Foucault’nun Delilik Anlatısı ve DSM’nin Sınıflandırma Sistemine Eleştirel Bir Bakış

Michel Foucault’nun Deliliğin Tarihi adlı eseri, modern psikiyatrinin ve özellikle DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) gibi sınıflandırma sistemlerinin dayandığı epistemolojik, toplumsal ve tarihsel temelleri derinlemesine sorgular. Foucault, delilik kavramının tarih boyunca sabit bir gerçeklik olmadığını, aksine toplumsal, kültürel ve politik dinamiklerin bir ürünü olarak inşa edildiğini savunur.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kimliklerin Algoritmik Aynasında: Passing ve Mixed-Race Influencerların Görünürlüğü

“Passing” kavramı, bir bireyin toplumsal olarak belirli bir kimlik kategorisine (örneğin, ırksal, etnik ya da kültürel) aitmiş gibi algılanması veya bu kimliği stratejik olarak benimsemesi durumunu ifade eder. Bu olgu, özellikle mixed-race (karışık ırk) influencerların dijital platformlardaki algoritmik görünürlüğünü derinden etkiler. Sosyal medya algoritmaları, kullanıcı davranışlarını, estetik tercihleri ve kültürel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hipernesne ve Mekânsal Örtüşmeler: Timothy Morton ile Mieville’in Şehirlerinin Kesişimi

Hipernesnelerin Doğası ve İnsan Algısı Timothy Morton’ın hipernesne kavramı, insan algısını ve deneyimini aşan, devasa ölçekte, zaman ve mekân boyunca dağılmış nesneleri tanımlar. Küresel ısınma, nükleer atıklar veya internet gibi hipernesneler, insan merkezli düşünceyi sarsar çünkü ne tam olarak “burada” ne de “orada”dır; ne tamamen görünür ne de tamamen kavranabilir.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mağara Duvarlarındaki İzler: Tarih Öncesi Sanat ve Nöro-Atipik Zihin

Mağara Resimlerinin Anlam Arayışı Tarih öncesi mağara resimleri, insanlığın erken dönem bilişsel ve sanatsal ifadelerinin en çarpıcı örneklerindendir. Lascaux, Altamira ve Chauvet gibi bölgelerde bulunan bu resimler, genellikle av sahneleri, hayvan figürleri ve soyut motifler içerir. Tekrarlayan desenler, özellikle spiral, zikzak ve paralel çizgiler, bu eserlerin dikkat çeken özelliklerindendir. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Merkezsizliğin Sesleri: Derrida’nın Dekonstrüksiyonu ve Schoenberg’in Atonal Devrimi

Bu metin, Jacques Derrida’nın merkezsizleştirme kavramını, Arnold Schoenberg’in atonal müziğin geleneksel tonal merkezi yıkışıyla ilişkilendirerek, bu iki düşünsel ve sanatsal hareketin kesişimlerini derinlemesine incelemektedir. Derrida’nın dekonstrüksiyon felsefesi, anlamın sabit bir merkez etrafında örgütlenmesini sorgularken, Schoenberg’in atonal müziği, tonalitenin hiyerarşik yapısını reddederek müziğin organizasyonel ilkelerini yeniden tanımlar. Bu bağlamda, metin, bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hititlerin Köle Azat Etme Belgeleri ve İnsan Hakları Bilinci

Kölelik ve Azat Etme Uygulamalarının Kökenleri Hitit toplumunda kölelik, ekonomik ve sosyal yapının temel taşlarından biriydi. Köleler, savaş esirleri, borçlular veya aileleri tarafından satılan bireylerden oluşuyordu. Ancak, Hititlerin köle azat etme belgeleri, bu statünün sabit olmadığını gösterir. Azat etme, genellikle dini, hukuki veya ekonomik nedenlerle gerçekleşirdi; örneğin, bir kölenin efendisine

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kültürel Dönüşüm ve Yapay Zekanın Mimari Mirastaki Rolü

Mimari Eserlerin Çok Kültürlü Evrimi Ayasofya (Hagia Sophia) ve Petra gibi tarihsel mimari eserler, farklı medeniyetlerin izlerini taşıyarak çok kültürlü dönüşüm süreçlerinin somut örnekleridir. Ayasofya, Bizans’tan Osmanlı’ya uzanan yolculuğunda kiliseden camiye, oradan müzeye ve yeniden camiye dönüşerek kültürel katmanların birikimini yansıtır. Petra ise Nabatilerden Roma’ya, oradan modern turizme kadar uzanan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Pleistosen Megafaunasının Yok Oluşunda İnsan Avcılığının Rolü

