İkiz kardeşler Romulus ve Remus?un m.ö 753?de kurduğu daha sonra cinayetle son bulan imparatorluğun başkenti olan şehrin adıdır Roma.
İktidar savaşı, Romulus?un Remus?u öldürmesiyle sonlanmış ve bir kent kurulmuş. Yeni kurulan bu kentin vatandaşları Romulus?un kucak açtığı sığınmacılar tarafından oluşmuştur. Ancak çoğalmak için kadınlara ihtiyaç olduğunu düşünen Romulus yine haince bir plan yaparak bu işi çözeceğini düşünür. Komşu köy sakinlerinin kadınlarını kaçırtarak zamanının en acımasız siyasi entrikasını gerçekleştirir.
Roma kentinin kuruluş öyküsü belki de Roma tarihinde yaşanacak siyasi çekişmelerinin, kanlı hesaplaşmaların, demokrasi ve vatandaşlık haklarının, politik şahsiyetlerin suikasta uğramalarının ayak sesleri olacaktı.
Eski Yunan ve Roma Dili ve Edebiyatı alanında eğitim gören ve Eski Yunan ve Roma dünyası ile ilgili çeşitli yapımlara imza atan Simon Baker, ?Eski Roma- Bir İmparatorluğun Yükselişi ve Çöküşü? adlı bu çalışmasında altı önemli dönem üzerinde durur. Cumhuriyetten despot imparatorluğa, putperest bir toplumdan kilise inşa eden bir lidere, zengin- fakir arasındaki uçurumu yıkmaya çalışan Gracchus?dan kentini yakan Neron?a bütün önemli gelişmeleri ele alır ve çeşitli siyasi çelişkileri aktarır. Bütün bunlar Roma?yı Roma yapanların ve Roma tarihinin ileri gelenlerinin öyküsüdür. Eser, yazarın Roma tarihine kısa bir giriş yapmış olduğu önsözden sonra Romanın Yedi Tepesi, Devrim, Sezar, Augustus, Neron, Ayaklanma, Hadrian, Konstantin ve Çöküş adlı sekiz ana bölümden oluşur. Bu bölümlerin her biri Roma?nın ayrı bir dönemine ışık tutmakta ve Roma tarihinde oldukça önemli olan savaşları, isyanları, devrimleri, önemli lider ve askerleri, önemli şehirleri olay akışına göre düzenli bir biçimde aktarmaktadır. Ardından fotoğraflar kısmı yer alır. Burada yazar; çeşitli dönemlere ait kalıntıların, liderlerin ve aristokratların yani genellikle seçkin zümreye ait şahsiyetlerin büstleri ve heykellerinin, çeşitli tabloların fotoğraflarına yer vermiştir. Bu sayede okurlar, yazılanları zihinde daha kolay canlandırma olanağı elde etmiş olur.
Her ne kadar çağdaş tarihçiler Roma üzerine bilinenlerin çok az olduğunu ifade etseler de, milattan önce yaşamış olan Romalılar hakkındaki bilgiler milattan sonra kurulmuş bir toplum hakkında bilinenlerden daha fazladır. savaşlar tarihin bilinen en etkili hatiplerinden Marcus Tullius Cicero?nun kaleme aldığı mektuplar ve kendisinin kusursuz olduğunu ifade ettiği savunmadır. Sezar öldürüldükten sonra onun ?sadık dostu? Marcus Antonius?un Romalılara yaptığı ?Sezar?ı ortadan kaldırın? konuşması bize Roma?da yaşanmış siyasi çekişmeleri gösteren kanıtlardandır.
Eski Roma tarihi edebiyat, resim, opera, film gibi birçok yapıtla tekrar canlandırılıyor. Karşımıza çıkan en ünlü figürlerden biri Jül Sezar?dır. Bazen suçsuz bir lider olur bazen ölümü çoktan hak etmiş bir despot. Tıpkı Roma?yı yakarken keyif çatan ya da şarkı söyleyen aşağılık bir tip olarak popüler kültürde sıkça ele alınan imparator Neron gibi. Çağdaş sanattaki bu tür betimlemeler, yorumlar ya da kurgular Roma tarihi hakkındaki görüşlerimize farklılık katsa da yegane gerçeğin iyi ya da kötü Roma?nın zengin bir kültüre sahip olduğudur.
Selcan Karabulut
BirGün Kitap Eki, 117.sayı
Kitabın Künyesi
Eski Roma : Bir İmparatorluğun Yükselişi ve Çöküşü,
Simon Baker,
Çev: Ekin Duru,
Say Yayınları,
2012
480 sayfa