Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
George Orwell’a atfedilen bu sözü düşünüyorum ve birkaç açıdan sorunlu buluyorum. Gelin anlatayım. Çok yerinde bir sorgulama 🌱 Orwell’e atfedilen bu söz, ilk bakışta zekâyı ayrıcalıklı bir “üst erdem” gibi konumlandırıyor. Ama burada birkaç problem var: Söz, zekâ ve cehaleti katı bir ikilik gibi sunuyor. 2. Zekânın Yüceltilmesi (Narsistik Ton)
OKUMAK İÇİN TIKLAThe dogma of “2+2=5” in George Orwell’s novel 1984 raises a profound philosophical question about how truth can be reconstructed by the discourse of power. This statement is not only the propaganda of a totalitarian regime, but also leads us to question fundamental philosophical issues such as epistemological reality, the
OKUMAK İÇİN TIKLAGözetimin Evrimi George Orwell’in 1984 adlı eserinde Büyük Birader, mutlak kontrolün ve her an izlenen bir toplumun simgesi olarak ortaya çıkar. Günümüzde veri takip sistemleri, bireylerin dijital ayak izlerini toplayarak benzer bir gözetim ağı oluşturuyor. Akıllı telefonlar, sosyal medya platformları ve IoT cihazları, kullanıcıların konum, alışkanlık ve tercihlerini sürekli kaydediyor.
OKUMAK İÇİN TIKLAİktidarın Görünmez Dokusu Winston’ın yenilgisi, George Orwell’in 1984 adlı eserinde, bireyin totaliter bir düzen karşısında eriyip gitmesinin hikâyesidir. Foucault’nun “disiplin toplumu” kavramı, bu yenilgiyi anlamak için güçlü bir mercek sunar. Foucault, modern toplumlarda iktidarın, bireyleri görünmez mekanizmalarla şekillendirdiğini ve denetlediğini söyler. Winston’ın zihni, Parti’nin panoptik gözetimi ve O’Brien’ın manipülatif sorgulamalarıyla
OKUMAK İÇİN TIKLATotaliter Kontrol ve Simülakrın Yükselişi George Orwell’in 1984 adlı eserinde Winston Smith, totaliter bir rejimin ezici kontrolü altında hakikat arayışına girişir. Parti’nin gerçekliği manipüle ettiği, geçmişi yeniden yazdığı ve bireysel bilinci yok ettiği bir dünyada Winston’ın isyanı, nesnel bir hakikate ulaşma çabasıdır. Jean Baudrillard’ın simülakr kavramı, bu bağlamda Parti’nin yarattığı
OKUMAK İÇİN TIKLAGeorge Orwell’in 1984 romanındaki Winston Smith’in Büyük Birader ile ilişkisi, Gilles Deleuze’ün “kontrol toplumları” kavramıyla derin bir bağ kurar. Bu ilişki, bireyin özerkliğini yitirdiği, gözetim ve manipülasyonun içselleştirildiği bir dünyayı yansıtır. Deleuze’ün kontrol toplumları, disiplin toplumlarının ötesine geçerek bireyi sürekli bir denetim ağına hapseder. Winston’ın hikâyesi, bu ağın hem somut
OKUMAK İÇİN TIKLAThomas More’un Ütopya’sı ile George Orwell’in 1984’ü, insanlığın ideal toplum arayışına dair zıt uçlarda duran iki metindir. More, 1516’da adalet, eşitlik ve barış üzerine kurulu hayali bir ada tasavvur ederken, Orwell 1949’da totaliter bir rejimin gölgesinde bireyin ezildiği karanlık bir gelecek sunar. Bu iki eser, insanın toplumsal düzeni inşa etme
OKUMAK İÇİN TIKLASorgulayan Zihnin Tutsaklığı: Winston’ın Düşünce Suçu George Orwell’in 1984 eserinde Winston’ın karşılaştığı “düşünce suçu” kavramı, dilin insan bilincini şekillendiren ve kontrol eden bir araç olarak nasıl işlediğini çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Düşünce suçu, yalnızca açıkça ifade edilen fikirlerin değil, zihnin kendi içinde barındırdığı sorgulamaların bile bir tehdit olarak görüldüğü
OKUMAK İÇİN TIKLAGözetimin Soğuk Nefesi George Orwell’in 1984 adlı eseri, totaliter bir rejimin teknolojiyi bir kontrol aygıtı olarak kullanmasının en çarpıcı örneklerinden biridir. Büyük Birader’in her an izleyen gözleri, tele-ekranlar aracılığıyla bireylerin mahremiyetini yok eder ve düşüncelerini bile şekillendirir. Bu, bireyin özgür iradesini yok eden bir panoptikonun somutlaşmış halidir; Bentham’ın hapishane modelinden
OKUMAK İÇİN TIKLAPanoptikonun Dijital Dönüşümü ve Genişleyen Sınırları Foucault’nun 18. yüzyıl hapishane tasarımı olarak tanımladığı panoptikon, günümüzde dijital alanda çok daha karmaşık bir forma büründü. Jeremy Bentham’ın orijinal tasarımında, tek bir gözetleyicinin çok sayıda mahkumu gözlemlemesi esas alınmıştı. Modern dijital panoptikon ise merkezi olmayan, çok katmanlı ve sürekli genişleyen bir yapıya sahip.