Pleistosen megafaunasının yok oluşu, yaklaşık 2.6 milyon yıl önce başlayıp 11.700 yıl önce sona eren Pleistosen çağında yaşamış büyük memelilerin (mamutlar, mastodonlar, dev tembel hayvanlar, kılıç dişli kediler gibi) kitlesel olarak ortadan kaybolmasını ifade eder. Bu olay, insan avcılığının etkisiyle ilişkilendirilse de, iklim değişikliği, çevresel dönüşümler ve biyolojik faktörler gibi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hayvan Hakları ve Özne Kavramının Ontolojik Yeniden Tanımlanışı

Hayvan hakları tartışmaları, insan dışı varlıkların “özne” statüsünü sorgularken ontolojik, etik ve toplumsal boyutlarda derin bir yeniden değerlendirme gerektirir. Özne kavramı, tarih boyunca genellikle insan merkezli bir çerçevede tanımlanmış, bilinç, irade ve ahlaki sorumluluk gibi özelliklerle ilişkilendirilmiştir. Ancak, hayvanların bilişsel kapasiteleri, duygusal derinlikleri ve sosyal yapıları üzerine yapılan bilimsel çalışmalar,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Teknolojik Geleceğin Karanlık Yüzü: Distopik Sanatın Toplumsal Rolü

Distopik sanat, özellikle Black Mirror gibi yapıtlar aracılığıyla, teknolojik ilerlemenin toplumsal ve bireysel sonuçlarını eleştirel bir mercek altında inceler. Bu eserler, bir yandan geleceğin karanlık olasılıklarını vurgulayarak uyarıcı bir rol üstlenirken, diğer yandan insanlığın bu karanlığa sürüklenişini kaçınılmaz bir kader olarak sunma riski taşır. Aşağıdaki metin, distopik sanatın bu ikili

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dijital Olimpos’un Güç İstenci: Amazon, Nietzsche ve Zeus’un İktidar Dansı

Amazon’un bulut bilişimdeki hâkimiyeti, Nietzsche’nin güç istenci kavramı ve Zeus’un mitolojik iktidar mücadeleleri üzerinden ele alındığında, modern dijital çağın efendi-köle diyalektiğini yeniden düşünmek için zengin bir zemin sunar. Bu metin, Amazon’un teknolojik tekelciliğini, Nietzsche’nin felsefi çerçevesi ve Zeus’un Olimpos’taki egemenlik narratifiyle karşılaştırarak, dijital tanrıların çağdaş güç dinamiklerindeki rolünü inceler. Amazon’un

OKUMAK İÇİN TIKLA

Demokritos’un Atom Teorisi: Antik Düşüncenin Modern Bilimle Buluşması

Demokritos’un atom teorisi, Antik Yunan düşüncesinin en çarpıcı katkılarından biri olarak, maddenin yapısına dair evrensel bir anlayış sunar. Günümüz bilimsel paradigmasıyla örtüşen yönleri, bu teorinin yalnızca tarihsel bir merak konusu olmadığını, aynı zamanda modern fiziğin ve kimyanın temellerine işaret ettiğini gösterir. Bu metin, Demokritos’un atomculuğunu, onun evrensel, nedensel ve mekanik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Cinsel Kimlik Sorgulamalarının Evlilik Terapilerindeki Çok Katmanlı Etkileri

Cinsel kimlik sorgulamaları, evlilik terapilerinin dinamiklerini derinden etkileyen bir olgu olarak modern psikoterapinin merkezine yerleşmiştir. Bu metin, cinsel kimliğin bireysel ve ilişkisel bağlamda evlilik terapilerindeki etkilerini, farklı disiplinlerden beslenen bir yaklaşımla ele almaktadır. İnsan ilişkilerinin karmaşık doğası, tarihsel süreçler, toplumsal yapılar, dilin gücü, etik sorumluluklar ve bireyin içsel yolculuğu, bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ateş Kuşu: Slav Paganizmi ile Ortodoks İkonografisi Arasındaki Bağ

