Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Marguerite Duras’ın Genç Kız (The Lover) adlı eseri, sömürge Vietnam’ında geçen yasak bir aşk hikâyesini anlatırken, Michel Foucault’nun iktidar ve arzunun kesişimi üzerine geliştirdiği teorileri somut bir şekilde yansıtır. Bu metin, eserin bu kesişimi nasıl ele aldığını, farklı boyutlarıyla derinlemesine inceler. Vietnam’ın kolonyal bağlamında genç bir Fransız kız ile zengin
OKUMAK İÇİN TIKLAFarklılığın Yeniden Tanımlanması Nöroçeşitlilik, insan beyninin işleyişindeki çeşitliliği bir patoloji olarak değil, doğal bir varyasyon olarak görmeyi öneren bir yaklaşımdır. Bu kavram, otizm, ADHD, disleksi gibi durumları geleneksel psikiyatrik tanıların ötesine taşıyarak, bireylerin bilişsel ve duygusal farklılıklarını birer “hastalık” yerine insan deneyiminin bir parçası olarak yeniden çerçeveler. Biyomedikal model, bu
OKUMAK İÇİN TIKLASalvador Dalí’nin eriyen saatleri, sanat tarihinde yalnızca görsel bir imge olarak değil, aynı zamanda insan bilincinin derinliklerinde yatan zaman algısının karmaşık bir temsili olarak da yer edinmiştir. Sigmund Freud’un psikanalitik kuramları ışığında, bu imgeler bilinçaltındaki zaman korkusunu yansıtıyor olabilir mi? Bu soru, insan zihninin zamanla olan ilişkisini, korkularını ve bu
OKUMAK İÇİN TIKLADeleuze ve Guattari’nin Anti-Oedipus eseri, psikanalizin kapitalist düzenle olan derin bağlarını sorgulayan ve bu bağları radikal bir şekilde eleştiren bir düşünce manifestosudur. Eser, Freud’un Oedipus kompleksi merkezli psikanalitik modelini, kapitalizmin bireyleri ve toplumu şekillendirme mekanizmalarıyla ilişkilendirerek ele alır. Kapitalizmin arzuyu nasıl yönlendirdiğini, bireylerin iç dünyasını nasıl yapılandırdığını ve toplumsal ilişkileri
OKUMAK İÇİN TIKLATikTok’un veri toplama politikalarının gelişmekte olan ülkelerdeki etkileri, dijital sömürgecilik kavramı üzerinden çok katmanlı bir şekilde değerlendirilebilir. Bu metin, konuyu bilimsel bir yaklaşımla, derinlemesine ve geniş kapsamlı bir şekilde ele alıyor. TikTok’un veri pratikleri, bireylerin özerkliği, toplumsal yapılar, ekonomik dinamikler ve küresel güç ilişkileri üzerindeki etkileri bağlamında inceleniyor. Aşağıdaki paragraflar,
OKUMAK İÇİN TIKLAOrojeni Güçlerin Doğası ve Bedensel Deneyim N.K. Jemisin’in Broken Earth üçlemesinde orojenik güçler, yerkürenin jeolojik hareketlerini kontrol edebilen bireylerin yeteneklerini ifade eder. Bu güçler, Zakiyyah Iman Jackson’ın “insanlık-sonrası siyahilik” teorisi bağlamında, insan bedeninin doğayla ve toplumsal yapılarla ilişkisini yeniden düşünmek için bir çerçeve sunar. Jackson, siyah bedenlerin tarih boyunca insanlık
OKUMAK İÇİN TIKLAOtizm riski yüksek ailelerin çocuk sahibi olma kararının “sorumsuzluk” olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, biyolojik, toplumsal ve bireysel katmanlarda karmaşık bir tartışmayı gerektirir. Bu mesele, insan varoluşunun anlamından genetik determinizme, bireysel özerklikten kolektif sorumluluğa kadar uzanan bir yelpazede ele alınabilir. Soru, yalnızca bilimsel verilere dayanmaz; aynı zamanda insan yaşamının değerini, farklılığın anlamını