OKUMAK İÇİN TIKLABotticelli’nin Primavera’sı ile Orwell’in 1984’ü, insanlığın en derin özlemlerini ve korkularını yansıtan iki zıt evren sunar. Bir yanda, Rönesans’ın bereketli bahar tasviri, doğanın uyumu ve insanlığın idealize edilmiş bir birliği; diğer yanda, totaliter bir rejimin soğuk, denetleyici dünyası, bireyin ezildiği bir karanlık. Bu eserler, insanın özgürlük, düzen, güzellik ve baskı
OKUMAK İÇİN TIKLASanatta grotesk, hem gülünçlüğü hem de iğrençliği bir araya getirerek insanı rahatsız eden, düşündüren ve sınırları zorlayan bir estetik biçimdir. Bu ikili yapı, yalnızca görsel ya da duygusal bir tepki uyandırmakla kalmaz, aynı zamanda insanın varoluşsal, toplumsal ve bireysel çelişkilerini sorgulamasına olanak tanır. Grotesk, ne salt komedi ne de yalnızca
OKUMAK İÇİN TIKLAArtırılmış gerçeklik (AR) ve metaverse, insanlığın teknolojiyle ilişkisini kökten dönüştürme potansiyeline sahip kavramlar olarak, hem ütopik hem de distopik gelecek vizyonlarını barındırıyor. Bu teknolojilerin vaat ettiklerini felsefi, kuramsal, ütopik, distopik ve provokatif bir çerçevede ele alalım. Felsefi ve Kuramsal Çerçeve Felsefi açıdan, AR ve metaverse, gerçeklik, kimlik, özgürlük ve toplumsallık
OKUMAK İÇİN TIKLAGözetimin Kökenleri George Orwell’in 1984 romanında Büyük Birader, totaliter bir rejimin sembolü olarak her an her yerde varlığını hissettirir. Gözleri, duvarlardaki posterlerden, teleskranlardan ve hatta insanların zihinlerinden hiç eksik olmaz. Bu, bireyin her hareketini, her düşüncesini denetleyen bir otoritenin cisimleşmiş halidir. Michel Foucault’nun panoptikon kavramı ise, Jeremy Bentham’ın hapishane tasarımından
OKUMAK İÇİN TIKLATanpınar’ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü, modern Türkiye’nin toplumsal ve politik dokusunu, bürokrasinin absürt ama bir o kadar da keskin gerçekliği üzerinden ele alan çok katmanlı bir metindir. Roman, bireyin özgürlüğünü kısıtlayan yapıların, disipliner mekanizmaların ve devlet-toplum ilişkilerinin ironik bir portresini çizer. Foucault’nun iktidar ve disiplin kavramları, Orwell’in totaliter distopyaları ve modern
OKUMAK İÇİN TIKLAİktidarın Her Yerdeki Hâkimiyeti: Foucault’nun Merceği Michel Foucault’nun “iktidar her yerdedir” tezi, bireyin özgür iradesini sorgulayan bir kuramsal bıçaktır. İktidar, yalnızca devlet aygıtlarının (bürokrasi, hukuk, ordu) somut mekanizmalarında değil, aynı zamanda bireyin düşüncelerinde, arzularında ve hatta direnişinde gizlidir. Foucault’ya göre, iktidar bir üst yapı ya da baskıcı bir otorite değil,
OKUMAK İÇİN TIKLATotaliter Rejim ve Fırlatılmışlık: Heidegger’in ‘fırlatılmışlık’ kavramı, ‘Dasein’’in (insanın varoluşsal varlığının) dünyaya belirli bir bağlamda, kendi seçimi olmaksızın “atılmış” olduğunu ifade eder. Winston Smith, Okyanusya’nın totaliter rejiminde, Parti’nin her düşünceyi, hareketi ve hatta geçmişi kontrol ettiği bir dünyada doğmuştur. Bu, onun ‘fırlatılmışlık’ durumunun politik bir tezahürüdür: Winston, özgürlüğün ve bireyselliğin
OKUMAK İÇİN TIKLAGeorge Orwell’ın *1984* romanındaki “2+2=5” dogması, hakikatin iktidar söylemi tarafından nasıl yeniden inşa edilebileceğine dair derin bir felsefi soruyu gündeme getirir. Bu ifade, yalnızca totaliter bir rejimin propagandası değil, aynı zamanda epistemolojik gerçeklik, iktidarın hakikat üzerindeki tahakkümü ve bireyin özerk bilinci gibi temel felsefi meseleleri sorgulamamıza yol açar. 1. “2+2=5” ve Hakikatin İnşası: Post-Hakikat Dünyasında Gerçeklik Orwell’ın distopyasında Parti, matematik
OKUMAK İÇİN TIKLAEl dogma de “2+2=5” en la novela 1984 de George Orwell plantea una profunda pregunta filosófica sobre cómo la verdad puede ser reconstruida por el discurso del poder. Esta afirmación no es sólo propaganda a favor de un régimen totalitario, sino que también nos lleva a cuestionar cuestiones filosóficas fundamentales
OKUMAK İÇİN TIKLADas Dogma „2+2=5“ in George Orwells Roman 1984 wirft eine tiefgreifende philosophische Frage darüber auf, wie Wahrheit durch den Diskurs der Macht wiederhergestellt werden kann. Diese Aussage ist nicht nur Propaganda für ein totalitäres Regime, sondern führt uns auch dazu, grundlegende philosophische Fragen wie die erkenntnistheoretische Realität, die Herrschaft der
OKUMAK İÇİN TIKLA
