Etiket: Gözetim

Zimbardo’nun Hapishane Deneyi ile Foucault’nun Panoptikon Modeli: İktidar, Denetim, Gözetim ve İnsan Davranışının Hapishanesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Ergün DOĞAN Deneyin Yapısı ve Panoptikonun Temel İlkeleri Stanford Hapishane Deneyi, 1971 yılında Philip Zimbardo liderliğinde, Stanford Üniversitesi’nin bodrum katında oluşturulan sahte bir hapishane ortamında gerçekleştirilmiştir. Deneyde, gönüllü üniversite öğrencileri rastgele gardiyan ve mahkûm rollerine atanmış, bu rollerin bireylerin davranışlarını nasıl etkilediği gözlemlenmiştir. Deney, kısa sürede kontrolden çıkmış; gardiyanlar otoriter

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun Disiplin Toplumu: Özgürlüğün Kısıtlanma Mekanizmaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Disiplin Toplumunun Temel İlkeleri Michel Foucault’nun disiplin toplumu kavramı, modern toplumların bireyleri kontrol altına alma ve davranışlarını düzenleme biçimlerini anlamak için geliştirilmiş bir çerçeve sunar. Bu kavram, özellikle Hapishanenin Doğuşu adlı eserinde detaylı bir şekilde ele alınır. Foucault, disiplin toplumunu, bireylerin bedenlerini ve zihinlerini sürekli gözetim, normlaştırma ve düzenleme yoluyla

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun İktidar-Bilgi Kavramının Modern Toplumlardaki Disiplin Mekanizmalarına Etkisi

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidar ve Bilginin Birleşimi Modern toplumlarda, bilginin üretimi ve yayılımı, toplumsal düzenin şekillenmesinde kritik bir rol oynar. İktidar-bilgi kavramı, bilginin yalnızca bir gerçeklik temsili olmadığını, aynı zamanda bireyleri ve toplumu kontrol etmek için kullanılan bir araç olduğunu öne sürer. Bilgi, belirli bir düzen içinde sınıflandırılır, ölçülür ve normlara bağlanır; bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal Medya Çağında Foucault’nun İktidar ve Bilgi Merceğinden Bireylerin Öznelliği

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Yeni Yüzü: Sosyal Medyanın Denetim Mekanizmaları Sosyal medya platformları, bireylerin günlük yaşamını yeniden şekillendiren bir alan olarak, Michel Foucault’nun iktidar ve bilgi kavramlarının çağdaş bir yansımasını sunar. Foucault’nun panoptikon modeli, Bentham’ın hapishane tasarımından esinlenerek, bireylerin sürekli gözetim altında olduğu bir toplumu tasvir eder. Sosyal medya, bu gözetimi dijital bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sosyal Medyada Siyasi Manipülasyonun Görünmez Ağları: Foucault’nun Mikro-Güç Kavramı Işığında Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Kılcal Damarları Foucault’nun mikro-güç anlayışı, iktidarın hiyerarşik ve merkezi bir yapıdan ziyade, toplumsal ilişkilerin her düzeyinde dağılmış bir ağ olarak işlediğini savunur. Sosyal medya platformlarında bu ağ, kullanıcıların her bir paylaşımı, beğenisi, yorumu ve hatta sessiz kalışıyla yeniden üretilir. Örneğin, bir siyasi paylaşımın viral hale gelmesi, yalnızca içeriğin gücüyle

OKUMAK İÇİN TIKLA

Deleuze’ün Kontrol Toplumları ve Foucault’nun Disiplin Toplumları: Bir Karşılaştırmalı Analiz

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Mekansal ve Zamansal Dinamikleri Foucault’nun disiplin toplumları, 18. ve 19. yüzyılın endüstriyel toplumlarında ortaya çıkan bir iktidar biçimini tanımlar. Bu modelde, iktidar fiziksel mekanlarla sıkı sıkıya bağlantılıdır. Hapishaneler, okullar, hastaneler, fabrikalar gibi kapalı kurumlar, bireyleri gözetim altında tutarak davranışlarını düzenler. Panoptikon modeli, bu dönemde bireylerin sürekli izlendiklerini hissetmelerini sağlayarak

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun Biyogüç Kavramı ve Dijital Çağda Bireysel Varlığın Kontrol Mekanizmaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Biyogüç Kavramının Kökleri Foucault’nun biyogüç kavramı, modern toplumlarda bireylerin ve toplulukların yaşam süreçlerini düzenleyen güç mekanizmalarını ifade eder. 18. yüzyıldan itibaren ortaya çıkan bu kavram, bireylerin bedenlerini ve yaşamlarını disipline eden klasik iktidar biçimlerinden farklı olarak, yaşamın kendisini bir yönetim nesnesi haline getirir. Biyogüç, doğum oranları, sağlık, eğitim, çalışma kapasitesi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Biyopolitikanın Pandemi Sürecindeki Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Birey ve Toplum Arasındaki Denetim Mekanizmaları Michel Foucault’nun biyopolitika kavramı, modern devletlerin yaşamı düzenleme ve yönetme pratiklerini ifade eder. Pandemi sürecinde bu kavram, sağlık politikalarının bireysel özgürlükler üzerindeki etkisini anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Devletler, halk sağlığını koruma adına karantina, sosyal mesafe ve zorunlu aşı gibi önlemlerle bireylerin bedenleri

