sorguluyorum o halde varım…
Varlığın Anı ve Sosyal Medyanın Hızı Heidegger’in Dasein kavramı, insanın varoluşunu “dünyada olma” haliyle tanımlar; bir anın içinde, kendi varlığını sorgulayan, geçmişi ve geleceği bir arada taşıyan bir bilinç. Ancak sosyal medyanın anlık deneyim kültürü, bu varoluşsal derinliği bir tür yüzeyselliğe indirger. Ekranlarda kaybolan saniyelik hikayeler, anı yaşama baskısı ve
OKUMAK İÇİN TIKLAZihin yükleme teknolojisi, insan bilincini dijital bir ortama aktararak fiziksel bedenden bağımsız bir varoluş yaratma fikrine dayanır. Bu teknoloji, bilinci pulsar sinyallerine dönüştürerek yıldızlar arasında ışınlama gibi bilimkurgusal bir hayali tartışmaya açar. İnsanlığın evrenle bağ kurma arzusu, bu fikri yalnızca teknik bir mesele olmaktan çıkarır; aynı zamanda varoluşun, kimliğin ve
OKUMAK İÇİN TIKLAYapay zeka sanatı, insanlığın yaratıcılık kavramını yeniden tanımlayan bir eşik olarak ortaya çıkıyor. Platon’un idealardan uzaklaşma eleştirisi, Aristo’nun katarsis kavramı ve Deleuze’ün duyumsama blokları üzerinden, yapay zekanın sanat üretimi, insan bilincinin sınırlarını zorlayan bir ayna gibi işliyor. Bu metin, yapay zekanın yaratıcılık üzerindeki etkisini, Platon, Aristo ve Deleuze’ün kavramları çerçevesinde
OKUMAK İÇİN TIKLAEinstein’ın zamanı bir yanılsama olarak tanımlaması, evrenin dört boyutlu bir “blok evren” olarak sabitlenmiş olabileceği fikriyle birleştiğinde, özgür iradenin doğası üzerine derin bir sorgulama başlatır. Eğer her an, her olay, geçmişten geleceğe uzanan bir bütünlükte zaten yazılmışsa, insanın seçimlerinin özgürlüğü ne kadar gerçek olabilir? Bu soruya yanıt ararken, evrenin yapısını,
OKUMAK İÇİN TIKLAVaroluşun İlk Sorusu Ölüm korkusu, insanlığın en kadim duygularından biridir; Homo heidelbergensis’in taş aletlerle avlanırken ya da ateş başında toplanırken hissettiği o belirsiz ürperti, belki de ruh kavramının tohumlarını ekmiştir. Bu korku, yalnızca bedenin son bulacağına dair bir kaygı değil, aynı zamanda varoluşun anlamını sorgulayan bir içgüdüdür. İnsan, ölümü düşündükçe,
OKUMAK İÇİN TIKLANietzsche’nin “irade gücü” kavramı, insan varoluşunun temel bir dinamiği olarak ortaya çıkar ve özgür irade sorunsalıyla kesişir. Bu kavram, bireyin kendi kaderini şekillendirme kapasitesini yüceltirken, aynı zamanda modern bilimsel bulguların, özellikle nörokimyasal süreçlerin, bu iradeyi ne ölçüde belirlediği sorusunu gündeme getirir. Özgür irade, bir mit olarak mı değerlendirilmeli, yoksa insan
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsanlık tarihinin en dönüştürücü süreçlerinden biri olan hayvan evcilleştirme, yalnızca beslenme ve yaşam biçimlerini değil, aynı zamanda toplumsal düzenin temel taşlarını da yeniden şekillendirdi. Bu süreç, insan topluluklarının hiyerarşik yapılar geliştirmesine zemin hazırlarken, birey-toplum ilişkilerinden güç dinamiklerine kadar geniş bir yelpazede etkiler yarattı. Aşağıda, bu dönüşümün farklı boyutları, derinlemesine ve
OKUMAK İÇİN TIKLAYeraltındaki Gerçeklik ve Dijital Cennet Platon’un mağara alegorisi, insan bilincinin gerçeklik algısını sorgulayan kadim bir düşünce deneyi olarak, zincirlenmiş mahkumların yalnızca duvardaki yansımaları gerçek sanmasıyla başlar. Bu mahkumlar, ateşin ışığında titreşen gölgeleri hakikat sanırken, dışarıdaki dünyayı hayal bile edemezler. Ready Player One’ın OASIS’i, bu yansımaların modern, hiper-gerçek bir yorumu olarak