OKUMAK İÇİN TIKLABireysel Bilinçdışının Toplumsal Yansıması Jung’un arketipler teorisi, insan bilincinin derinliklerinde evrensel kalıpların varlığını öne sürer. Heavy metal müzisyenlerinin performansları, bireysel bilinçdışındaki bu kalıpların, özellikle gölge arketipinin, toplumsal bir sahnede dışa vurumu olarak değerlendirilebilir. Gölge, bireyin bastırılmış, karanlık yönlerini temsil eder; öfke, isyan ve kaos gibi duygular bu arketipte yoğunlaşır. Heavy
OKUMAK İÇİN TIKLALidyalıların altın-gümüş karışımı (elektrum) sikkeleri, MÖ 7. yüzyılda ekonomik sistemlerde bir dönüm noktası oluşturmuş ve modern anlamda para kavramının temelini atmıştır. Bu sikkeler, ekonomik işlemlerin standardizasyonunu sağlarken, aynı zamanda değer manipülasyonu ve enflasyon gibi olguların antik dünyada nasıl algılandığına dair önemli ipuçları sunar. Bu metin, Lidyalıların sikkelerinin ekonomik, sosyal ve
OKUMAK İÇİN TIKLAMükemmel Şehrin Hayali İnsanlık, tarih boyunca ideal bir toplumsal düzen arayışını fiziksel mekanlara yansıtmıştır. Rönesans dönemi ideal şehir planları, örneğin Palmanova’nın yıldız biçimli simetrik yapısı, bu arayışın somut bir ifadesidir. Palmanova, 16. yüzyılın matematiksel estetiği ve savunma odaklı tasarım anlayışıyla, insan aklının doğayı ve toplumu kontrol etme çabasını simgeler. Benzer
OKUMAK İÇİN TIKLADoğanın Sessiz Stratejisi Grandmother Hypothesis, menopozun evrimsel kökenlerini açıklamak için geliştirilmiş bir biyolojik teori olarak ortaya çıkar. İnsan türünün diğer primatlara kıyasla benzersiz bir özelliği olan menopoz, üreme yeteneğinin yaşamın ortalarında sona ermesiyle tanımlanır. Bu durum, ilk bakışta evrimsel bir dezavantaj gibi görünebilir; çünkü doğal seçilim genellikle üremeyi maksimize eden
OKUMAK İÇİN TIKLAEkofeminizm, doğa, hayvanlar ve kadınlar üzerindeki baskı mekanizmalarını birbiriyle ilişkilendirerek, bu sömürü biçimlerinin ortak kökenlerini ve yapısal benzerliklerini inceleyen bir düşünce akımıdır. Hayvan sömürüsü ile kadınların tarihsel olarak baskı altına alınması arasındaki bağ, ekofeminist perspektifte, patriyarkal sistemlerin doğayı ve onun unsurlarını nesneleştirme eğiliminden kaynaklanır. Bu metin, bu ilişkiyi bilimsel bir
OKUMAK İÇİN TIKLAİnsanlığın Anlatı İhtiyacı İnsanlık, varoluşunu anlamlandırmak için her çağda mitler yaratmıştır. Joseph Campbell’ın mitoloji üzerine çalışmaları, evrensel anlatıların insan bilincini birleştiren semboller sunduğunu gösterir. Nükleer savaş veya iklim krizi gibi küresel tehditler, modern insanın kolektif korkularını ve sorumluluklarını yeniden tanımlıyor. Bu tehditler, yalnızca teknolojik veya çevresel sorunlar değil, aynı zamanda
