Kategori: Felsefe

Nietzsche’nin Nihilizm Eleştirisi ve Yapay Zekanın Anlam Yaratma Sınırları

Nihilizmin Kökleri ve Nietzsche’nin Yaklaşımı Nietzsche’nin nihilizm eleştirisi, insanın anlam arayışındaki çöküşü ve geleneksel değer sistemlerinin sorgulanmasını merkeze alır. Nihilizm, Nietzsche için, mutlak bir anlam ya da değer sisteminin yokluğuna işaret eder; bu, Tanrı’nın ölümüyle sembolize edilen bir durumdur. Modern dünyanın sekülerleşmesiyle, bireyler ve toplumlar, anlamı dışsal otoritelerden değil, kendi

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hermetik Cinsiyet İlkesi ve Jung’un Anima/Animus Kavramlarının Yaratıcı Süreçteki Birliği

İki Kavramın Ortak Kökenleri Hermetik gelenek, evrendeki her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğunu savunan eski bir düşünce sistemidir. Bu gelenekte, cinsiyet ilkesi, eril ve dişil enerjilerin evrensel bir denge içinde yaratıcı süreçleri yönlendirdiğini öne sürer. Bu ilke, yalnızca biyolojik cinsiyeti değil, aynı zamanda evrendeki karşıt güçlerin birliğini ve etkileşimini ifade eder.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Anaksagoras’ın Nous’u ve Leibniz’in Monadolojisi: Zihnin ve Varlığın Kökenlerine Bir Yolculuk

Anaksagoras’ın Nous Kavramının Kökeni ve Anlamı Anaksagoras, Antik Yunan düşüncesinde evrenin düzenini açıklamak için “nous” kavramını ortaya atmış ve bu kavram, evrendeki düzeni sağlayan bir ilke olarak tanımlanmıştır. Nous, Yunanca’da “akıl” ya da “zihin” anlamına gelir ve Anaksagoras’a göre evrenin kaotik yapısını düzenleyen, her şeyi harekete geçiren bir güçtür. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

HELENİSTİK DÖNEM FELSEFESİNİN ANA ÖZELLİKLERİ – AHMET ARSLAN

Nasıl ki, Sofistler ve Sokrates’le başlayan, Platon ve Aristoteles gibi iki büyük filozofla devam ederek doruk noktasına ulaşan Atina Okulu felsefesi, Sokrates-öncesi dönemde ortaya çıkan felsefeden bazı önemli özellikleriyle ayrılıyorsa, söz konusu ettiğimiz yeni dönemde karşımıza çıkan felsefe de kendine özgü bazı özellikleriyle Atina Okulu dönemi felsefesinden ayrılmaktadır. Bu özelliklerin

OKUMAK İÇİN TIKLA

HELENİSTİK DÖNEM FELSEFESİ – AHMET ARSLAN

Helenistik Dönem, yaklaşık olarak MÖ 330-30 yılları arasındaki döneme verilen addır. Ancak ilkçağ tarihçileri daha kesin olarak, Büyük İskender’in MÖ 323’teki ölümüyle, MÖ 31’de Antonius ile Octavianus arasında yapılan Aktium Savaşında Antonius’un mağlup olması arasında uzanan dönemi Helenistik Dönem, bunu izleyen ve yine yaklaşık olarak MS 5. yüzyılın sonlarına kadar

OKUMAK İÇİN TIKLA

ALTIN ÇAĞ – E. M. Cioran

I “İNSANLAR o zaman tanrılar gibi yaşıyorlardı; yüreklerinde kaygı yoktu, çalışmaktan ve acıdan uzaktılar. Hazin yaşlılık onlara hiç uğramıyordu; elleri ve ayakları tüm hayatları boyunca sağlam kaldığından da, bütün dertlerden uzakta ziyafet yaparak sevinci tadıyorlardı. Ağır bir uyku bastırdığında uykuya dalar gibi ölüyorlardı. Bütün nimetler onlarındı. Bereketli kır zengin yiyecekleri onlara

OKUMAK İÇİN TIKLA

Novalis’in Geceye Övgüler’inde Melankoli ve Alman Romantizminin İzleri

Novalis’in Geceye Övgüler’inde Melankolinin KökenleriNovalis’in Geceye Övgüler adlı eseri, şairin iç dünyasını ve evrensel bir arayışı yansıtır. Melankoli, eserde geceyle özdeşleşen bir tema olarak öne çıkar. Gece, hem bir sığınak hem de bilinmeyenin temsilcisi olarak, şairin ruhsal durumunu yansıtır. Novalis, sevgilisinin ölümüyle şekillenen kişisel acısını, gece imgesi üzerinden evrensel bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kierkegaard’ın Absürd Kavramı ve Bilimsel Determinizm Arasındaki Çatışma

