Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Kant’ın Estetik Yargısının Temel İlkeleri Immanuel Kant’ın estetik teorisi, özellikle Yargı Yetisinin Eleştirisi eserinde, estetik yargının doğasını ve işleyişini ele alır. Kant, estetik yargıyı, öznel bir deneyim olmasına rağmen evrensel bir geçerlilik iddiası taşıyan bir yargı türü olarak tanımlar. Bu yargılar, “güzel” ya da “yüce” gibi kavramlarla ilişkilendirilir ve bireyin
OKUMAK İÇİN TIKLAKant’ın Yüce Kavramının Temelleri Kant, yüceyi, insan aklının sınırlarını zorlayan, hayal gücünün kavrayamayacağı büyüklükte veya güçte bir deneyim olarak tanımlar. Matematiksel yüce, sonsuz büyüklük veya sınırsızlık hissi uyandıran fenomenlerle (örneğin, uçsuz bucaksız bir okyanus veya yıldızlı gökyüzü) ilişkilidir; dinamik yüce ise doğanın ezici gücüne (örneğin, fırtınalar veya volkanlar) karşı duyulan
OKUMAK İÇİN TIKLA1764’te Kant’ın adının dikkat çekmeye başladığının birçok göstergesi vardır. Eserlerine iyi yorumlar yapılıyor, aynı zamanda başka üniversitelerde eserleri ciddi şekilde tartışılıyordu. Bunun işaretlerinden biri Tübingen’deki Magister Cless’in 1764 sonunda Kant’a gönderilen münazarasıydı. Savunmaya Ploucquet nezaret etmişti. Kitabın yarısı Kant’ın metinlerinden oluşuyordu. Diğer yarısında Kant “yorumlanmış, desteklenmiş, yer yer de büyük
OKUMAK İÇİN TIKLA22 Nisan 1764’te Kant kırk yaşına bastı. Bu önemli bir olaydı, en azından Kant’ın kendi hayatına dair görüşleri bakımından önemliydi. Kant’ın psikolojik ya da antropolojik teorisine göre kırk yaş büyük önem taşıyordu. Yirmi yaşındayken aklımızı yeterli düzeyde kullanabiliriz, ama “hesaplama (başkalarını kendi amaçlarımız için kullanma) bakımından” olgunluğa ulaştığımız yaş “kırktır”.[1]
OKUMAK İÇİN TIKLADevrim: “Dünyanın Haşmetini Gördüm”12 Temmuz 1789’da, Königsberg’den çok uzakta olan Paris’te uzun zamandır gelişim halinde olan ve Kant ile dostları arasında sohbetlere konu olan bir mesele doruğa ulaştı. Yedi Yıl Savaşı, Amerikan Devrimi’ne müdahale ve müsrifçe harcamalar neticesinde Fransa iflas etti. Jacques Necker maliye bakanı ve genel sekreter olarak atandı.
OKUMAK İÇİN TIKLA“1798-99 kış döneminde Kant’ın adı üniversitede verilen ders kayıtlarında görülmüyordu artık.”[118] 1796’dan beri ders vermemiş olmasına rağmen, 1799’da artık ders veremeyeceği açıkça anlaşılmıştı. Aynı yıl Kant’ın son bağımsız yazısı da yayımlandı. Fichte’ye karşı “Açık Beyan” adını taşıyan bu makalede Kant güncel felsefi gelişmelere dair son sözünü söylüyordu. Okuldan ve kamudan
OKUMAK İÇİN TIKLAKant’ın Evrensel Ahlak İlkesi Kategorik buyruk, Kant’ın ahlak felsefesinin temel taşıdır ve bireyin eylemlerini evrensel bir yasa olarak genelleştirilebilirlik ilkesine dayandırır. Bu ilke, bir eylemin ahlaki olup olmadığını değerlendirmek için, o eylemin herkes tarafından aynı şekilde yapılmasının mantıksal ve pratik sonuçlarını sorgular. Modern etik teorilerinde bu yaklaşım, bireysel özerklik ve
OKUMAK İÇİN TIKLAEtik İkilemlerin Doğası ve Psikoterapideki Yeri Psikoterapide etik ikilemler, terapistlerin mesleki sorumlulukları ile ahlaki değerler arasında sıkışmasıyla ortaya çıkar. Örneğin, bir danışanın gizliliğini koruma yükümlülüğü, danışanın kendisine veya başkalarına zarar verebileceği durumlarda çatışmaya yol açar. Bu tür durumlar, terapistin hem bireysel hem de toplumsal sorumluluklarını sorgulamasını gerektirir. Gizlilik, terapötik güvenin
OKUMAK İÇİN TIKLAZamanın Felsefi Temelleri Kant’ın zaman anlayışı, onun epistemolojik sisteminin temel taşlarından biridir. Zaman, Kant’a göre, insan aklının dünyayı algılama biçimi için a priori bir koşuldur. Dış dünyayı deneyimlemek için nesnel bir gerçeklikten ziyade, insan bilincinin bir biçimlendirme aracı olarak işlev görür. Zaman, Kant’ın sisteminde uzayla birlikte, duyusal verilerin organize edildiği
OKUMAK İÇİN TIKLAGiriş: Adalet Kavramının Felsefi TemelleriAdalet, insan topluluklarının düzenini sağlayan temel bir ilke olarak, farklı düşünürler tarafından çeşitli yaklaşımlarla ele alınmıştır. John Rawls’un “cehalet perdesi” kavramı, bireylerin kendi çıkarlarını bilmeden adil bir toplumsal düzen tasarlamasını önerirken, Immanuel Kant’ın kategorik imperatif ilkesi, evrensel ahlaki kurallara dayalı bir etik çerçeve sunar. Bu metin,