OKUMAK İÇİN TIKLAŞeffaflığın Dijital Kutsallığı Byung-Chul Han, modern toplumun şeffaflık takıntısını eleştirirken, bireyin mahremiyetini ve öznelliğini eriten bir dijital panoptikonun yükselişine işaret eder. Blockchain teknolojisi, bu bağlamda, şeffaflığın teknolojik bir tapınağa dönüştüğü bir sistem olarak ortaya çıkar. Her işlem, değiştirilemez bir kayıtla zincirlenir ve bu, Han’ın “şeffaf toplum” eleştirisini somutlaştırır: Görünürlük, güvenin
OKUMAK İÇİN TIKLAEmpedokles’in sevgi (philia) ve nefret (neikos) kavramları, Antik Yunan düşüncesinde doğanın işleyişini anlamak için ortaya atılmış bir diyalektik çerçevedir. Bu kavramlar, evrendeki birleşme ve ayrışma süreçlerini açıklamak için kullanılır ve doğadaki çekişmelerin temel bir dinamiği olarak görülür. Bu metin, Empedokles’in bu diyalektiğinin doğadaki çekişmeleri açıklama gücünü, farklı disiplinler üzerinden derinlemesine
OKUMAK İÇİN TIKLAŞiddet içeren evlilikler, bireylerin ve ilişkilerin karmaşık dinamiklerini yansıtan, toplumsal, bireysel ve tarihsel unsurların kesiştiği bir alandır. Terapistin bu bağlamdaki rolü, yalnızca bireylerin ruhsal iyilik halini desteklemekle sınırlı kalmaz; aynı zamanda güç dengesizliklerini anlamak, travmayı ele almak ve toplumsal normların etkilerini sorgulamak gibi geniş bir sorumluluk taşır. Bu metin, terapistin
OKUMAK İÇİN TIKLARus masallarında çarın adil olması gerektiği teması, Rusya’nın otokratik geleneğiyle karmaşık bir ilişki kurar. Bu tema, adalet arayışını yüceltirken, otoritenin mutlaklığına dair tarihsel bir gerilimle yüzleşir. Masallar, halkın kolektif bilincini yansıtır ve çarın adaletini idealize ederek otokratik yapıyı hem meşrulaştırır hem de eleştirir. Bu diyalog, Rus toplumunun otoriteye duyduğu bağlılıkla,
OKUMAK İÇİN TIKLASethe’nin Geçmişiyle Yüzleşmesi Toni Morrison’ın Sevgili romanındaki Sethe, kölelik deneyiminin bedeninde ve zihninde bıraktığı izlerle mücadele eder. Julia Kristeva’nın “simgesel yara” kavramı, Sethe’nin travmasının yalnızca kişisel değil, aynı zamanda kolektif bir anlatıya işaret ettiğini gösterir. Bu yara, kölelik tarihinin silinemez bir damgası olarak işler; iyileşmesi mümkün olmayan bir belleğin taşıyıcısıdır.
OKUMAK İÇİN TIKLAİlk yazımızda, otizme “hastalık” demenin ya da “sendrom” olarak etiketlemenin, aslında kapitalist ideolojinin insanı nasıl tanımladığıyla ilgili olduğunu konuşmuştuk. Şimdi ise konuyu biraz daha gündelik hayattan örneklerle, daha yakından inceleyelim: Kapitalizm, bedenimizi ve zihnimizi neden bu kadar standartlaştırmaya çalışıyor ve farklı olana neden “problem” gözüyle bakıyor? Giriş Bir düşünün: Bir
OKUMAK İÇİN TIKLAEvrenin Sessizliği ve İnsan Bilinci Sonsuz evrenin derinliklerinde insan, kendi varoluşsal yalnızlığıyla yüzleşir. Kozmik korku, evrenin sınırsızlığı karşısında bireyin anlam arayışını boşa çıkaran bir duygudur. Fermi Paradoksu’nun ima ettiği gibi, zeki yaşam formlarının yokluğu, insan türünü evrende yalnız bir varlık olarak konumlandırır. Bu durum, bireyde anlamsızlık hissi uyandırır ve psikolojik
OKUMAK İÇİN TIKLA