Ateş Kuşu, mitolojik bir figür olarak hem Slav paganizminin derin köklerinde hem de Ortodoks ikonografisinin kutsal imgelerinde önemli bir yer edinmiştir. Bu motif, insanlığın doğa, ölüm, yeniden doğum ve manevi arayış gibi evrensel temalarını birleştiren bir sembol olarak, farklı kültürlerin inanç sistemleri arasında bir köprü kurar. Slav paganizminin doğayla iç

OKUMAK İÇİN TIKLA

Umut ve Boşluk: Varoluşsal Arayışların Karşılaştırmalı İncelemesi

Bu metin, Albert Camus’nün Veba eserindeki Dr. Rieux’nün umut arayışı ile Tristan ve Isolde mitindeki Tristan’ın aşk temelli umudunu, Ernst Bloch’un “umut ilkesi” ve Walter Benjamin’in “mesiyanik zaman” kavramları ışığında karşılaştırmalı olarak inceler. Dr. Rieux’nün veba karşısındaki mücadelesi, varoluşsal bir boşluk kabulü mü, yoksa Tristan’ın aşkında görülen transandantal bir umut

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gerçekliğin Kodları: Simülasyon Teorisinin Toplumsal Hiyerarşilere Etkisi

Simülasyon teorisi, yaşadığımız evrenin bir bilgisayar simülasyonu olabileceğini öne süren bir hipotezdir. Bu teori, felsefe, bilim, teknoloji ve sosyolojinin kesişim noktasında derin sorular uyandırır. Eğer bir simülasyonda yaşadığımız kanıtlanırsa, toplumsal hiyerarşiler ve iktidar yapıları nasıl etkilenir? Bu soruya yanıt ararken, insanlığın anlam arayışı, güç dinamikleri, etik sorumluluklar ve kültürel dönüşümler

OKUMAK İÇİN TIKLA

Troya Savaşı: Helen’in Gölgesinde mi, Ticaretin Hegemonyasında mı?

Troya Savaşı, insanlık tarihinin en bilinen anlatılarından biridir. Homeros’un İlyada ve Odysseia destanlarında ölümsüzleşen bu savaş, genellikle güzel Helen’in kaçırılmasıyla başlayan bir tutku hikâyesi olarak sunulur. Ancak savaşın ardındaki nedenler, romantik bir anlatının ötesine uzanır. Arkeolojik bulgular, yazılı kaynaklar ve tarihsel analizler, Troya Savaşı’nın ticari çıkarlar, jeopolitik güç mücadeleleri ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Masalların İkilikleri ve Terapide Ahlaki Görelilik

Masallardaki “iyi” ve “kötü” ikiliği, insan bilincinin anlam arayışında köklü bir yer edinmiştir. Bu ikilik, ahlaki görelilik bağlamında terapide ele alındığında, bireyin değer sistemlerini, toplumsal normları ve kişisel anlatılarını derinlemesine sorgulamayı gerektirir. Terapi, bireyin bu ikilikleri nasıl içselleştirdiğini ve kendi yaşam öyküsüne nasıl yansıttığını anlamaya odaklanır. Bu metin, masalların bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Likya Kaya Mezarlarının Yüksekliği: Ölüm, Dağ ve Kutsallık Arasındaki Bağlantılar

Likya kaya mezarları, Anadolu’nun güneybatısında, dağ yamaçlarına oyulmuş anıtsal yapılar olarak, ölümün “yukarı taşınması” ve dağların kutsallaştırılması arasında derin bir ilişki sunar. Bu mezarlar, yalnızca fiziksel birer gömü alanı değil, aynı zamanda Likyalıların evren anlayışını, inanç sistemlerini ve toplumsal düzenlerini yansıtan simgesel birer表現dir. Ölümün yükseklerde konumlandırılması, hem fiziksel hem de

OKUMAK İÇİN TIKLA

Simgesel Etkileşimcilik ile Yapısalcılığın Karşılaşması: Eleştirel Bir İnceleme

Simgesel etkileşimcilik ve yapısalcılık, sosyolojinin birey-toplum ilişkisini anlamaya yönelik iki farklı merceği olarak, insan davranışını ve toplumsal düzeni açıklama biçimlerinde derin bir karşıtlık sergiler. Bu metin, simgesel etkileşimciliğin (özellikle George Herbert Mead ve Erving Goffman’ın katkılarıyla) Pierre Bourdieu’nün yapısalcı sosyolojisine yönelttiği eleştirileri, çok katmanlı bir perspektiften ele alır. Bireyin anlam

OKUMAK İÇİN TIKLA