin Entropi-Düzen Dinamiği: Varlığın Temel İtici Güçleri

Güç İstencinin Temel Yapısı Nietzsche’nin güç istenci, evrendeki tüm canlı ve cansız varlıkların temel itici gücü olarak tanımlanır. Bu kavram, yalnızca bir hayatta kalma içgüdüsünden ibaret değildir; aksine, her varlığın kendini genişletme, üstünlük kurma ve potansiyelini maksimize etme yönündeki içsel bir dürtüyü ifade eder. Nietzsche’ye göre, bu güç istenci, bireylerin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Takiyye Pratiğinin Modern Gizli Topluluklara Bıraktığı Etkiler: Kimlik Stratejilerinin Evrimi

Batınilik ve Takiyye Kavramının Kökenleri Batınilik, İslam tarihindeki çeşitli mezheplerin, özellikle Şiilik ve İsmaililik gibi akımların, inançlarını koruma ve yayma amacıyla geliştirdiği bir düşünce sistemidir. Takiyye, bu bağlamda, bireyin veya topluluğun inancını gizleyerek hayatta kalmasını veya tehditlerden korunmasını sağlayan bir strateji olarak tanımlanabilir. Bu yöntem, özellikle erken İslam döneminde, siyasi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Otoriter Kişilikten Popülizme: Nazi Almanyası’nın Günümüz Siyasetine Yansımaları

Otoriter Kişiliğin Kökenleri ve Nazi Almanyası Theodor Adorno ve Frankfurt Okulu’nun diğer üyeleri tarafından geliştirilen “otoriter kişilik” kavramı, Nazi Almanyası’nın toplumsal dinamiklerini anlamak için ortaya atılmış bir çerçevedir. 1950’de yayımlanan The Authoritarian Personality adlı eserde, Adorno ve meslektaşları, bireylerin otoriteye körü körüne bağlılık, katı hiyerarşilere yatkınlık ve farklı olanlara karşı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Zimbardo’nun Hapishane Deneyi ile Foucault’nun Panoptikon Modeli: İktidar, Denetim, Gözetim ve İnsan Davranışının Hapishanesi

Ergün DOĞAN Deneyin Yapısı ve Panoptikonun Temel İlkeleri Stanford Hapishane Deneyi, 1971 yılında Philip Zimbardo liderliğinde, Stanford Üniversitesi’nin bodrum katında oluşturulan sahte bir hapishane ortamında gerçekleştirilmiştir. Deneyde, gönüllü üniversite öğrencileri rastgele gardiyan ve mahkûm rollerine atanmış, bu rollerin bireylerin davranışlarını nasıl etkilediği gözlemlenmiştir. Deney, kısa sürede kontrolden çıkmış; gardiyanlar otoriter

OKUMAK İÇİN TIKLA

Jung’un Anima ve Animus Kavramına Eleştirel Bir Bakış: Cinsiyet, Toplum ve İnsan Doğası

Jung’un Anima ve Animus Tanımları Jung’un analitik psikoloji çerçevesinde geliştirdiği anima ve animus, bireyin bilinçdışındaki karşı cinsiyetle ilişkilendirilen yönlerini ifade eder. Anima, erkek bireyin bilinçdışındaki dişil özellikleri; animus ise kadın bireyin bilinçdışındaki eril özellikleri temsil eder. Jung’a göre bu yapılar, bireyin kişiliğini bütünleştirme sürecinde önemli bir rol oynar ve bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

DSM ve Foucault’nun Delilik Anlayışı: Toplumsal İnşa mı, Bilimsel Sınıflandırma mı?

DSM’nin Ortaya Çıkışı ve İşleviDiagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından geliştirilen ve ruhsal bozuklukların tanısal kriterlerini standartlaştırmayı amaçlayan bir sınıflandırma sistemidir. İlk olarak 1952’de yayımlanan DSM, psikiyatri pratiğini düzenlemek, klinik tanı süreçlerini kolaylaştırmak ve araştırma ile tedavi süreçlerinde ortak bir dil oluşturmak için tasarlanmıştır.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Şizofreni ve Şizo-Analiz: Deleuze’ün Yeniden Tanımladığı İnsan Deneyimi

Şizofreninin Geleneksel Anlayışı Şizofreni, modern psikiyatride genellikle düşünce, duygu ve davranışlarda ciddi bozulmalarla karakterize edilen bir durum olarak tanımlanır. DSM-5 gibi tanı kılavuzlarına göre, halüsinasyonlar, sanrılar, düzensiz düşünce süreçleri ve sosyal işlevsellikte azalma gibi belirtiler şizofreninin temel özellikleridir. Bu geleneksel yaklaşım, şizofreniyi bir hastalık olarak sınıflandırır ve tedavi süreçlerini biyomedikal

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yetiştirme Tarzları ve İdeolojik Aygıtlar: Toplumsal Düzenin İnşasında Otoriter ve Demokratik Yaklaşımlar

Ergün DOĞAN Aile İçindeki Yetiştirme ve İdeolojik İşlev Aile, Althusser’in ideolojik aygıtlar teorisinde, bireylerin toplumsal normlara uyum sağlamasını sağlayan temel bir yapı olarak öne çıkar. Aile, bireyin ilk sosyalizasyon alanıdır ve devletin ideolojik değerlerini aktarmada kritik bir rol oynar. Otoriter yetiştirme tarzı, genellikle katı kurallar, hiyerarşik ilişkiler ve cezalandırma mekanizmaları

OKUMAK İÇİN TIKLA

İnsanlığın Ebedi Yolculuğu: Gılgamış, Odysseus ve Bloom’un Kahramanlık ve Sıradanlık Arasındaki Gerilimi

