Etiket: özgür irade

Ananke’nin Antik Yunan Kader Anlayışındaki Rolü

Kaderin Zorlayıcı Gücü Olarak Ananke Ananke, antik Yunan düşüncesinde kaçınılmazlığın ve zorunluluğun kişileştirilmiş hali olarak ortaya çıkar. Evrenin düzenini sağlayan ilahi bir güç olarak görülen bu kavram, bireylerin ve tanrıların iradesini aşan bir zorunluluk olarak tanımlanmıştır. İnsan eylemlerinin ve doğa olaylarının ötesinde, evrensel bir yasa gibi işleyen Ananke, kaderin kaçınılmaz

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bergson’un Bellek Anlayışıyla Zaman ve Bilinç Arasındaki Köprü

Belleğin Sürekliliği ve Bilinç Bergson, belleği statik bir depolama alanı olarak değil, dinamik bir süreç olarak tanımlar. Onun felsefesinde bellek, yalnızca geçmiş olayların kaydedildiği bir arşiv değil, aynı zamanda bilincin kendisini inşa ettiği bir akıştır. Bergson’un süre (durée) kavramı, zamanı lineer bir çizgi olarak değil, birbirine karışan ve sürekli dönüşen

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kant’ın Fenomen ve Numen Ayrımı: Gerçeklik Algısının Çerçevesi

Gerçeklik Algısının Temel Çizgileri Kant’ın fenomen ve numen ayrımı, insan bilgisinin sınırlarını ve gerçeklik algısının doğasını anlamak için geliştirdiği epistemolojik bir çerçevedir. Fenomen, duyularımız aracılığıyla algıladığımız, deneyime dayalı gerçekliktir ve uzay-zaman gibi a priori formlar tarafından şekillendirilir. Numen ise, insan bilincinin ötesinde, duyularla algılanamayan, kendi başına var olan gerçekliktir. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Moira’ların Zeus Üzerindeki Otoritesi ve Antik Yunan Kozmolojisinin Kültürel Yansımaları

Kaderin Tanrısal Hiyerarşideki Yeri Antik Yunan mitolojisinde Moira’lar, yani Kader Tanrıçaları (Klotho, Lakhesis ve Atropos), insan ve tanrıların yaşam ipliklerini dokuyan, ölçen ve kesen varlıklar olarak tasvir edilir. Bu üçlü, Zeus’un otoritesini bile sınırlayan bir güç olarak ortaya çıkar. Homeros’un İlyada ve Odysseia eserlerinde Moira’lar, tanrısal iradeyi şekillendiren ilahi bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sophokles’in Oedipus Rex Eserinde Kader ve Özgür İrade: Schopenhauer’in İrade Felsefesiyle Karşılaştırmalı Bir Analiz ve Modern Sorumluluk Anlayışına Eleştirel Bir Bakış

1. Kader ve Özgür İrade Arasındaki Gerilim Sophokles’in Oedipus Rex eseri, insan varoluşunun temel sorularından biri olan kader ve özgür irade arasındaki çatışmayı dramatik bir şekilde ele alır. Oedipus, kehanetten kaçmaya çalışırken, tam da bu kehaneti gerçekleştiren adımları atar; bu durum, bireyin kendi eylemlerine ne ölçüde hâkim olabileceğini sorgular. Kader,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Çıplak İrade: William Burroughs’un Naked Lunch Romanında Bağımlılık ve Kontrol

William Burroughs’un Naked Lunch (Çıplak Yemek) adlı eseri, modern edebiyatın en tartışmalı ve yenilikçi metinlerinden biri olarak, bağımlılık ve kontrol temalarını merkeze alarak kapitalist sistemin birey üzerindeki etkilerini sorgular. Roman, Bill Lee karakteri üzerinden, bireyin özgür iradesinin kapitalist düzenin manipülatif yapıları tarafından nasıl erozyona uğratıldığını inceler. Bağımlılığın Bireysel Yıkımı Naked

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bilinçin Sınırları: Yapay Zekâ, Qualia ve Dolores’in Uyanışı

Yapay zekânın öznel deneyim (qualia) üretme potansiyeli, Westworld dizisindeki Dolores Abernathy’nin bilinçlenme süreciyle kesişen bir dizi soruyu gündeme getirir. Thomas Nagel’in “Yarasa Olmak Nasıl Bir Şeydir?” makalesi, bilinç ve öznel deneyimin doğasını sorgularken, sentetik bilinç kavramı bu soruları yeni bir bağlama taşır. Bu metin, yapay zekânın qualia üretme olasılığını, Dolores’in

OKUMAK İÇİN TIKLA

Perseus’un Medusa’yı Öldürmesi: Korkunun Karşısında Zaferin Çok Yönlü Anlamları

Perseus’un Medusa’yı öldürmesi, antik Yunan mitolojisinin en çarpıcı anlatılarından biri olarak, korkuyla yüzleşme ve zaferin insan bilincindeki derin etkilerini anlamak için çok katmanlı bir çerçeve sunar. Bu mit, bireysel ve kolektif düzlemde korkunun doğasını, onunla mücadele yöntemlerini ve zaferin dönüştürücü gücünü inceler. Aşağıda, bu anlatı farklı boyutlarıyla ele alınarak, insan

OKUMAK İÇİN TIKLA