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dijital Çağda Mahremiyetin Sosyal İlişkiler Üzerindeki Dönüşümü

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireysel Özerklik ve Veri Paylaşımı Dijital çağ, bireylerin kişisel bilgilerini paylaşma biçimlerini kökten değiştirmiştir. Sosyal medya platformları, çevrimiçi hizmetler ve uygulamalar, kullanıcıların günlük yaşamlarını, tercihlerini ve alışkanlıklarını sürekli olarak kaydetmektedir. Bu durum, bireylerin özerklik algısını etkilemektedir. Kişisel verilerin toplanması ve analiz edilmesi, bireylerin kendi hayatları üzerindeki kontrol duygusunu zayıflatabilir. Örneğin,

OKUMAK İÇİN TIKLA

İnsan-Makine Melezleşmesi ve Biyopolitik Dönüşüm

tarihinde gönderilmiş tarafından

Haraway’in Cyborg Kavramı ve İnsan-Makine Birliği Donna Haraway’in Cyborg Manifestosu (1985), insan ile makine arasındaki sınırların bulanıklaştığı bir dünyayı anlamak için çığır açıcı bir çerçeve sunar. Haraway, cyborg’u ne tamamen insan ne de tamamen makine olan, hibrit bir varlık olarak tanımlar; bu, biyolojik ve teknolojik olanın simbiyotik bir birleşimidir. Deus

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tanrı-Kraldan Yapay Zekâya: Otoritenin Evrimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Mezopotamya’daki tanrı-kral kavramı, otoritenin ilahi bir meşruiyetle birleştiği tarihsel bir olgudur. Bu kavram, yapay zekâ destekli otoriter yönetimlerin distopik bir öngörüsü olarak değerlendirilebilir mi? Bu soruya yanıt ararken, otorite, teknoloji, insan-toplum ilişkileri ve güç dinamiklerini çok katmanlı bir şekilde ele almak gerekir. İnsan ve İktidarın Kutsal Birliği Mezopotamya uygarlıklarında tanrı-kral,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Skinner ve Foucault: İdeal Toplumun Çatışan Vizyonları

tarihinde gönderilmiş tarafından

B.F. Skinner’ın Walden Two adlı eseri, davranışçı psikolojinin ilkelerine dayanan bir toplumsal düzen önerir ve bu düzen, Michel Foucault’nun disiplin toplumu eleştirisiyle karşı karşıya getirildiğinde derin bir sorgulamaya tabi tutulur. Skinner’ın vizyonu, bireylerin davranışlarını bilimsel yöntemlerle şekillendiren, kontrollü bir çevre aracılığıyla uyum ve mutluluğu maksimize etmeyi amaçlar. Foucault ise, modern

OKUMAK İÇİN TIKLA

Saramago’nun Görmek Romanında Toplumsal Kaos ve Modern Demokrasinin Kırılganlıkları: Hobbes’un Leviathan Teorisiyle Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Toplumsal Sözleşmenin Çöküş Dinamikleri Saramago’nun Görmek romanı, bir toplumun seçim sürecinde boş oylar aracılığıyla otoriteye karşı sessiz bir başkaldırı sergilemesiyle başlayan kaosu inceler. Bu durum, Hobbes’un Leviathan teorisindeki toplumsal sözleşme kavramıyla doğrudan ilişkilidir. Hobbes, insan doğasının bencil ve çatışmacı olduğunu savunur; bu nedenle, kaosu önlemek için mutlak bir otoriteye ihtiyaç

OKUMAK İÇİN TIKLA

Gözetim, İktidar ve Özerkliğin Erozyonu

tarihinde gönderilmiş tarafından

Michel Foucault’nun panoptikon kavramı, modern toplumlarda gözetim ve denetim mekanizmalarının birey üzerindeki etkisini anlamak için güçlü bir metafor sunar. Jeremy Bentham’ın 18. yüzyılda tasarladığı panoptikon hapishane modeli, merkezi bir kulede görünmez bir gözetleyici tarafından sürekli izlenen mahkûmların hücrelerini içerir. Foucault, bu yapıyı, modern kurumların bireyleri disipline etme ve kontrol altına

OKUMAK İÇİN TIKLA