“Sanatı, bilimi, medyayı denetim altına alın – özgür zihin tehlikelidir.” Asıl tehlikeli olan bu mu ?
“Asıl tehlike özgür zihin mi?”
— Yoksa özgür zihinden korkan iktidar mı?
Genel olarak iktidarda olanlar sıklıkla bunu söylerler aslında ima ettiği şey nettir :
Sanat sorgular, bilim şüphe duyar, medya bilgi yayar.
Bunların hepsi birer tehdit.
Kime?
Kontrol takıntısı olanlara.
🎭 Sanat
– Bastırılan duyguları görünür kılar.
– Gündelik olanın içindeki politikayı açığa çıkarır.
– Söylenemeyeni söyler, duyulmayanı duyurur.
🎨 Guernica bir tablo değil; bir çığlıktır.
🖼️ Ai Weiwei’nin işleri, Çin sansürüne karşı canlı arşivdir.
🎭 Türkiye’de bir tiyatro sahnesi, bazen meclisten daha çok şey anlatır.
O yüzden:
Sanat özgürse, yalan titrer.
🔬 Bilim
– Ezberi bozandır.
– “Doğru bildiğini tekrar test et!” diyen şeydir.
– Güce değil, veriye sadıktır.
– Kutsala değil, deneye güvenir.
O yüzden bilim:
– “Lider her şeyi bilir” yalanına uymaz
– “Tek çare bizde” diyen sistemleri rahatsız eder
– Çünkü bilim mutlak otoriteye değil, eleştirel deneye dayanır
Bilim özgürse, dogma çöker.
📰 Medya
– Halkın gözü, kulağı, vicdanıdır.
– Soru sorar.
– Karşı tarafı da konuşturur.
– Unutturulmak isteneni hatırlatır.
O yüzden:
– Sansürlenir, kriminalize edilir
– Ya “yandaş” olur ya “düşman medya”
– Ya satın alınır ya susturulur
Medya özgürse, iktidar hesap verir.
O zaman soralım:
Asıl tehlike özgür zihin mi?
Hayır.
Asıl tehlike, özgür zihinden korkan sistemdir.
Çünkü:
Özgür zihin:
– Ezber bozar
– Soru sorar
– İtaati değil, sorumluluğu büyütür
Ve en önemlisi:
Kimin gerçekten çıplak olduğunu söyler.
Kral Çıplak…
Son söz:
Sanatı boğarsan halk susar, Bilimi bastırırsan gerçek kaybolur, Medyayı susturursan karanlık büyür.
Ama özgür zihin bir yerlerde hep vardır.
Çünkü düşünce bir tohumdur.
Ve toprak ne kadar bastırırsa bastırsın, o tohum çatlamayı bilir. Tarih bunun sayısız örnekleriyle doludur. Tabi karşı çıkışlar ve yaratıcı üretimin zincirlerini kırdığına da…
