Kategori: Sosyal Bilimler

Adler’in Sosyal İlgi Kavramının Sistemik Eşitsizliklere Katkısı

Birey-Toplum İlişkisi Sosyal ilgi, bireyin kendini topluma bağlama ve diğerlerinin refahına katkıda bulunma arzusunu kapsar. Sistemik eşitsizlikler, kaynakların ve fırsatların adaletsiz dağılımından kaynaklanır ve genellikle toplumsal gruplar arasında güç asimetrilerine dayanır. Bu bağlamda, sosyal ilgi, bireylerin bu asimetrileri tanımasını ve kolektif bir sorumluluk duygusuyla hareket etmesini teşvik eder. Örneğin, sosyal

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun Biyogüç Kavramı ve Dijital Çağda Bireysel Varlığın Kontrol Mekanizmaları

Biyogüç Kavramının Kökleri Foucault’nun biyogüç kavramı, modern toplumlarda bireylerin ve toplulukların yaşam süreçlerini düzenleyen güç mekanizmalarını ifade eder. 18. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan bu kavram, bireylerin bedenlerini ve yaşamlarını disipline eden klasik iktidar biçimlerinden farklı olarak, yaşamın kendisini bir yönetim nesnesi haline getirir. Biyogüç, doğum oranları, sağlık, eğitim, çalışma kapasitesi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Homo Sapiens’in Sosyal Karmaşıklığının Evrimsel Üstünlüğü

İşbirliği ve İletişim Sistemlerinin Gelişimi Homo sapiens, diğer Homo türlerine kıyasla daha karmaşık sosyal yapılar geliştirmiştir. Bu, dilin evrimiyle başlamıştır. Dil, yalnızca temel ihtiyaçların iletişimini değil, aynı zamanda soyut kavramların, planlamanın ve kolektif stratejilerin paylaşımını mümkün kılmıştı. Homo sapiens’in konuşma yeteneği, ses tellerinin anatomik yapısı ve beynin dil işleme bölgelerindeki

OKUMAK İÇİN TIKLA

19. Yüzyıl Sanayileşmesi ve Aile Yapılarının Dönüşümü

Ekonomik Yapıdaki Değişimlerin Aile Üzerindeki Etkileri Sanayileşme, 19. yüzyılda tarım temelli ekonomilerden fabrika üretimine geçişle ekonomik yapıları kökten değiştirdi. Aileler, kırsal alanlardan kentlere göç ederek yeni iş imkanlarına yöneldi. Bu göç, geleneksel geniş aile yapılarını çözerek çekirdek aile modelini ön plana çıkardı. Kırsalda aile, üretim birimi olarak işlev görürken, sanayi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mısır Sanatında Perspektif ve Sosyal Hiyerarşinin Kesişimi

Görsel Hiyerarşinin Temelleri Mısır sanatında perspektif kuralları, estetik bir tercihten çok, sosyal düzenin ve hiyerarşinin görsel bir yansıması olarak işlev görür. Figürlerin boyutları, konumları ve duruşları, bireyin toplumsal statüsünü vurgulamak için dikkatle düzenlenirdi. Örneğin, firavunlar ve tanrılar genellikle daha büyük boyutlarda tasvir edilirken, sıradan insanlar veya hizmetkârlar daha küçük ölçekte

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kolektif Belleğin Ulusal Kimlik Oluşumundaki Rolü

Belleğin Toplumsal Yapıdaki Yeri Kolektif bellek, bir toplumun ortak geçmiş algısını şekillendiren ve bireylerin aidiyet duygusunu güçlendiren bir mekanizmadır. Toplumlar, tarihsel olayları, kültürel pratikleri ve ortak değerleri bir araya getirerek kimliklerini inşa eder. Bu süreçte, bellek, bireylerin ve grupların kendilerini bir topluluğun parçası olarak görmelerini sağlar. Ortak anılar, nesilden nesile

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun Biyopolitika Kavramı: Nüfus Kontrolünün Analizi

Kuramsal Çerçeve Biyopolitika, Foucault’nun güç ve yönetim üzerine geliştirdiği teorilerin merkezinde yer alır. Bu kavram, 18. yüzyıldan itibaren devletlerin bireylerin yaşam süreçlerini düzenlemeye yönelik yeni bir güç biçimi geliştirdiğini öne sürer. Biyopolitika, bireylerin yalnızca disiplin altına alınmasını değil, aynı zamanda yaşam, sağlık, doğurganlık ve ölüm gibi biyolojik süreçlerin devlet tarafından

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kişisel Alan İhlallerinin Lewin’in Alan Teorisi ve Bauman’ın Akışkan Modernite Kavramları Çerçevesinde Analizi

