Etiket: Kant

Kant’ın Fenomen ve Numen Ayrımı: Gerçeklik Algısının Çerçevesi

Gerçeklik Algısının Temel Çizgileri Kant’ın fenomen ve numen ayrımı, insan bilgisinin sınırlarını ve gerçeklik algısının doğasını anlamak için geliştirdiği epistemolojik bir çerçevedir. Fenomen, duyularımız aracılığıyla algıladığımız, deneyime dayalı gerçekliktir ve uzay-zaman gibi a priori formlar tarafından şekillendirilir. Numen ise, insan bilincinin ötesinde, duyularla algılanamayan, kendi başına var olan gerçekliktir. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant’ın Aydınlanma Tanımı: Özerk Bireyin Doğuşu Ne Anlama Geliyor?

Bireyin Aklını Kullanma Cesareti Kant’ın “Sapere Aude” (Cesaret et, bil!) sloganı, aydınlanmanın temel taşı olarak bireyin aklını özgürce kullanmasını ifade eder. Kant’a göre, bireylerin çoğu, otoriteye ya da geleneklere bağımlılık nedeniyle kendi akıllarını kullanmaktan kaçınır. Bu durum, bireyin “reşit olmama hali” olarak tanımlanır; yani, bireyin kendi kararlarını alma yetisinden yoksun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Psikoterapide Etik İkilemler ve Kant’ın Kategorik Buyruk Anlayışı

Etik İkilemlerin Psikoterapideki Yeri Psikoterapide etik ikilemler, terapistlerin mesleki uygulamalarında karşılaştıkları karmaşık durumları ifade eder. Özellikle gizlilik ve zarar önleme arasındaki çatışma, bu alanda sıkça tartışılır. Gizlilik, terapötik ilişkinin temel taşlarından biridir ve danışanın güvenini kazanmak için vazgeçilmezdir. Ancak, danışanın kendisine veya başkalarına zarar verme olasılığı ortaya çıktığında, terapist gizliliği

OKUMAK İÇİN TIKLA

Drive Filmindeki İsimsiz Sürücünün Varoluşsal ve Etik Boyutları: Kierkegaard, Kant ve Nietzsche Perspektifleri

Drive filmindeki isimsiz sürücünün sessizliği, yalnızlığı ve kahramanca eylemleri, felsefi düşünce sistemleriyle derin bir ilişki kurar. Bu metin, sürücünün varoluşsal kaygısını Kierkegaard’ın kavramlarıyla, etik duruşunu ise Kant’ın ödev etiği ve Nietzsche’nin üstinsan ideali üzerinden değerlendirir. Sürücünün Sessizliği ve Varoluşsal Kaygı İsimsiz sürücünün sessizliği, yalnızca bir kişilik özelliği değil, aynı zamanda

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant’ın Aydınlanması ve Foucault’nun Kendilik Kaygısı: Öznellik Üzerine Derinlemesine Bir İnceleme

1. Aydınlanmanın Tanımı ve Kant’ın Çerçevesi Kant, Aydınlanma’yı insanın kendi aklını kullanma cesareti olarak tanımlar. Ona göre, bireyin otoriteye körü körüne bağlılıktan kurtulması ve aklıyla özgürce düşünmesi, modern öznelliğin temel taşıdır. Bu, bireyin kendi aklına güvenerek dışsal otoritelerden bağımsız bir şekilde hakikati aramasını gerektirir. Kant’ın yaklaşımı, bireyi evrensel aklın bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bireyin Gündelik Etik İkilemleri: Kant ve Mill’in Yaklaşımlarının Karşılaştırması

Gündelik Kararların Etik Boyutu İnsan, günlük yaşamında sürekli olarak etik ikilemlerle karşı karşıya kalır. Bu ikilemler, bir yalan söyleyip bir arkadaşın duygularını korumak ile dürüst olup incitmeme arasında seçim yapmaktan, iş yerinde bir haksızlığı bildirmek ile iş güvenliğini riske atmamaya kadar geniş bir yelpazede yer alır. Kant’ın kategorik imperatif ilkesi,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kararların Çatışması: Valjean ile Carton’un Etik İkilemleri

Bu metin, Victor Hugo’nun Sefiller adlı eserindeki Jean Valjean ile Charles Dickens’ın İki Şehrin Hikâyesindeki Sydney Carton karakterlerinin ahlaki kararlarını, Immanuel Kant’ın ödev etiği ile Jeremy Bentham’ın faydacılık etiği çerçevesinde ele alarak, bu iki etik yaklaşım arasındaki gerilimi incelemektedir. Her iki karakter de karmaşık içsel ve dışsal çatışmalarla karşı karşıya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Dorian’ın Zevk Arayışı ile Kant’ın Ödev Yolu: Bir Çatışmanın Derinlikleri

Oscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı eserinde Dorian’ın hedonist yaşam tarzı, haz ve estetik arayışının sınır tanımazlığıyla şekillenirken, Immanuel Kant’ın ödev ahlakı, evrensel ahlak yasalarına bağlı katı bir görev bilinci sunar. Bu iki yaklaşım, insan varoluşunun anlamını, özgürlüğünü ve sorumluluğunu sorgulayan zıt kutuplar olarak ortaya çıkar. Aşağıda, bu çatışma farklı

OKUMAK İÇİN TIKLA

Metafizik, deneyim ve aklın sınırları Kant’ın eleştirisinde nasıl ele alınıyor?

Kant’ın felsefesi, genel kabul gören bir eleştiri felsefesidir. Aydınlanma filozofları arasında önemli bir düşünür olan Kant’ın “eleştiri” içeren eserleri bu durumun bir göstergesidir. Kant’ın eleştirel felsefesinin temel amaçlarından biri, insanın kendi aklını kullanmasında yol göstermek ve özgürlüğü geliştirmektir. Metafizik, felsefenin geçmişten günümüze önemli bir alanı olup, gerçekliğin temel doğasını, zihin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant, Eleştirel Felsefe ve Tarihsellik

Kant’ın felsefe tarihinde özel bir yeri vardır. Alman filozof, 18. yüzyılın büyük kısmını kapsayan hayatında Aydınlanma düşüncesinin en kapsamlı ve en tutarlı sentezini gerçekleştiren düşünür oldu. Kant, köklü bir dönüşüm niteliği taşıyan felsefesini Kopernik’in astronomideki keşfine benzetmiş ve düşüncede bir “devrim” yaptığını ileri sürmüştü. Bu “devrim”in özünü temel eserinde şöyle

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant: “Kozmopolit Açıdan” Tarih ve Felsefe

Kant’ın eleştirel felsefesi genellikle tarih-yazıcılığına aykırı bir felsefe olarak değerlendirilmiş ve teolojiye karşı savaş açmış olan filozofun tarihçiliğe karşı da savaş halinde olduğu düşünülmüştür. Ne var ki kendisi de tarih incelemeleri yapmış bir filozof için bu iddialar pek de inandırıcı sayılamaz. Yine de Kant’ın toplum bilimlerini ve bu arada tarih-yazıcılığını

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant: Hüküm Verme, Ereksellik ve Tarihsellik

Kant, manevi planda “hüküm verme” (beğenme, zevk alma, yücelik duygusu vb.) yeteneğimizde (Urteilskraft) ampirik ve ahlaki alanları, yani zihin yapımızı bütünleştiren yeni bir alan aramıştır. Alman filozofun bu alanda aradığı kategori de ereksellik kategorisi idi. Kant, insan tarihini doğa tarihinin bir parçası olarak görüyordu. Hume’un etkisiyle “dogmatik uykusu”ndan uyanana kadar,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant: Pratik Akıl, Ahlak ve Özgürlük Alanı

Teorik akıl, görünen nesneler (“Erscheinung”, “Phänomen”) dünyasıyla ilgiliydi ve aklın “Neyi bilebiliriz?” sorusuna yanıt arayan işlevini inceliyordu. Pratik akıl ise ahlak dünyasına eğilmekte, davranışlarımızın ve güncel hayatta aldığımız kararların dayanması gereken ilkeleri bulmaya çalışmaktadır. Söz konusu olan, mevcut ahlaki değerleri saptamak ve ampirik bir yaklaşım ile bunların çağlara, kültürlere göre

OKUMAK İÇİN TIKLA

Felsefenin Politik Vaadi Hâlâ Geçerli mi? – Kutlu Tuncel

Zizek, bir yerde kapitalist totaliter tahakküme karşı, “soyut özgürlük” konumuna çekilmeyi önerir. Bu geri çekilme, verili bir parlamenter mevzi savaşını yeniden örgütlemek ya da legal alanın[1] içine gömülü sol mücadelenin derinleştirilmesinden öte bir şeyi imler: bütün reformist muhakemeleri geçersizleştirecek şekilde, özgürlük konseptinin yeniden tanımlanması. Bu yeniden tanımlama prosedürü sırasında her

OKUMAK İÇİN TIKLA