Kaybedenlerin büyük öfkesi

Emrah Serbes, Behzat Ç. maceralarından sonra yeni romanı Deliduman? ile okur karşısında. Bu kitabın başrolünde Gezi var: İsyancılar, alayına küfredenler ve daha niceleri…

Rus biçimciliği akımının önemli eleştirmenlerinden Boris Eichenbaum, 1910?larda ortaya yeni bir edebiyat terimi attı: Skaz. Yüzyıl başında tür olarak roman büyük değişimler içindeydi,her şeyden önce yazarlar kendilerini 19. yüzyılın katı edebiyat geleneğinden koparma arzusundaydı. Skaz, bu yeni arayışlardan biriydi. Birinci tekil şahısta anlatıcının tarafından konuşma dilinde, filtreden geçmemiş izlenimi veren ifadelerle çok içten ve doğal bir anlatı olarak tanımlıyordu Eichenbaum Skaz?ı. Genellikle anlatıcı ergenlik yaşlarında, dünyayı anlamaya çalışan bir çocuk olurdu, naif ve açık sözlü sorgulamasının ardında aslında derin sezgiler, hatta erdem hissettirirdi. Edebiyat tarihinin en ünlü Skaz?ları Mark Twain?in Huckleberry Finn ve J.D. Salinger?ın Çavdar Tarlasında Çocuklar?ı sayılır. Huck, on üç?on dört yaşlarındadır, Holden ise on yedi.

Emrah Serbes?in Deliduman romanının başkahramanı Çağlar, Holden ile yaşıt ve aynı onun gibi topluma ayak uydurmakta zorlanan, kendini dışlanmış hisseden bir çocuk. Çağlar, Marmara sahilinde bir ilçede ?tamam itiraf ediyorum, annemi pek sevmem? dediği annesi, ?dayım olacak it? dediği dayısı ve her şeyden çok değer verdiği dokuz yaşındaki kız kardeşi Çiğdem ile oturuyor. Ortalıkta görünen bir baba yok, babanın yokluğunu hiç ondan bahsetmeyerek, adını anmayarak, ağzın içinde çekilmiş bir dişi gibi, yokluğuyla hissettiriyor.

Çağlar, hayatını kız kardeşinin mutluluğu için adamış bir çocuk. Onun gözünde kardeşi üstün yetenekli, aşırı zeki, derslerinde okul birincisi, sevimli ve güzel. Üstelik süper güzel dans ediyor. ?Moonwalk?u o kadar başarılı ki, şöhreti yakalaması an meselesi. Hasbelkader belediye başkanı seçilmiş, dürüstlükten nasibini almamış üçkâğıtçı bekâr dayısı da Çağlar?a yardım ediyor. Amaçları Çiğdem?i televizyonda yetenek yarışmalarına çıkarmak. Ancak ne yazık ki, milletvekili seviyesinde araya torpil katmak, bilumum kabadayılık ve daha bir sürü numara çektikleri halde bunu başaramıyorlar.

Ah şu Gezi!
Çağlar?ın en yakın arkadaşı, ?sert, acımasız bir bilge?, ?kendimi ne kadar tanıyorsam o kadar? tanıdığını söylediği Mikrop Cengiz en büyük yardımcısı. Onunla birlikte Çiğdem?in videosunu çekip Youtube?a koyuyorlar. Anında binlerce kez tıklanıyor video fakat başlarına büyük bir bela geliyor, zamanlamaları yanlış. 31 Mayıs 2013?te insanlar başka bir şeye kafayı takmış durumdalar, Gezi olaylarının gölgesinde kalıyor Çiğdem?in videosu. Ayrıca bir başka sorun daha var, videonun binlerce kez tıklanma nedeninin dansın güzelliğinden çok, Çiğdem?in aşırı kiloları olduğunu anlıyoruz. Kardeşine tutkuyla bağlı Çağlar?ın onun hakkında abartılı görüşlerinin de pek gerçek olmadığı ortaya çıkıyor.

Çağlar iki nedenden dolayı çok gıcık oluyor Gezi olaylarına, birincisi kız kardeşinin şöhretine engel olması, ikincisiyse nefret ettiği mimar babasının Gezi olaylarında aktif rol oynaması. Romanın ikinci yarısı Taksim meydanında, Gezi Parkı?nda ve ayaklanmaların en yoğun olduğu günlerde geçiyor. Dokuz yaşındaki Çiğdem?in parlak bir fikri var, herkesin gözü madem ki Gezi Parkı?nda, oraya gidip kendini Tomaların önüne atıp ?moonwalk? yaparsa herkesin kendisini göreceğini düşünüyor. ?İnşallah ben de kör olurum, kör olursam herkes ağlar. Kimse bu kız şişman demez? diyor çünkü ?riske girmezsen kral olamazsın? diye bir inancı var.

?Muhalefet benim için bir varoluş tarzıdır? diyen Çağlar ise kardeşini koruması gerektiğini düşünerek elbette onu tehlikeye atmak istemiyor. Emrah Serbes, Gezi olaylarına farklı bir açıdan bakıyor. Burada karnını beleşe doyurmaya gelen sokak çocukları da var, ün yakalamak isteyip olayların bir türlü merkezine yerleşemeyen dokuz yaşında tombul bir kız çocuğu da. Ayrıca Çağlar?ın aslında bir oğlan çocuk olduğunu da unutturmuyor Serbes. Sokağa dehşetle giren Tomaları görünce heyecandan alkışlıyor. ?Tüylerim diken diken oldu? diye anlatıyor Çağlar.

Romanı asıl güzel kılan şeylerin başında eşsiz betimlemeler geliyor. En hoşlarından biri, kendisi gibi futbolda yeteneksiz arkadaşı Ethem Kudnuva?yı (tersten Mete Avunduk!) anlattığı ve Lionel Messi ve Cristiano Ronaldo benzetmeleri ardından yedek kulübesinden bir türlü sahaya çıkamayan iki kafadarın derin hayat felsefesi geyiği yaptığı satırlar.

Çok akıcı, komik ve içten buldum Emrah Serbes?in dilini. Elbette bir o kadar da şiddet yüklü. Tıpkı bu örnekte olduğu gibi: ?İşte böyle yarrak kulik bir ülkede yaşıyorduk, ondan sonra da diyorlardı ki Çağlar İyice çok ayıp, konuşma lütfen ülkemiz hakkında, imajımız sarsılıyor, olimpiyat vermiyorlar.?

ASUMAN KAFAOĞLU-BÜKE
(20.06.2014,http://kitap.radikal.com.tr/)

DELİDUMAN
Emrah Serbes
İletişim Yayınları
2014, 350 sayfa