Giriş: Kişisel Alanın Tanımı ve Önemi Kişisel alan, bireyin fiziksel ve psikolojik sınırları içinde kendine ait olarak algıladığı, kontrol edebildiği ve başkalarıyla etkileşimde bulunduğu bir bölge olarak tanımlanabilir. Bu alan, bireyin mahremiyet, güvenlik ve özerklik ihtiyacını karşılar. Kişisel alan ihlalleri, bireyin rızası olmaksızın bu sınırların aşılması anlamına gelir ve genellikle

OKUMAK İÇİN TIKLA

Weber ve Foucault Perspektiflerinden Modern Toplumların Kontrol Mekanizmaları ve Dijital Gözetim Çağında Geçerlilikleri

Rasyonalizasyon ve Disiplin Toplumunun Kavramsal Çerçevesi Modern toplumların kontrol mekanizmalarını anlamak için Weber’in rasyonalizasyon kavramı ve Foucault’nun disiplin toplumu analizi temel bir çerçeve sunar. Weber’in rasyonalizasyonu, toplumsal süreçlerin akılcı, hesaplanabilir ve verimlilik odaklı bir şekilde düzenlenmesi olarak tanımlanabilir. Bu süreç, bürokratik yapılar, standartlaşmış prosedürler ve teknik uzmanlaşma yoluyla bireylerin davranışlarını

OKUMAK İÇİN TIKLA

Çatalhöyük’te Çatıdan Girişlerin Sosyal Organizasyona Yansımaları

Mimari Tasarım ve Toplumsal Yapı Çatalhöyük’teki evlerin çatıdan girişleri, topluluğun sosyal organizasyonunun yoğun bir şekilde iç içe geçtiğini gösterir. Evler, birbirine bitişik şekilde inşa edilmiş ve ortak duvarlar paylaşmıştır. Bu, bireysel aile birimlerinin fiziksel olarak birbirine yakın olduğunu ve mahremiyetin modern anlamda değil, topluluksal bir bağlamda tanımlandığını düşündürür. Çatıdan giriş,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sınır Koyma Pratikleri: Psikanalitik ve Sosyolojik Perspektiflerin Karşılaştırmalı Analizi

Bireysel İlişkilerde Sınırların Psikolojik Temelleri Sınır koyma, bireyin kendi ihtiyaçlarını koruma ve özerklik geliştirme sürecinde temel bir mekanizmadır. Psikanalitik yaklaşıma göre, sınırlar bireyin benlik algısını şekillendiren erken çocukluk deneyimlerinden türemektedir. Yeterince iyi ebeveynlik kavramı, çocuğun ihtiyaçlarına duyarlılık ile bağımsızlık arasında denge kurmayı vurgular. Bu bağlamda, sınırlar çocuğun güvenli bir alanda

OKUMAK İÇİN TIKLA

Goffman: Ön Yüz, Kimlik ve Sosyal Roller

Kavramın Temel Çerçevesi Goffman’ın “ön yüz” kavramı, bireylerin sosyal etkileşimlerde kendilerini nasıl sunduklarını ve bu sunumun toplumsal bağlamda nasıl şekillendiğini açıklamak için geliştirdiği bir çerçevedir. Bu kavram, bireyin başkalarıyla etkileşimde bulunduğu sırada bilinçli ya da bilinçsiz olarak oluşturduğu bir imajı ifade eder. Ön yüz, bireyin kimliğini, niyetlerini ve sosyal rollerini

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal Bağlılık ve Sermaye Dinamiklerinin Karşılaştırmalı Analizi

Toplumsal İlişkilerin Temelleri Sosyal bağlılık, bireyler arasındaki ilişkilerin doğasını ve toplulukların işleyişini anlamak için temel bir kavramdır. İnsanların bir araya gelerek oluşturduğu sosyal yapılar, tarih boyunca farklı biçimlerde ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, bireylerin birbirine duyduğu güven, dayanışma ve ortak değerler, toplulukların sürdürülebilirliğini etkiler. Sosyal bağlılık, bireylerin aidiyet hissiyle bir topluluğa

OKUMAK İÇİN TIKLA

Parasite Filmi: Marx’ın Materyalizmi ve Bourdieu’nün Kültürel Sermayesiyle Sınıf Çatışması

