Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Şehrin Damarlarına Sızan Hareket 1950’lerden itibaren Anadolu’nun dört bir yanından İstanbul’a yönelen göç dalgaları, şehrin yalnızca sokaklarını değil, ruhunu da yeniden şekillendirdi. Köylerden, kasabalardan ve şehirlerden gelen insanlar, İstanbul’un kalabalık çarşılarında, dar sokaklarında ve genişleyen banliyölerinde yeni bir yaşam kurmaya çalıştı. Bu hareket, ekonomik fırsat arayışının ötesine geçti; kültürel, toplumsal
OKUMAK İÇİN TIKLAPopüler kültürün hızlı değişim rüzgârları, modern çağın hem büyüleyici hem de kaotik bir gerçeği. Bu sürekli devinim, sanatsal yaratıcılığı bir özgürlük alanına mı taşıyor, yoksa sanatı yüzeysel bir tüketim nesnesine mi indirgiyor? Bu soru, insanlığın ifade biçimlerini, toplumsal dinamikleri ve teknolojik dönüşümleri anlamak için bir anahtar. Aşağıda, bu meseleyi farklı
OKUMAK İÇİN TIKLAByung-Chul Han’ın şeffaflık toplumu eleştirisi, modern dijital çağda bireyin kendi imgesine olan saplantısını ve bu saplantının toplumsal, bireysel ve etik yansımalarını anlamak için güçlü bir çerçeve sunar. Instagram’ın beğeni ekonomisi, bireylerin kendi yansımalarını sürekli sergileyip onay aradığı bir platform olarak, Narcissus’un suyun yüzeyindeki yansımasına dalıp kendini kaybetmesi mitine çarpıcı bir
OKUMAK İÇİN TIKLAEğer Homo floresiensis hâlâ yaşıyor olsaydı, insanlık onların varlığıyla nasıl bir ilişki kurardı? Bu soruya yanıt ararken, yalnızca bir türün hayatta kalışını değil, aynı zamanda insanlığın kendi doğasını, ahlakını, bilimini ve hayal gücünü nasıl yansıttığını sorgulamak gerekir. Onları bir hayvanat bahçesinde sergilemek, insanlığın tarih boyunca “öteki” ile kurduğu ilişkiye dair
OKUMAK İÇİN TIKLAHomo erectus’un taşlara, kemiklere ve mağara yüzeylerine işlediği soyut oymalar, insanlığın iletişim serüveninin en erken işaretlerinden biri olarak karşımıza çıkar. Bu oymalar, sadece estetik bir ifade miydi, yoksa bir tür proto-yazı olarak anlam taşıyan, bilinçli bir iletişim çabası mıydı? Bu soruya yanıt ararken, oymaların insan düşüncesinin, toplumsal yapının ve geleceğe
OKUMAK İÇİN TIKLAFriglerin Attis mitindeki çam ağacının sembolizmi, antik dönem ağaç kültleriyle birleştiğinde, insan-doğa ilişkisinin karmaşık bir yansıması olarak belirir. Bu sembolizm, yalnızca mitolojik bir anlatı değil, aynı zamanda doğanın kutsallığı, insan bedeniyle ilişkisi ve toplumsal cinsiyet dinamikleri üzerine derin bir düşünce alanı sunar. Ekofeminizm, bu bağlamda, çam ağacının Attis mitindeki rolünü
