Kendini Lütuf Olarak Gören Bir Kişilik Yapısının Özellikleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

“Kendisini lütuf olarak gören” eğilim, hem bireysel hem de toplumsal ilişkilerde güçlü bir narsistik dinamiğe işaret eder.

Psikodinamik Arka Plan

  • Üstünlük Fantezisi: Kişi, varlığının veya yaptığı herhangi bir şeyin karşı taraf için “nimet” olduğunu düşünür. Bu, aslında benlik değerinin sürekli dışarıdan onay alma ihtiyacına dayanır.
  • Bağımlılık Yaratma: Karşı tarafı minnet ve suçluluk döngüsünde tutarak, onun bağımsız hareket etmesini zorlaştırır.
  • Gizli Kontrol: “Ben olmasam yapamazdın” ya da “sana kim böyle sahip çıkar?” gibi söylemler, bağımsızlığı tehdit eder.

İlişkisel Sonuçlar

  • Minnet Borcu Üzerinden Baskı: Yardım ya da destek, koşulsuz bir iyilik olarak değil; geri ödemesi gereken bir borç gibi sunulur.
  • Özgürlük Kaybı: Karşı taraf, hem duygusal hem de pratik anlamda sürekli “ona borçlu” hissettiği için kendi kararlarını özgürce veremez.
  • Özsaygı Erozyonu: “Onsuz yapamam” algısı zamanla kişinin kendilik değerini zedeler.

Toplumsal ve Politik Yansıma

Bu zihniyet, politik liderlerde ve iktidar yapılarında da sık görülür:

  • Lider Kültü: Halkın refahını, kendi “lütfuna” bağlayan söylemler (“Biz olmasak aç kalırdınız”, “Size özgürlüğünüzü biz verdik”).
  • Bağımlılık Ekonomisi: Devlet yardımlarını hak temelli değil, bir “ihsan” gibi sunmak.
  • Minnet Üzerinden Manipülasyon: Eleştiriye tahammülsüzlük, çünkü “lütuf” sorgulanamaz.