Sarı Defterdekiler, Yaşar Kemal’in 1992’de Alpay Kabacalı’ya armağan ettiği defterlerde yer alan koşma, semai, destan, türkü, ağıt, mani ve türkülü halk hikâyesi türlerindeki, çoğu ilk kez yayımlanan derlemelerinden oluşuyor. Eser; Karacaoğlan, Dadaoğlu gibi tanınmış âşıklar yanında, adları ilk kez bu kitapta duyulan Serbestî ve Dede Ünal gibi âşıklara ait deyişler, herbiri yerel anlamda tarihsel ve toplumsal bilgiler aktaran destan, türkü, ağıt ve maniler, bilmeceler, türkülü halk hikâyeleri ve bir de masal metni içeriyor. Çukurova halkbilimiyle uğraşanlar için eski 1940?lı yıllardan kalma özgün bir kaynak, halk edebiyatı metinlerini okumayı sevenler içinse işlenmemiş cevher değerinde söz anıtları…
“Gençliğimin sekiz dokuz yılı folklor derlemeleriyle geçti. Elbette bu yıllarda şiir, hikaye de yazıyordum. Derleme kolay bir iş değildi. Daktilom yoktu o zamanlar, onun için el yazılarımı temize çekemiyordum. Salt sarı defterleri bir sandıkta üst üste yığıyordum. Her seferinde de bu defterler polis kazasına uğruyordu. Yalvar yakar, kimse gözünün yaşına bakmıyordu. Etmeyin eylemeyin, bunlar ulusal kültürün birer parçası, çok emek verdim, dağ taş dolaşarak bunları toplamak için canım çıktı. Kimler anlar kim dinler…
Yıllar sonra, anamın öldüğünde kasabaya gittim, sandığında sarı defterlerin olduğunu söylediler. Baktım bir kısım derlemelerimdi bu sarı defterdekiler. Nasılsa candarmanın hışmından kurtulmuş, bir sandık köşesinde kalmışlardı. Aldım İstanbul’a getirdim. Temize çekmeye hiçbir zaman vaktim olmadı. Aklıma geldi, Alpay tekerlemeleri, ağıtları okumuştu. Alpay’la bir iki deneme yaptık, Alpay benim el yazımı benden iyi çözüyordu. Bundan sonra sarı defterleri tümüyle Alpay arkadaşıma armağan eyledim. “Bu defterler her yönüyle senin,” dedi. “İster sende olduğu gibi kalsın, ister çöz kitap yap, ne yaparsan yap.” Aradan çok geçmedi, Alpay sarı defterdekileri daktiloya çekmiş, bana getirdi. üstünde biraz çalıştık. Benim için bir mutluluk oldu. Hiç olmazsa bunlar kurtulmuştu, zalim yağının elinden. Alpay sağolsun.
Yaşar Kemal
“Dağ köylerinden, obalardan, kasabalardan ikide bir kopup gelir Adana’ya ve önümüze, ağıtlar, türküler, destanlar sererdi, buruşuk sarı kâğıtlar üstüne yazılmış… Her getirdiği söz yumağı akıllara durgunluk verirdi. Dehşetli acı, dehşetli güzeldi…
“Ağıtlar toplamak, ölümle kavgaya tutuşmak gibi bir şeydi. Yitebilecek olanla, yitenle, ölümle, yok olmakla bir yarışma… Kurtarmak gerekti Çukurova ve Toros doğasının, insanının söz serüvenini… Ona ‘Türküler Müfettişi’ adını takmıştım.”
(Abidin Dino, Milliyet Sanat Dergisi, 5 Şubat 1979)
Kitabın Künyesi
Sarı Defterdekiler / Folklor Denemeleri
Yazar: Yaşar Kemal
Hazırlayan: Alpay Kabacalı
Yayınevi: Yapı Kredi Yayınları
1. Baskı: 1997
Sayfa Sayısı: 396 sayfa