OKUMAK İÇİN TIKLAHomo sapiens idaltu’nun Afrika’dan göç etmemesi, insanlık tarihinin akışını kökten değiştirecek bir senaryo sunar. Medeniyetin bugünkü biçimine ulaşıp ulaşamayacağı sorusu, yalnızca coğrafi bir sınırlamadan değil, aynı zamanda insan doğasının, çevresel koşulların ve toplumsal dinamiklerin karmaşık etkileşiminden doğar. Bu metin, idaltu’nun Afrika’da kalmasının olası sonuçlarını, insanlığın kültürel, toplumsal, etik, bilimsel ve
OKUMAK İÇİN TIKLABatı toplumlarında “engelli” olarak tanımlanan bireyler ile Afrika’daki bazı kabilelerde “şaman” olarak görülen kişiler arasındaki fark, insanlığın bireysel farklılıkları algılama ve anlamlandırma biçimlerinin derin bir yansımasıdır. Bu iki kavram, toplumsal yapılar, inanç sistemleri, dil, tarih ve insan deneyimine dair farklı bakış açılarını ortaya koyar. Aşağıda, bu kavramların kökenleri, anlamları ve
OKUMAK İÇİN TIKLAŞehrin Yeraltı Hafızası Lykos Deresi, İstanbul’un kadim coğrafyasında bir yara izi gibi uzanır. Antik Byzantion’dan Osmanlı’ya, oradan modern metropole evrilen bu şehir, derenin akışını betonla, taşla, unutuşla örttü. Ancak bu örtü, sadece suyu değil, aynı zamanda şehrin kolektif belleğini de gömdü. Dere, bir zamanlar yaşamın nabzını taşıyan bir damardı; balıkçıların
OKUMAK İÇİN TIKLABağlantının Yeni Yüzü İnternetin yaygınlaşmasıyla insanlar, fiziksel sınırları aşan yeni topluluklar oluşturdu. Dijital kabileler ve online cemaatler, bireylerin ortak ilgi alanları, değerler ya da kimlikler etrafında bir araya geldiği sanal alanlar olarak ortaya çıktı. Bu topluluklar, bir zamanlar köy meydanlarında ya da mahalle kahvelerinde şekillenen dayanışmanın modern bir yansıması gibi
OKUMAK İÇİN TIKLAPopüler kültür, bireyin kimliğini bir tür sonsuz yapıbozum süreci olarak şekillendirir; bu süreç, sabit bir özü reddeder ve anlamın sürekli ertelenmesiyle işler. Jacques Derrida’nın différance kavramı, bu inşanın çıkışsızlığını anlamak için bir anahtar sunar: Anlam, hiçbir zaman tam olarak sabitlenemez, çünkü her işaret, başka işaretlere gönderme yaparak kendi eksikliğini açığa
OKUMAK İÇİN TIKLASirenlerin büyüleyici ama ölümcül şarkıları, antik mitolojiden modern tüketim toplumuna uzanan bir yankı olarak, bireyin iradesini, arzusunu ve özerkliğini sorgulayan bir metafor sunar. Homeros’un Odysseia’sında, sirenlerin şarkısı denizcileri kendilerine çekerek onları kayalıklara sürükler; bu, bireyin kendi arzularına teslimiyetinin trajik bir sembolüdür. Theodor Adorno’nun “kültürel endüstri” kavramı ise, modern toplumda kitlelerin
OKUMAK İÇİN TIKLAHomo floresiensis, Endonezya’nın Flores Adası’nda keşfedilen ve yaklaşık 50.000 yıl öncesine kadar varlığını sürdürmüş küçük boylu bir insan türü, Homo sapiens’in gölgesinde kalarak tarih sahnesinde sessiz bir yer edinmiştir. Popüler kültürde “hobbit” lakabıyla anılan bu tür, J.R.R. Tolkien’in kurgusal hobbitleriyle de ilişkilendirilmiş, böylece bilimsel ve mitik anlatılar arasında köprüler kurulmuştur.
