Klesha Nedir ?
Kaynaklara göre klesha, genellikle Doğu felsefesi ve yogada önemli bir kavramdır. Kaynaklar klesha’yı şöyle tanımlar:
• Klesha, Yoga Sutra pratiğiyle üstesinden gelinmesi veya hafifletilmesi amaçlanan bir durumdur.
• Zorlanımlı dürtüler olarak tercüme edilebilir.
• İçgüdüsel bir tepidir veya insanın kaçamadığı bir mekanizmadır.
• İnsanın maruz kaldığı şeylerdir.
• Daha spesifik olarak, insanın ve dünyanın varlığı konusundaki cehalet (avidya) olarak anlaşılır.
• Ancak kaynak, klesha’nın bilinçdışıyla karıştırılmaması gerektiğini belirtir; bununla hiçbir ilgisi yoktur. Daha ziyade, sebepleri ve kimlikleri bilmemektir söz konusu olan.
• Tüm diğer ıstırapların (kleshaların) zeminidir. Eğer cehalet olmasaydı, diğer ıstırapların bir etkisi olmazdı. Cehalet baş düşmandır.
• Yoga’nın amacı bu nedenle farkındalık, içgörü ve anlamaktır.
• Cehalet (avidya), yanlış bir algıdır: geçicilikte kalıcılık, saf olmayanda saflık, acıda haz ve Kendilik-olmayan’da özsel bir Kendilik görmektir…. Bu, duyular dünyasına veya kendi gerçekliğimize dolanıp kalmaktır; Batı bu dünyayı mutlak gerçeklik sanırken, Doğu’da bu sadece yanılsamadır (maya). Tüm bunların arzu edilmesinin nedeni cehalettir.
• Kleshalar, karmadır. Kişinin hayata getirdiği mizacını betimler; bu mizaç nedeniyle yaşam belli bir anlam kazanır. Yaşam yazgısı bu karmaya bağlıdır.
• Kleshalar aracılığıyla külfetli bir karma meydana gelir. Yoga yoluyla bu kleshaları yatıştırmak mümkündür, böylece sonunda artık bir etkileri kalmaz ve kişiyi yaşamaya mecbur bırakan karmayı yaratmamış olur.
• Görsel veya işitsel duyumların peşinden koşmak gibi davranışlar da klesha olarak değerlendirilir.
Özetle, kaynaklara göre klesha; cehalet (avidya) temelinde ortaya çıkan, kişinin kendisi ve dünya hakkındaki bilgiden yoksunluğunu, zorlanımlı dürtülerini ve yanlış algılarını ifade eden, ızdırabın ve karmanın temelini oluşturan bir kavramdır…. Yoga ve meditasyon gibi pratikler, bu kleshaların üstesinden gelmeyi hedefler.