Müjdat Gezen’in yazdığı, Savaş Dinçel’in resimlediği “Çizgilerle Nazım Hikmet” 1978’de yayımlanmış ve beş sene sonra sıkıyönetim kitabın yazarı ile çizerini 21 yıl istemiyle cezaevine koymuştu. Toplatılıp Seka kağıt fabrikasında hamur haline getirilen kitap 12 yıl sonra Nazım Hikmet Vakfı tarafından yeniden basılmıştı. Sene 2014. Geliri Sanat Kültür ve Eğitim Vakfı’na bağışlanan “Çizgilerle Nazım Hikmet”in dördüncü baskısı Ka Kitap tarafından yapıldı.
Orhan Kemal’in Murtaza’sını hem sinemaya hem sahneye ustalıkla taşıyan, kadim dostu Savaş Dinçel’le birlikte onlarca yıldız oyuncuyu yetiştiren, tiyatronun kitleselleşmesi için parasını, zamanını, emeğini Kadıköy’de kurduğu güzel sanatlar okuluna aktaran, siyasi erkten çekinmediği ve onlardan maddi bir beklentisi olmadığı için düşüncelerini özgürce açıklayıp gücü, baskıyı, kıskacı eleştirebilen Müjdat Gezen’in yazdığı, unutulmaz oyuncu Savaş Dinçel’in resimlediği “Çizgilerle Nazım Hikmet”, 1978’de yayımlanmış ve beş sene sonra sıkıyönetim, kitabın yazarı ile çizerini 21 yıl istemiyle cezaevine koymuştu. Toplatılıp Seka kağıt fabrikasında hamur haline getirilen kitap 12 yıl sonra Nazım Hikmet Vakfı tarafından yeniden basılmıştı. Sene 2014. Geliri Sanat Kültür ve Eğitim Vakfı’na bağışlanan “Çizgilerle Nazım Hikmet”in dördüncü baskısı Ka Kitap tarafından yapıldı.
Resimle yazının bir araya gelmesiyle meydana gelen kitapta, konuşma ve düşünme balonları yazı kısmını oluştururken ifadenin ağırlığı dikkat çekmek amacıyla çizgilerde toplanmış. Anlatılmak istenenin her safhasını aralıksız, akıcı, anlaşılır bir biçimde zihinde belirginleştirme duygusu ve arzusu bu kitabın doğmasına neden olmuş. Öteden beri resimli / desenli hikayeler yahut çizgi romanlar kimi eleştirmenlerce popüler kültürün dayatması olarak nitelendirilmiştir. Popüler kültür ürünü olarak göründüklerinden yüksek kültür ehlince beğenilmeseler de, bu tarz çalışmalar resim ve metin bütünlüğüyle kapsayıcı bir anlatım tarzıdır.
Kitabın ‘Giriş’ bölümünde de bahsedildiği üzere, 1978’de bu kitabı hazırlamaya karar verdiğinde, Müjdat Gezen’in hedefi okumaya zaman ayır(a)mayan / okumayı sevmeyen insanlardı. M. Gezen çizgiler sayesinde Nazım’ı bilmeyen / okumayan insanlara Nazım’ı okutmanın bir yolunu bulmuştu. Nazım’ın yazın dünyasından, ideolojik yapısından, hapishane zamanlarından, haksız tutuklanmalarından, aşklarından yola çıkarak güzel, okunası bir kitap oluşturmuştu.
Kitabın tekrar tekrar baskı yapıyor olması gerçekten çok sevindirici. Bu kitabın Nazım’ın tanınmasında çocuklara, ergen yaştaki gençlere de faydasının dokunacağı kanaatindeyim. Çocuklara kuantum fiziğini okuyarak sevdirmeniz ne kadar zorsa; çocukları edebiyat, tarih, siyaset üzerine salt okuyarak düşündürmeniz de mümkün değildir. Niteliği tartışılsa da Japonya’da toplumun yüzde 14’ü, Amerika’da yüzde 12’si, İngiltere ve Fransa’da yüzde 21’i düzenli kitap okurken, Türkiye’de yalnızca on binde 1 kişi kitap okuyor. Bir Japon bir yılda ortalama 25, bir İsviçreli 10, bir Fransız 7, bir Türk ise 10 yılda ancak 1 kitap okuyor. Böylesine “müthiş” bir hızla ve “özveriyle” kitap okuyan bir millet için Müjdat Gezen doğru kararı 1978’de vermiş sanırım.
Öznur Özkaya
(01-12-2014 http://ilerihaber.org/)
KÜNYE: Çizgilerle Nazım Hikmet, Müjdat Gezen & Savaş Dinçel, Ka Kitap, Ekim 2014, 136 sayfa