“Hasan Hüseyin’in şiirlerinde “toplum” öyle bir yer tutar ki, kendi bireysel yönelimlerini anlatmaya çalışırken bile halkın yaşam tarzından söz etmiştir. Bu, onun da, halkın içinde bulunduğu çetin koşullar altında yaşamış olmasıyla ilgilidir. Çünkü öğretmenlik görevine son verildikten sonra, trenlerde, kahvehanelerde, otellerde karakalem portreler çizmiş, tabelacılık, arzuhacilik, hayvan bakıcılığı, toprak işçiliği yapmıştır. Bu durumu, en iyi örnekleyecek şiir, “Azimeli Temmuz Bildirisi” adlı şiirdir. Hasan Hüseyin karanlıklar içerisinde gergin bir bekleyiş içerisindeyken, Azime’yle karşılaşır ve ortalık aydınlanır. Çünkü Azime yalnız Hasan Hüseyin’in eşi değil, umudun, özgürlüğün, kavga ve devrimin bir temsili olarak da sunulur: “(…) Sen geldin ey benim özlemim ülkem-kadınım devrim-biçimim / Yıkıldı ölülerin öğle sonu sarılıkları (…)”
Metin Günaydın (www.evrensel.net / 06.03.2000)
“İlk basımı 1965’te yapılan ‘Temmuz Bildirisi’ bazı eleştiricilerin de belirtikleri gibi, ‘Kavel’ ile ‘ Kızılırmak’ arasında bir geçittir.
Kitabın yeni bir basımının bugüne dek yapılamamış olması, benim ihmalimin sonucudur.
Bu basıma desen koymuyorum. Sayfa düzeninde bazı değişiklikler yapmakla yetindim. Bir de bazı şiirlerde küçük düzeltmeler yapmak ve noktalamadan yararlanmak zorunda kaldım. Şiirlerin daha iyi anlaşılabilmesi ve kolay okunabilmesi için zorunluydu bu. Öyle sanıyorum ki, bu basım daha kusursuz ve doyurucu oldu.”
Ankara, Mart 1972 / Hasan Hüseyin (Önsözden)
Azimeli Temmuz Bildirisi 1
benim yalnızlığım başka-dinamit bilmiyor kimse
hiçkimse bilmiyor havaların neden oynadığını
bu durgunluk arefeyse, ey selyelim, barış bakışımı hiçkimse
susuz köprü bilmiyorlar- bilmiyorlar grevci çoğalmışlığı
çocukların tohumların anaların çoğalmışlığı
acıyor gözlerim ey tükenmiyen
benim yalnızlıım başka-dinamit bilmiyor kimse
hiçkimse giyotin karanlığını
susmaları susmaları
hiçkimse
bir damla kan kaldığını o masmavi güneşlerde-delireceğim
bütün kırmızıları birden kullanıyorum
ben bu mektupu sana yazabilir miyim şimdi
acıyor gözlerim
acıyor gözlerim acıyor gözlerim-anlamıyorlar yakın uzaklıkları
hiçkimse- hiçkimse – dinamit bilmiyor hiçkimse
ey çocuklar ey çocuklar elibayraklı çocuklar ey
korkunun döllenmediği günlerin çocukları ey
sürtüne sürtüne kızarır şafak
ve yıldızlar uzak değil
zincirler korkak
diş diş ağrıyor etlerimde bir alacavaktin son çırpınışı
yetkin elma- tükenen su – ve çocuklarla büyüyen ölüm
ben bu mektubu sana yazabilir miyim şimdi – temmuzum!