OKUMAK İÇİN TIKLARetro akımların çağdaş kültürde yeniden canlanması, geçmişin estetik, ideolojik ve duygusal dokularını yeniden keşfetme arzusunu yansıtır. Bu yeniden doğuş, bir yandan kültürel mirası anlamlandırma ve etik bir şekilde yeniden inşa etme potansiyeli taşırken, diğer yandan bu mirası yüzeysel bir tüketim nesnesine indirgeme riskini barındırır. Kuramsal, kavramsal, felsefi, etik, tarihsel, sanatsal,
OKUMAK İÇİN TIKLAKafkasya’dan Anadolu’ya: Göçün Tarihsel Kökenleri Çerkeslerin Anadolu’ya gelişleri, 19. yüzyılın ortalarında Rus-Kafkas Savaşları’nın (1763-1864) sonucunda yaşanan büyük göç dalgasıyla, yani “Büyük Sürgün” (Çerkesçe: Ç’эпIэгугъуэ) ile başlamıştır. Bu sürgün, yalnızca bir yer değiştirme değil, bir halkın köklerinden koparılmasının trajik bir öyküsüdür. Rus İmparatorluğu’nun Kafkasya’yı kontrol altına alma politikaları, Çerkesleri anavatanlarını terk
OKUMAK İÇİN TIKLAKöklerin Toprakla Buluşması Anadolu, binlerce yıllık insanlık tarihinin kavşağında, kültürlerin buluştuğu bir coğrafya olarak şekillenmiştir. Hititlerden Friglere, Lidyalılardan Perslere, Helenistik dönemden Roma’ya, Bizans’tan Selçuklulara ve Osmanlı’ya uzanan bir serüven, bu topraklarda farklı toplulukların izlerini bırakmıştır. Her medeniyet, kendi sesini, ritmini ve hikayesini bu coğrafyaya işlemiş; ancak hiçbirisi bir diğerini tamamen
OKUMAK İÇİN TIKLAKültürel Sermayenin Dokusu Pierre Bourdieu’nün kültürel sermaye kavramı, bireylerin ve toplulukların toplumsal hiyerarşilerde konumlanmasını sağlayan sembolik birikimleri ifade eder. Manisa’daki Etiyopya kökenli topluluklar, Habeşistan’dan taşıdıkları dil, ritüel ve tarihsel hafıza ile bu sermayeyi yerel bağlama uyarlamaya çalışır. Ancak bu süreç, ne bir masalsı uyum ne de distopik bir çatışma hikâyesidir.
OKUMAK İÇİN TIKLAKadıköy, İstanbul’un Asya yakasında, tarihle modernliğin, geleneğin ve başkaldırının kesiştiği bir coğrafyadır. Antik Kalkedon’un taşlarından Moda’nın denize nazır sokaklarına, Kadıköy sadece bir yer değil, aynı zamanda bir fikirdir; insanlığın anlam arayışının, çelişkilerinin ve özlemlerinin bir aynasıdır. Bu deneme, Kadıköy’ü yalnızca fiziksel bir mekân olarak değil, bir metafor olarak ele alıyor:
OKUMAK İÇİN TIKLAKöklerin Sessiz Hafızası Etiyopya kökenli bireylerin Manisa’daki tarihsel varlığı, bir diaspora anlatısı olarak yalnızca coğrafi bir yer değiştirmeyi değil, aynı zamanda kültürel, etik ve mitolojik bir yeniden doğuşu ifade eder. Osmanlı’nın Afrika ile temasları, özellikle 16. yüzyıldan itibaren Kızıldeniz ve Mısır üzerinden yoğunlaşırken, Habeşistan’dan gelen bireyler, kölelik, hizmet ve ticaret
OKUMAK İÇİN TIKLATarih Yazımında Görünmezlik: Unutuş mu, Bilinçli Seçki mi? Manisa’nın tarihsel dokusunda, Etiyopya kökenli toplulukların izleri, adeta bir palimpsest gibi silik ve üstü kazınmış bir anlatıya dönüşmüştür. Resmi tarih yazımı, Osmanlı’nın çokkültürlü mozaik imajını överken, Habeş kökenli bireylerin varlığını genellikle dipnotlara hapsetmiştir. Bu durum, kasıtlı bir silme mi, yoksa kültürel asimilasyonun
OKUMAK İÇİN TIKLA