OKUMAK İÇİN TIKLAGerçeklik Algısının Temel Çizgileri Kant’ın fenomen ve numen ayrımı, insan bilgisinin sınırlarını ve gerçeklik algısının doğasını anlamak için geliştirdiği epistemolojik bir çerçevedir. Fenomen, duyularımız aracılığıyla algıladığımız, deneyime dayalı gerçekliktir ve uzay-zaman gibi a priori formlar tarafından şekillendirilir. Numen ise, insan bilincinin ötesinde, duyularla algılanamayan, kendi başına var olan gerçekliktir. Bu
OKUMAK İÇİN TIKLABireyin Aklını Kullanma Cesareti Kant’ın “Sapere Aude” (Cesaret et, bil!) sloganı, aydınlanmanın temel taşı olarak bireyin aklını özgürce kullanmasını ifade eder. Kant’a göre, bireylerin çoğu, otoriteye ya da geleneklere bağımlılık nedeniyle kendi akıllarını kullanmaktan kaçınır. Bu durum, bireyin “reşit olmama hali” olarak tanımlanır; yani, bireyin kendi kararlarını alma yetisinden yoksun
OKUMAK İÇİN TIKLAEtik İkilemlerin Psikoterapideki Yeri Psikoterapide etik ikilemler, terapistlerin mesleki uygulamalarında karşılaştıkları karmaşık durumları ifade eder. Özellikle gizlilik ve zarar önleme arasındaki çatışma, bu alanda sıkça tartışılır. Gizlilik, terapötik ilişkinin temel taşlarından biridir ve danışanın güvenini kazanmak için vazgeçilmezdir. Ancak, danışanın kendisine veya başkalarına zarar verme olasılığı ortaya çıktığında, terapist gizliliği
OKUMAK İÇİN TIKLADrive filmindeki isimsiz sürücünün sessizliği, yalnızlığı ve kahramanca eylemleri, felsefi düşünce sistemleriyle derin bir ilişki kurar. Bu metin, sürücünün varoluşsal kaygısını Kierkegaard’ın kavramlarıyla, etik duruşunu ise Kant’ın ödev etiği ve Nietzsche’nin üstinsan ideali üzerinden değerlendirir. Sürücünün Sessizliği ve Varoluşsal Kaygı İsimsiz sürücünün sessizliği, yalnızca bir kişilik özelliği değil, aynı zamanda
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Aydınlanmanın Tanımı ve Kant’ın Çerçevesi Kant, Aydınlanma’yı insanın kendi aklını kullanma cesareti olarak tanımlar. Ona göre, bireyin otoriteye körü körüne bağlılıktan kurtulması ve aklıyla özgürce düşünmesi, modern öznelliğin temel taşıdır. Bu, bireyin kendi aklına güvenerek dışsal otoritelerden bağımsız bir şekilde hakikati aramasını gerektirir. Kant’ın yaklaşımı, bireyi evrensel aklın bir
OKUMAK İÇİN TIKLAGündelik Kararların Etik Boyutu İnsan, günlük yaşamında sürekli olarak etik ikilemlerle karşı karşıya kalır. Bu ikilemler, bir yalan söyleyip bir arkadaşın duygularını korumak ile dürüst olup incitmeme arasında seçim yapmaktan, iş yerinde bir haksızlığı bildirmek ile iş güvenliğini riske atmamaya kadar geniş bir yelpazede yer alır. Kant’ın kategorik imperatif ilkesi,
OKUMAK İÇİN TIKLABu metin, Victor Hugo’nun Sefiller adlı eserindeki Jean Valjean ile Charles Dickens’ın İki Şehrin Hikâyesindeki Sydney Carton karakterlerinin ahlaki kararlarını, Immanuel Kant’ın ödev etiği ile Jeremy Bentham’ın faydacılık etiği çerçevesinde ele alarak, bu iki etik yaklaşım arasındaki gerilimi incelemektedir. Her iki karakter de karmaşık içsel ve dışsal çatışmalarla karşı karşıya
OKUMAK İÇİN TIKLAOscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı eserinde Dorian’ın hedonist yaşam tarzı, haz ve estetik arayışının sınır tanımazlığıyla şekillenirken, Immanuel Kant’ın ödev ahlakı, evrensel ahlak yasalarına bağlı katı bir görev bilinci sunar. Bu iki yaklaşım, insan varoluşunun anlamını, özgürlüğünü ve sorumluluğunu sorgulayan zıt kutuplar olarak ortaya çıkar. Aşağıda, bu çatışma farklı
OKUMAK İÇİN TIKLAKant’ın felsefesi, genel kabul gören bir eleştiri felsefesidir. Aydınlanma filozofları arasında önemli bir düşünür olan Kant’ın “eleştiri” içeren eserleri bu durumun bir göstergesidir. Kant’ın eleştirel felsefesinin temel amaçlarından biri, insanın kendi aklını kullanmasında yol göstermek ve özgürlüğü geliştirmektir. Metafizik, felsefenin geçmişten günümüze önemli bir alanı olup, gerçekliğin temel doğasını, zihin
OKUMAK İÇİN TIKLAKant’ın felsefe tarihinde özel bir yeri vardır. Alman filozof, 18. yüzyılın büyük kısmını kapsayan hayatında Aydınlanma düşüncesinin en kapsamlı ve en tutarlı sentezini gerçekleştiren düşünür oldu. Kant, köklü bir dönüşüm niteliği taşıyan felsefesini Kopernik’in astronomideki keşfine benzetmiş ve düşüncede bir “devrim” yaptığını ileri sürmüştü. Bu “devrim”in özünü temel eserinde şöyle
OKUMAK İÇİN TIKLA