sızlıyor sensizliğim ey tükenmiyen – sen temmuzu kavuşmaların
yarim benim altım benim suyum havam eşkıyalığım
gün döner sular eskir ne varsa güneş altında
eskir ne varsa en tapınılan ey tükenmiyen
sevmek hep yeni
sevmek hep yeni
sevmek hep yeni
ben bu mektubu sana yazabilir miyim şimdi
acıyor gözlerim
acıyor gözlerim ey tükenmiyen- köprüleri susuz göremiyorlar
benim yalnızlığım başka -dinamit bilmiyor kimse
hiçkimse
hiçkimse
yolumun üstünde bir top temmuz – sen ne çok sevilgensin
ey tutsak kırmızım benim, emzikli dalım, kavgabayrağım ey
anamın toprak ağırlığı, yaramın dişikurdu, sabahım
sen ne çok temmuzsun ey tükenmiyen – ey benim köprülü suyum
diri yanım, susuzluğum, mapusanem, zincirim, kızgın arafem benim
yanıyor yumruklarım susmaktan
içimi susturmaktan karanlığı boyamaktan
ve gözgöze serpilip gelişenle
hiçkimse
hiçkimse bilmiyecek yörüngede neden temmuzlar tutuştuğunu
suya süren kısrakların al susuzluğunu
geceleri mektupların acılığını
ölçülerin hiçliğini hiçkimse
içkilerin yenikliğini
hiçkimse bilemiyecek
hiçkimse
benim yalnızlığım başka – dinamit bilmiyor kimse
kızılırmak gibi dağlar başında
dağlar başında gibi bir kızılırmak
hiçkimse
hiçkimse
hiç
gözlerine baka baka eşkıya olmak
(temmuz bildirisi)
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Azime’li Temmuz Bildirisi 2
beklerdi tohum
beklerdi tohum
beklerdi tohum upuzun karanlıklarda — sen yoktun
öfkemi mermer mermer — öcümü çocuk çocuk– çıldırttım kırmızıları
bir başka parlardı yoğun karanlıkta ışıklar — sen yoktun
bütün kapıları birden zorlamanın o korkunç güzelliği
o korkunç büyümesi ellerin fitillerde — sen yoktun
benim aşkımda o vardı
evrendi nasıl
evrendi çelik mavisi
grev grev ateş ateş büyüdüm ülkelerce
yepyeni bir öfke doğurdum kalabalık özlemlere — sen yoktun
uff ne kötü kullanmışlardı ah ne güzel gözlerini — ölümdü
sana değip değip durdum o sarhoş yörüngede — sen yoktun
bilenirdi türkülerde en soylu ayrılıklarım — sen yoktun
benim aşkımda o vardı
soğuktu yeşillerim
soğuktu temmuzlarım en bayram gülmelerimde bile
kar yağardı sabah çaylarıma — sen yoktun
sofralarda ekmek diye öpülürdü altın dişleri ölülerin
adını söyletmiyorlardı ölüm gibi özlenen şeyin — sen yoktun
bütün dillerde sana varmak — bilemem bilemem benim aşkımda o vardı
ben hep koşan atları sevdim soluyan lokomotifleri
benim aşkımda çelik mavisi gagarinli uzayların
toprak nasıl sancılanır ağaçlar nasıl gerinirler çiçeklenirken
kurşun nasıl ıslık çalar diş nasıl gıcırdar karanlıklarda
alabalık nasıl ölür o kendi sularının kıyıcığında
bilemem bilemem — sen yoktun
ateşler yanardı biryerlerde yepyeni biçimlerde yanardı
benim aşkımda o vardı
söyle anamın en güzel kızı söyle
sular nasıl kaçırılır, kuşlar nasıl susturulur
nasıl sığar şu koskoca evren daracık zindanlara — söyle
balçık balçıktı o nar çiçeği çağı çocuklarımın
karanfil olurdu yakalarda bacımın kanlı gözleri
demir nasıl paslanırdı sıcacık bileklerde — bilemem
bilemem ey anamın en güzel kızı bilemem — sen yoktun
benim aşkımda o vardı
sen geldin
badem çiçek açar gibi geldin, düşte sever gibi geldin
ey kavgabiçim
yepyeni bir düzendi gelişin, yoluna başkoyduğum ülkemdin
eskidi birden kentler, eskidi gökyüzünün çok uzaklığı, eskidi hep
oldu bakkal, oldu bakkalbiçim, oldu bakkalbiçim aşk
bu senin gözlerindi ey benim ülkem — arılar oynaşan içinde
