Friedrich Nietzsche’nin 1868 – 1869 Yılları ve Dönemin Kültür Olayları
1868 – 1869
Nietzsche ilk kez Richard Wagner ve Liszt’in kızı Cosima ile karşılaşır, dost olur onlarla. İsviçre’deki Basel Üniversitesi’ne klasik filoloji (Yunanca) ekstraordinaryus profesörü olarak atanır. Quatre-Cantons gölü kıyısında bir eve yerleşir. Felsefe alanında Haeckel, Doğal Yaratma Tarihi adlı çalışmasını yayımlar. Sosyolog ve ekonomist Alfred Weber dünyaya gelir. Edward von Hartmann, Bilinçdışının Felsefesi’ni; J. Stuart Mill, Kadının Bağımlılığı adlı yapıtını yayımlar. Yazın alanında Dostoyevski, Budala’yı, Tolstoy bir yıl sonra tarihsel roman türünde Savaş ve Barış’ı, Verlaine şiirlerini (Galante Feste); Flaubert, Duygusal Eğitim’i; J. Verne, ütopik roman türü örneği olarak Denizler Altında 20.000 Fersah’ı yayımlarlar. Bu yıllarda La Martine ölür, Maksim Gorki dünyaya gelir. Resim alanında Manet, Monet ve Renoir’ı görüyoruz; bu izlenimci ressamlar ürün vermeyi sürdürürler. Alman ressam Friedrich Overbeck ve yine onun yurttaşı ressam, hekim ve psikolog Karl Gustav Carus ölürler. Müzik alanında ise Brahms araştırma ve beste yapmayı sürdürürken, R. Wagner operalarını sahnelemeye girişir (Nürnbergli Usta Şarkıcılar). Yine bu yıllarda Rossini ve Berlioz ölürler. Bilim alanında ise kimya elementlerinin periyodik sistemini kuran Mendelyev’i görüyoruz. Fritz Heber ve W. Huygins bu sıralarda yıldız spektroskopisi kullanmışlar ve yeraltında bulunan gazları ortaya çıkarmışlardır.
1870 Nietzsche İsviçre’de profesör olarak çalışmalarını yoğun bir biçimde sürdürür ve kısa bir süre sonra da İsviçre vatandaşlığına geçer; ama Fransız-Alman Savaşı’nda gönüllü olarak Prusya güçlerine hastabakıcı olarak katılmaktan da geri kalmaz. Ekim ayında hastalanarak Basel’e döner; dinlenmeye çekilir. Bu sırada Avusturyalı doktor ve bireysel psikolojinin kurucusu Alfred Adler’in dünyaya geldiğini, yazın alanında ise C. Dickens’in, baba A. Dumas’nın ve Jules de Goncourt gibi romancıların da öldüklerini görüyoruz. Resim alanına gelince Courbet ve Manet’nin yeni resimler yaptıklarına tanık oluyoruz. Müzik alanında ise Delibes’in ünlü bale yapıtı Coppelia ve R. Wagner’in Valküreler ile Tanhaeuser operaları sahnede gösterilir. Wagner, F. Liszt’in kızı Cosima von Bülow ile evlenir. Yine bu yıllarda Alman arkeolog Schliemann, Truva’da kazılar yapar ve bu antik kentin tarihini ortaya çıkarır.
NIETZSCHE
Yayıma hazırlayanlar: Kenan Sarıalioğlu, Murat Batmankaya
Say Yayınları