Gılgamış’ın Tanrısal Kahramanlığı ve İnsanî Kırılganlığı Gılgamış Destanı, insanlık tarihinin en eski yazılı anlatılarından biri olarak, Uruk kralı Gılgamış’ın ölümsüzlük arayışını merkezine alır. Gılgamış, yarı tanrısal bir figür olarak, kahramanlığın en yüce biçimini temsil eder: fiziksel güç, liderlik ve tanrılarla doğrudan iletişim kurma yeteneği. Ancak, dostu Enkidu’nun ölümü, onun kahramanlık

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kierkegaard’ın Kaygı Kavramı ve Modern Anksiyete Bozuklukları

Kierkegaard’ın Kaygı Anlayışının Temelleri Kierkegaard, kaygıyı insanın özgürlükle yüzleştiği anda ortaya çıkan bir durum olarak tanımlar. 1844 yılında yayımlanan “Kaygı Kavramı” adlı eserinde, kaygıyı “özgürlüğün baş dönmesi” olarak nitelendirir. Bu ifade, insanın özgür iradesiyle karşı karşıya kaldığında yaşadığı belirsizlik ve sınırsız olasılıklar karşısında hissettiği huzursuzluğu yansıtır. Kierkegaard’a göre, kaygı ne

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gılgamış Destanı’nda Ölüm Korkusunun İnsan Varoluşuyla Kesişen Sembolik Yansımaları

Ölümün Kaçınılmazlığı ve Gılgamış’ın İlk Yüzleşmesi Destanın başında Gılgamış, Uruk’un güçlü kralı olarak tasvir edilir; yarı tanrı, yarı insan kimliğiyle hem kudretli hem de kırılgan bir varlıktır. Ölüm korkusu, Gılgamış’ın Enkidu ile dostluğunun ardından, özellikle Enkidu’nun ölümüyle somutlaşır. Bu olay, Gılgamış’ı kendi ölümlülüğüyle yüzleşmeye zorlar. Enkidu’nun ölümü, yalnızca bir kayıp

OKUMAK İÇİN TIKLA

Odysseus’un Yolculuğu: Fiziksel Maceradan İçsel Dönüşüme

Yolculuğun Dışsal Engelleri ve İnsan Dayanıklılığı Odysseia’nın temel yapısı, Odysseus’un on yıl süren eve dönüş yolculuğunda karşılaştığı fiziksel engeller etrafında şekillenir. Fırtınalar, canavarlar, tanrıların öfkesi ve doğaüstü varlıklar, kahramanın Ithaca’ya ulaşmasını zorlaştıran dışsal güçlerdir. Örneğin, Kyklop Polyphemos ile karşılaşması, Odysseus’un zekâsını ve cesaretini sınayan bir olaydır. Polyphemos’un mağarasından kurtulmak için

OKUMAK İÇİN TIKLA

Evrenin Kökeninde Gizemli Bir Buluşma: Pimander ve Timaeus’un Yaratılış Anlatıları

Pimander’ın Vahyiyle Başlayan Kozmik Süreç Corpus Hermeticum’un ilk kitabı Pimander, Hermes Trismegistus’un derin bir meditasyon sırasında yaşadığı vizyonu temel alır. Hermes, Poimandres adında muazzam bir varlıkla karşılaşır; bu varlık, evrensel akıl veya Nous olarak tanımlanır ve kozmosun doğasını açıklar. Yaratılış, sonsuz bir karanlık ve ıslak doğadan başlar; bu, belirsiz bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Oylum Höyük’te Keşfedilen Hitit Tabletleri Anadolu Tarihini Yeniden Şekillendiriyor

Oylum Höyük, Güneydoğu Anadolu’nun en büyük arkeolojik alanlarından biri olarak, Suriye sınırında yer alan stratejik konumuyla dikkat çeker. Bu höyükte yürütülen kazı çalışmaları, 1989 yılından beri sistematik biçimde sürdürülmekte olup, özellikle Geç Tunç Çağı’na dair bulgularla zenginleşmiştir. Son dönemde, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gaziantep Üniversitesi ve Kilis Valiliği’nin ortaklığıyla yürütülen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Antik Yunan’da Physis ve Nomos: Solon’un Yasalarıyla Doğanın ve Toplumun Dengesi

Physis ve Nomos’un Kökleri Antik Yunan düşüncesinde physis ve nomos, insan yaşamının düzenlenmesinde iki temel dayanak olarak ortaya çıkar. Physis, evrenin doğal işleyişini, canlıların doğuştan gelen özelliklerini ve evrensel yasaları ifade eder. Presokratik filozoflar, özellikle Herakleitos ve Anaksimandros, physis’i evrenin temel yapısını anlamak için bir anahtar olarak görmüşlerdir. Herakleitos’un “her

OKUMAK İÇİN TIKLA

Wabi-Sabi Estetiği ile Özel Gereksinimli Bireylerin Toplumsal Damgalanmaya Karşı Mücadelesi: Kusurun Güzelliği ve İnsan Onuru

Wabi-Sabi’nin Temel İlkeleri ve İnsan Deneyimine Yansımaları Wabi-sabi, Japon estetik geleneğinde sadelik, doğallık ve kusurun güzelliğini vurgulayan bir dünya görüşüdür. “Wabi” terimi, sade ve mütevazı bir yaşam tarzını ifade ederken, “sabi” zamanın geçişiyle ortaya çıkan güzelliği ve yıpranmışlığın estetiğini temsil eder. Bu anlayış, mükemmeliyet arayışına karşı çıkar ve her şeyin

OKUMAK İÇİN TIKLA