Sınıf Çatışmasının Tarihsel Materyalizm Çerçevesinde Ele AlınışıParasite filmi, Kim ve Park aileleri arasındaki ilişkiyi, ekonomik eşitsizlik ve sınıf farklılıklarının keskin bir yansıması olarak sunar. Marx’ın tarihsel materyalizm teorisi, toplumsal ilişkilerin maddi üretim koşullarına dayandığını ve sınıf çatışmasının bu koşullardan doğduğunu öne sürer. Filmde, Kim ailesinin yoksulluğu ve Park ailesinin zenginliği,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mikro-Agresyonların Post-Kolonyal Bağlamda Bireyler Üzerindeki Etkileri

Kavramların Kökeni ve Bağlantısı Mikro-agresyonlar, günlük etkileşimlerde ortaya çıkan, genellikle kasıtsız ancak incitici olan sözler, davranışlar veya tutumlardır. Bu kavram, bireyler arası ilişkilerde örtük önyargıların ve ayrımcılığın ince biçimlerini ifade eder. Post-kolonyal teoriler, sömürgecilik sonrası toplumlarda güç dinamiklerini, kimlik oluşumunu ve toplumsal hiyerarşileri anlamak için bir çerçeve sunar. Bu bağlamda,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal Mesafe: Simmel’in Yabancı Kavramı ve Hall’un Proksemik Çerçevesiyle Yeni Bir Perspektif

Sosyal Mesafenin Toplumsal Dinamikleri Sosyal mesafe, bireylerin etkileşimlerinde fiziksel ve duygusal sınırları belirleyen bir kavram olarak, toplumsal ilişkilerin temel bir unsuru haline gelmiştir. Bu kavram, bireylerin hem kendilerini koruma hem de toplumsal bağları sürdürme çabalarını yansıtır. Simmel’in “yabancı” kavramı, bireyin topluma hem ait hem de dışarıdan bir gözlemci gibi yaklaşan

OKUMAK İÇİN TIKLA

Postmodernizm ve Popüler Kültür Arasındaki Diyalektik: Anlam Üretiminin Çoğullaşması ve Otoritenin Sorgulanması

Kuramsal Çerçeve Postmodernizm, modernizmin evrenselci, hiyerarşik ve tekil anlatılarına karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Popüler kültürle ilişkisi, anlam üretiminin çoğullaşması ve otoritenin sorgulanması ekseninde şekillenir. Postmodernizm, popüler kültür ürünlerini birer metin olarak ele alarak, bu ürünlerin ideolojik ve estetik sınırlarını bulanıklaştırır. Popüler kültür, geniş kitlelere hitap eden medya, müzik,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Küresel Eşitsizliklerin Kökenleri: Tarihsel Materyalizm ile Dünya Sistemleri Teorisi

Üretim İlişkilerinin Eşitsizliklerdeki Rolü Tarihsel materyalizm, toplumsal değişimin ve eşitsizliklerin temelinde üretim ilişkilerinin yattığını savunur. Marx ve Engels’e göre, ekonomik yapı, sınıfsal ilişkilerin ve dolayısıyla eşitsizliklerin temel belirleyicisidir. Toplumlar, üretim araçlarının mülkiyeti ve işbölümüne dayalı olarak sınıflara ayrılır; bu sınıflar arasındaki çatışma, tarihsel gelişimin motorudur. Kapitalist üretim tarzı, sermaye birikiminin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kolonyal Antropolojinin Modern Etnografik Yöntemlere Etkisi ve Said’in Oryantalizm Eleştirisiyle İlişkisi

Kökenlerin İzleri Kolonyal antropoloji, 19. ve 20. yüzyıllarda Avrupa’nın sömürgeci genişlemesiyle şekillenmiş bir disiplindir. Bu dönemde antropologlar, genellikle sömürge yönetimlerinin çıkarlarına hizmet eden bilgi üretim süreçlerinde yer almışlardır. Yerli halkların kültürlerini, dillerini ve sosyal yapılarını inceleyen bu çalışmalar, çoğunlukla Batı merkezli bir bakış açısıyla yürütülmüştür. Bu bakış açısı, incelenen toplumları

OKUMAK İÇİN TIKLA

Daskyleion’un 2500 Yıllık Zar Oyunu Tablası: İnsanlığın Oyunla Buluşması

Arkeolojik Bir Keşfin İzleri Balıkesir’in Bandırma ilçesindeki Daskyleion Ören Yeri’nde, 2023 yılında gerçekleştirilen arkeolojik kazılar, insanlık tarihine dair önemli bir bulguyu gün yüzüne çıkardı: 2500 yıllık bir zar oyunu tablası. Bu tablası, Frig alfabesiyle yazılmış “Bagabazos’un zar oyunu” veya “Bagabazos zar oyuncusu” ifadesiyle dikkat çekiyor. Kazı Ekibi Başkanı Prof. Dr.

OKUMAK İÇİN TIKLA