Kitabın adı bu. Ama okudukça anlatılanların hiç birinin hikaye olmadığını, tamamen yaşanmışlık olduğunu anlıyorsunuz. 12 Eylül 1980 cunta yönetimi öncesi ve sonrası devrimci mücadele birebir tanıklarla, olayları yaşayanlarla birlikte belgesel tadıyla ortaya konuluyor.
Kitabın yazarı Mahmut Memduh Uyan, devrimci mücadeleye dair hem değerlendirmeler yapıyor hem eleştiriyor hem de öz eleştiri yapıyor.
Anılar niçin yazılır? Ve niçin anı okumalı insan? Yaşanmışı paylaşmak isteyen yazarın bir gerekçesi de bazı gerçeklerin bilinmesi isteğidir.
“Ben Bir İnsanım” adlı anı kitabında cunta döneminde hapishanelerdeki işkenceleri bütün gerçekliği ile dile getiren yazar, bu kitabında okuyucusunu bazen Karadeniz dağlarına, bazen bazen mezralara, bazen İstanbul’a, bazen Ankara’ya, Malatya’ya, Suriye’ye, Lübnan’a, cezaevlerine… alıp götürüyor.
Dil ve anlatımı oldukça kıvrak. Belgesel tadındaki yapıt zaman zaman duygusallaşarak hikaye, roman havasına bürünüyor.
Kitabın sunuş bölümünde şunları söylüyor yazar:
“Sonra… Sonra insan yaşar ve “yaşanmış” tan ne kastedildiğinin ayırdına varır, “yaşanması mümkün” sözünün ne anlattığını öğrenir. Sonra, bazılarının yaşanmışlarının bazıları için masal, bazıları için hayal ürünü olduğunu, “yaşanması mümkün”ün çılgınlık, muhtemelin yoldan çıkmışlık sayıldığını öğrenir.
Sonra… Sonra herkesin hikayesinin kendine olduğunu ve bir hikayeyi her anlatanın aslında yeniden yazdığını… Yani bir tek hikaye zannettiklerimizin anlatan sayısı kadar çok ve farklı hikaye olduğunu…
Kardeşim Hepsi Hikaye! de adı üzerinde bir hikaye anlatma çabası. Yaşanmış ve yaşanması mümkün olanlara dair beni de içine alan bir kuşağın, arkadaşlarımın hikayesi.
Öyleyse bizim hikayemiz biraz tarih, tarihimiz de biraz hikayedir diyebiliriz.” (s.8-9)
Türkiye devrimci hareketinin lider kadrosu içinde yer alan Mahmut Memduh Uyan, 1970’lerin, 1980’lerin devrimci mücadelesini anlatıyor. 12 Eylül 1980 öncesindeki örgütlenmeler ve darbe sonrası toparlanma mücadelesi, yurt dışına gidenler, gidemeyenler, özellikle gitmeyip dağlara çıkanlar, Mamak, Ceyhan hapishaneleri, çatışmalar, vurulanlar…
Sadık Güvenç
Kardeşim Hepsi Hikâye! Mahmut Memduh Uyan, Dipnot Yayınları, 2015 Ankara, Anı,477 sayfa.