bu senin duruşundu ey kavgabiçim — en haklı silah güzelliğince
güneş gibi acımasız, toprak gibi unutkan, tohum gibi umutlu
sen geldin ey benim özlemim ülkem, kadınım, devrimbiçimim
yıkıldı ölülerin öğlesonu sarılıkları
sen geldin
eskidi biryerleri zamanın, eskidi gözleri kadınların — sen geldin
evler eskidi birden — eskidi evimsilede kölemsi yalnızlıklar
bayramlar eskidi gülüm, derinlikler eskidi — ve pişmanlıklar
eskidi yatakbiçimlerde iğreti ikililer — ve çok çok
saksılarda çöl bitkileri, salonlarda kartpostal mutluluklar
eskidi maskelerin sırıtan düşmanlıkları — ve nice yazlar
oh ne güzel yeniden — bu senin güzelliğin ne demek
sel ne demek azime’m, savaşlara durmak ne demek, güzel ne demek
sen geldin ey benim kadın ülkem — yepyeni ufuklar geldin
durulu bayraklarım güldü gülüm — sen geldin kutuplarım değişti
bir horoz öter biryerlerde bir horoz bir horoz bir horoz daha
bir ateş yanar biryerlerde bir ateş bir ateş bir ateş daha
bir yumruk sıkılır biryerlede bir yumruk bir yumruk bir yumruk daha
düşer barış cemreleri sabah çaylarımıza
biter kahpelik
biter bu gökyüzünün çok uzaklığı
sen geldin ey anamın en güzel kızı — yaşamak geldin
badem çiçek açar gibi geldin, yürek sızlar gibi geldin — sen geldin
al beni kankırmızılardan vur beni kankırmızılara
dürülü bayraklarım gülsün gülüm, kutuplarım değişsin ey benim ülkem
bitsin bu zulüm
bitsin bu zulüm
bitsin bu zulüm
sanki dünyada ilk şafaktı kollarımda uyanmaların
o büyük barışa bir adım kala
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Hasan Hüseyin Korkmazgil’in eşi Azime Korkmazgil’den 1965 yılında bir oğlu olur ve adını Temmuz adını koyar.
Bir Oğlum Olacak Adı Temmuz
bir oğlum olacak adı temmuz
uykusuz
korkusuz
beter mi beter
ben beynimi satarak yaşıyorum
o benden proleter
bir oğlum olacak adı temmuz
karataşın göbeğinde aşk
karataşın göbeğinde barış
karataş çatladı çatlayacak
bende bitmeyen kavga
onda yeniden başlayacak
bir oğlum olacak adı temmuz
öfkede benden fırtına
sevgide deniz
ne samanyollarının ulu kervanları susuzluğumun
ne kutupşafaklarında tanrılaşması ilkelliğimin
temmuz gibi sıcak ve bereketli
temmuz gibi uçsuzbucaksız
bir oğlum olacak adı temmuz
dilinde en güzel sesi türkçemin
kulağı en yiğit şarkılarla delik
korkak bir merakla değil yıldızlı karanlığı
vivaldi’yi dinler gibi okuyup anlayacak
ve belki de sütdişleri sürerken balaban bir bursa şaftalisine
ay’dan kendi sesini dinleyecek
vahşi bir çiçek gibi açılmış gözleriyle…
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Yineli
Bitti temmuz, yine bitti
Kırlangıçlar çekip gitti, yine gitti
Kaldık yine kaygularla başbaşa yine kaldık
Yarın yine yapraklar, yarın yine yağmurlar
Ardından yine soğuk, ardından yine tipi
Yine palto, yine gocuk, yine odun, yine kömür
Yine sövgü karakışa, yine bahara selam
Ederler yine tombul, gelirler yine cılız
Kiralar yine azgın, kuyruklar yine dilsiz
Yine mızmız sıkıntı, yine hep vıdıvıdı
Yine hep televizyon, yine hep ortadoğu
Uykular da beter yine, uykular da kara kuru
Yine bezgin sabahlar, yine yılgın akşamlar
Yine hep dalavera, yine hep o kuruntu
Yine umut, yine düş, yine hep bekleroğlu
Ama belki kış da güzel
Ama belki kar da güzel
Ama insan olana
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Kitabın Künyesi
Temmuz Bildirisi / Bütün Şiirleri 4
Hasan Hüseyin Korkmazgil
Bilgi Yayınevi, 112 sayfa,
Baskı Tarihi: 1999