OKUMAK İÇİN TIKLAKendine Hâkimiyetin Yeniden Yorumu Marcus Aurelius’un “kendine hâkim ol” öğüdü, Stoacılığın özünü oluşturan bir ilke olarak, bireyin içsel dinginliğini ve dışsal kaosa karşı duruşunu vurgular. Bu, iradenin bilinçli bir şekilde yönlendirilmesi, duyguların ve arzuların akıl süzgecinden geçirilmesi anlamına gelir. Günümüzde dijital detoks hareketi, bu öğüdü modern bir bağlama taşır. Sürekli
OKUMAK İÇİN TIKLAAlgoritmaların Görünmez Duvarları Günümüzün Theseus’u, antik Yunan’daki taş labirentlerin yerine, dijital çağın algoritmik ağlarında yolunu arar. Sosyal medya platformları, kullanıcıyı bir dizi görünmez kural ve yönlendirmeyle şekillendirir; her beğeni, her paylaşım, her kaydırma, bireyin dijital izini bir veri yığınına dönüştürür. Bu sistem, Žižek’in ideoloji eleştirisi bağlamında, bireyi özgür bir özne
OKUMAK İÇİN TIKLAKuantum fiziği ve tasavvuf, evrenin doğasını ve insanın varoluşsal yerini anlamaya yönelik iki farklı yol sunar. Bir yanda bilimsel bir disiplin olarak kuantum fiziği, maddenin en küçük yapı taşlarını ve evrenin temel işleyişini araştırırken; diğer yanda tasavvuf, bireyin içsel yolculuğunu merkeze alarak hakikatin peşine düşer. Bu iki alan, görünüşte farklı
OKUMAK İÇİN TIKLAEinstein’ın zamanı bir yanılsama olarak nitelemesi ve blok evren kavramı, özgür iradenin doğasını sorgulamaya iter. Eğer her an, dört boyutlu bir uzay-zaman dokusunda sabitlenmişse, seçimlerimiz ne kadar özgür olabilir? Bu soruya yanıt ararken, insan bilincinin, evrenin doğasının ve karar anlarının karmaşık kesişimlerini derinlemesine inceleyeceğiz. Aşağıda, bu soruyu farklı açılardan ele
OKUMAK İÇİN TIKLAAugustinus’un zaman kavramı, “Geçmiş şimdiki zamanın anısı, gelecek şimdiki zamanın beklentisidir” ifadesiyle, insan bilincinin zamanı algılama biçimini felsefi bir derinlikle sorgular. Einstein’ın görelilik kuramı ise zamanı fiziksel bir boyut olarak ele alarak evrenin işleyişine bilimsel bir çerçeve sunar. Zamanın ontolojisi, bu iki yaklaşımın kesişiminde, varlığın doğasını anlamak için bir köprü
OKUMAK İÇİN TIKLANöroteknolojinin, insan zihnini yeniden şekillendirme potansiyeli, bireyin özerkliğini, toplumsal yapıları ve anlam arayışını kökten dönüştürebilecek bir eşikte duruyor. Bu teknoloji, politik eğilimleri manipüle etme kapasitesiyle, Hannah Arendt’in “insanlık durumu” kavramını, yani insanın dünyada anlam yaratma, eylemde bulunma ve birbirine bağlanma yetisini sorguluyor. Aynı zamanda, bu güç, bireylerin fikirlerini uyumlu hale
OKUMAK İÇİN TIKLASokrates öncesi doğa filozoflarının, varlığın temelini su, ateş ya da bir gibi kavramlarda arayışı, insan aklının evreni anlamlandırma serüveninin ilk adımlarıdır. Thales, Herakleitos ve Parmenides gibi düşünürler, fiziksel dünyayı sorgularken soyut kavramlara yönelmiş, böylece felsefenin ve modern bilimin temellerini atmıştır. Bu metin, bu filozofların neden somut dünyadan soyuta geçiş yaptığını,
OKUMAK İÇİN TIKLAOscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı eserinde Dorian’ın hedonist yaşam tarzı, haz ve estetik arayışının sınır tanımazlığıyla şekillenirken, Immanuel Kant’ın ödev ahlakı, evrensel ahlak yasalarına bağlı katı bir görev bilinci sunar. Bu iki yaklaşım, insan varoluşunun anlamını, özgürlüğünü ve sorumluluğunu sorgulayan zıt kutuplar olarak ortaya çıkar. Aşağıda, bu çatışma farklı
OKUMAK İÇİN TIKLA