Felsefe : Adı Özne – M. Şehmus Güzel

Türkiye?de felsefe, yakın geçmişimizle kıyaslanınca bile, bir parça ihmal edimiş konumdadır. Ama ne iyi ki kimi üniversitede felsefeci, felsefesever, filozof öğretim üyeleri görev yapıyorlar ve kendi çevrelerinde felsenin tanıtılması, felsefeyle ilgilenilmesi, felsefenin tanınması ve öğrenilmesi için çaba harcıyorlar. Bu öğretim üyelerinden biri Mustafa Günay?dır. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi ?Felsefe grubu öğretmenliği bölümünde? 1995?ten bu yana öğrencilerine ve çevresine felsefenin nimetlerini aktarıyor. Bu amaçla şimdiye kadar felsefeye ilişkin birçok kitap yayınlamasının yanında (1), son derece ciddi, yararlı ve herkesin bir gün veya başka bir gün mutlaka işine yarayacak Özne isimli derginin genel yayın yönetmenidir ve dergisinin düzenli ve sürekli yayınlanması için gayret sarfediyor. Bütün bunlar takdire değer ve örnek alınması gereken çabalardır.

?Felsefe Bilim ve Sanat Yazıları? alt başlıklı Özne dergisinin felsefeye meraklı yeni kuşakların yetişmesinde katkısı olduğu ve bu katkının süreceği kesin. Cemil Meriç bir yerde ?Dergi, hür tefekkürün kalesi?dir saptamasını yapıyor. Doğrudur. Çünkü özgür düşüncenin en iyi biçimde ifadesini bulduğu ve bulacağı alanlardan biri de dergi(ler)dir.

Dergiler, dergiler çevresinde oluşan genç, heyecanlı, yaratıcı, coşkulu kümeler aynı zamanda bir okul işlevi de gördü, görebilir, görür. Birçok genç yazar, sanatçı ve düşünür ilk adımlarını dergilerde atmışlar, ilk yazılarını, ilk şiirlerini, ilk denemelerini, ilk öykülerini dergilerde yayınlamışlardır: Kimi zaman bir dergi yayın bürosu bir tür buluşma, karşılaşma, tanışma ve yeni yolculuklara birlikte çıkma noktaları olmuştur. Yazın dünyamızda dünya kadar örneği var bunun.

Türkiye?de şu veya bu biçimde herkes, her sanatcı, her yazar, her şair hayatında bir gün veya bir an mutlaka ?Vatanı kurtarmak? arzusuyla çırpındığından siyasi nitelikli dergiler zaman zaman birincil konumda oldular. Onların yanında sesleri daha az duyulsa da sanat, genel kültür, sinema, tiyatro, fotoğraf, yazın, bilim ve felsefe alanındaki dergiler de asla eksik olmadılar. Ve sadece büyük kenterde de değil, Anadolu?nun ve Trakya?nın kasabalarında ve hatta köylerinde bile yayınlanan dergilerimiz bulunuyor.

İşte Özne yıllardan beri Adana?da yayınlanıyor ve bir derginin yapabileceği her türlü işlevi yerine getirdiği için de dikkat çekiyor, önem kazanıyor.

Mustafa Günay, Özne?yi tanıtmak üzere Adana?da yayınlanan Yeni Turunç dergisindeki ?Özne dergisinin kısa tarihçesi? başlıklı makalesinde, (2) şunları belirtiyor:

?İsmini Özne koyduğumuz felsefe dergisinin yayın hazırlıklarına 2003?te başlandı ve ilk sayısı 2004 Ocak-Şubat?da sunuldu. O günden bugüne Özne?nin genel yayın yönetmenliğini sürdürüyorum. Özne?nin felsefe konusunda üreten, yaratan kişileri, özneleri buluşturan bir ortam olmasını arzuladık ve bu alanda epey bir yol da aldık. Dünden memnunuz yarından umutluyuz. Özne?ye akademisyenler yanında üniversite dışından yazarlar ve düşünürler de katkıda bulunuyorlar.

Özne, dünden bu güne 14 sayı ve her biri bir kitap biçiminde yayınlandı:

2004?te dört sayı çıktı. 4. sayıda büyük filozof Kant?ın 200. ölüm yıldönümü nedeniyle onun felsefesini irdeleyen yazılar ağırlıktaydı. 2005?te yayınlanan 5. sayıda ?Türkiye?de Felsefe? konusu ele alındı.?

Daha sonra yayınlanan sayılarda özel dosyalara yer verildi :

Felsefe-edebiyat ilişkileri (6. Kitap, 2006), Nihilizm sorunu (7. Kitap, 2007), Türkiye?yi düşünmek (8. Kitap, 2008), Akıl (9. Kitap, 2009), Bunalım (10. Kitap, 2010), Aristoteles özel sayısı (11-12. Kitaplar, 2011), Felsefe ve günümüzün sorunları (13. Kitap, güz 2011), Jean Baudrillard özel sayısı (14. Kitap, bahar 2011. ?Felsefe eğitimi ve çocuklar için felsefe? başlıklı özel bölümüyle), ?Felsefenin aynasında siyaset? (15. Kitap, Güz 2011. Bu kitapta ?İlk ve orta öğretimde felsefe? başlıklı bir özel bölüm de bulunuyor. Felsefe derslerinin önemi ve yararı için mutlaka okunmalı.)

Bir tür Heidegger özel sayısı biçiminde yayınlanan Bahar 2012 tarihli 16. Kitap?ın ?içindekileri?ni bir kutu yazıda ekte sunuyorum, böylece zengin içeriğini ve makalelerin çeşitliliğini bizzat saptamak mümkün. Özne?nin gelecek sayısının Rousseau?ya ayrıldığını da geçerken anımsatayım.

Özne?nin felsefe alanında önemli ve fazla işlenmemiş, değişik ve geniş temaları ve sorunları ele aldığını böylece saptayabiliyoruz. Bu arada toplumsal-kültürel ve siyasi gündemin ve güncelliğin arka planına felsefe gözüyle bakmak ihmal edilmiyor. Bunu Günay, andığım makalesinde şöyle açıklıyor:

?Felsefe, insanın yüzyıllar boyu tartıştığı ve yanıtını aradığı bazı temel/sürekli sorularla uğraştığı kadar, bugün yaşayan insanın karşılaştığı sorunlarla da ilgilenmek ve içinde yaşadığımız ülkenin ve dünyanın sorunlarıyla yüzleşmek durumundadır. Bu bağlamda dergilere önemli görevler düştüğü de söylenebilir. Gazetelerde ve ekranlarda dile getirilen olayların ve sosyal gerçekliğin, kavramsal, düşünsel ve eleştirel bir çözümlemesini, yorumunu ve değerlendirmesini yapmak, düşünce, sanat ve bilim insanlarına düşen bir sorumluluktur.?

Dergi yayınlamak kolay iş değil. Yayınevi bulmak, dağıtıcı bulmak, şu bu, küçük ya da büyük giderler için birkaç kuruş edinmek. Bunların her biri tek tek ve birlikte az buz sorun değil. Haydi bütün cesaretimizi, delikanlılığımızı, bilim adamlığımızı, bilim kadınlığımızı toplayarak ve sorunların üstesinden gelerek aklımıza ve akıla uygun veya bir parça deli dolu dergimizi yayınladık diyelim, ama ondan sonra da çok önemli bir mesele baş gösteriyor: Okuru bulmak. Okura ulaşabilmek. Bunun için de özel bir gayret gösterilmesi gerekiyor. Hele felsefe, bilim ve sanat yazıları içeren bir dergi için …

Özne, Karahan Kitabevi?nin katkı ve yardımıyla belli bir süre boyunca dertlerinin kimini çözebildi: 13. sayıdan itibaren ve yeni sayısına kadar Karahan Kitabevi yayınları bünyesinde çıktı. Bu süre içinde derginin basım ve dağıtım işlerini Karahan Kitabevi üstlendi. Bu bir dergi için son derece belirleyici bir dayanışma ve destektir. Her dergiye kısmet olmaz. Bu dayanışma ve destek aynı zamanda Özne?nin başarılı bir dergi olduğunun da kabulü ve ispatı anlamına geliyor. Dergi yayınını gerekince kendi olanaklarıyla ve yeni yayınevlerinin katkı ve yardımıyla sürdürüyor, sürdürecek.

Bu aşamada bizim de Özne?yle ilgilenmemizin zamanıdır. Özne?de yayınlanan makalelerin, özel dosyaların birinin veya birkaçının bu makaleyi okuyanların, ortaokuldan üniversite sonuna öğrencilerin, öğretmenlerin, öğretim üyelerinin, eğiticilerin, gazetecilerin, yazarların, şairlerin, sanatcıların, siyasetcilerin (de, evet bilhassa onların da), kadın, erkek ve çocukların ilgisini çekeceğinden eminim. Bugün geldiğimiz noktada hepimizin, bütün insanlığın, yeniden ve yeniden felsefeye gereksinme duyduğumuz bu kadar açıkken hele. Bunun için derginin edinilebileceği adresleri, elektronik posta adreslerini ve Mustafa Günay?ın email adresini aşağıda sunuyorum. Bundan sonrası siz felsefeseverlere kalıyor. Özne?yi ihmel etmemeliyiz.

Okuma kültürümüzün güçlenmesi demek, düşünmek, hayal kurmak, seyretmek/seyreylemek, yazmak, yaratmak, kendimizi ifade etmek ve gerçekleştirmek kültürümüzün de güçlenmesi demektir. Nöronlarımızın, beyin kaslarımızın güçlendirilmesi de demektir. Çalışan nöron yorulmaz, pas tutmaz, hasta olmaz, insanoğlu en önemli hazinesini/hafızasını yitirmez.

Okuyun göreceksiniz : Özne düşünme ufkumuza farklı ve yeni pencereler açıyor, ülkemizde felsefe kültürünün gelişimine katkıda bulunmaya çalışıyor. Biz de bu konularda ona ve yaratıcılarına yardımcı olalım derim.

NOTLAR

(1) Mustafa Günay?ın örneğin şu iki yapıtını burada anmak isterim: Metinlerle Felsefeye Giriş, yenilenmiş 2. baskı, Karahan Kitabevi, 2010, Seyhan-Adana. Felsefe Tarihinde İnsan Sorunu, 3. baskı, Karahan Kitabevi, 2010, Seyhan-Adana.
(2) Mustafa Günay: ?Özne dergisinin kısa tarihçesi?, Yeni Turunç dergisi, Sayı: 2, Eylül-Ekim 2011, Adana.

ÖZNE Dergisi iletişim adresleri :

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Günay,
Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi,
Felsefe Grubu Eğitimi Ana Bilim Dalı,
01330 Balcalı/Adana

Web: http://oznefelsefesanat.blogspot.com
e-posta: f.mustafagunay@gmail.com, mgunay@cu.edu.tr