Absürd Kavramının Felsefi Temelleri Kierkegaard’ın absürd kavramı, insan varoluşunun sınırlarında ortaya çıkan bir durum olarak tanımlanabilir. Bu kavram, özellikle onun “Korku ve Titreme” eserinde, inancın rasyonel olmayan bir sıçrayış gerektirdiği fikriyle şekillenir. Absürd, insanın akıl yoluyla kavrayamayacağı bir gerçeklik karşısında, mantıksız görünen bir inanç eylemine yönelmesini ifade eder. Bu, bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nietzsche’nin Güç İstenci: Özgürlük ve Totaliter Yorum Riskleri

Kavramın Temelleri Nietzsche’nin güç istenci, bireyin varoluşsal enerjisini ve kendini gerçekleştirme arzusunu ifade eder. Bu kavram, bireyin yalnızca hayatta kalmaya değil, aynı zamanda potansiyelini en üst düzeye çıkarmaya yönelik içsel bir dürtüyü tanımlar. İnsan, bu bağlamda, kendi değerlerini yaratma ve yaşamını şekillendirme kapasitesine sahiptir. Güç istenci, bireysel özerkliği vurgular; bireyin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Aristoteles’in Telos Kavramı ve Antik Yunan Tragedyalarındaki Kader İlişkisi

Telos ve Evrensel Düzen Aristoteles’in felsefesinde telos, her varlığın doğasında bulunan ve onun nihai amacına ulaşmasını sağlayan içsel bir yönelimdir. Antik Yunan tragedyalarında bu kavram, kahramanların kaderiyle evrensel düzen (kosmos) arasındaki ilişkiyi anlamada kritik bir rol oynar. Kahramanlar, genellikle tanrıların ya da evrensel yasaların belirlediği bir kadere karşı mücadele eder.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kuyucaklı Yusuf’un Adalet Çabası: Camus Absürdüyle Uyum Noktaları

Romanın Temel Çerçevesi Sabahattin Ali’nin 1937 tarihli romanı, Anadolu taşrasındaki toplumsal dinamikleri bireysel trajediler üzerinden inceler. Hikaye, öksüz bir çocuğun evlat edinilmesinden başlayarak, kasaba eşrafının egemen olduğu bir ortamda bireysel çabaların nasıl engellendiğini gösterir. Ana karakter, erken yaşta ailesini kaybeden bir birey olarak, evlat edinen ailenin iç çatışmalarına tanık olur

OKUMAK İÇİN TIKLA

Yeraltından Notlar’da Varoluşsal Özgürlüğün İmkânsızlığı

Bilinç ve İrade Arasındaki Çatışma Yeraltından Notlar’ın isimsiz anlatıcısı, insan bilincinin özgürlüğü kısıtlayan bir tuzak olduğunu savunur. Bilinç, bireyin kendi eylemlerini sürekli sorgulamasına yol açar; bu sorgulama, iradenin özgürce hareket etme kapasitesini felce uğratır. Anlatıcı, insanın kendi düşüncelerinin ağırlığı altında ezildiğini, her kararın sonsuz bir muhakeme döngüsüne hapsolduğunu belirtir. Özgürlük,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Deleuze’ün Olay Anlayışının Modern Flash Mob ve Viral Hareketlere Yansıması

Olay Kavramının Temelleri Gilles Deleuze’ün olay anlayışı, sabit bir varlık ya da öznel bir eylemden ziyade, bir durumun ortaya çıkışındaki dinamik süreçlere odaklanır. Olay, bir nesnenin ya da bireyin sabit bir özünden değil, farklı unsurların bir araya gelmesiyle oluşan bir karşılaşma ya da etkileşim ağından doğar. Bu bağlamda, olay statik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza’nın Geometrik Yöntemi ile Modern Mantık ve Algoritmik Düşüncenin Kesişim Noktaları

1. Geometrik Yöntemin Temel İlkeleri Spinoza’nın Ethica eserinde kullandığı geometrik yöntem, Euclid’in Elementler adlı eserinden esinlenerek oluşturulmuştur. Bu yöntem, felsefi argümanları aksiyomlar, tanımlar, önermeler ve ispatlar aracılığıyla sistematik bir şekilde sunmayı amaçlar. Her önerme, mantıksal bir zincir içinde önceki aksiyomlara ve ispatlara dayanır, böylece felsefi sistemin tutarlılığı ve bütünlüğü sağlanır.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nietzsche’nin Güç İstenci ve Evrimsel Hayatta Kalma: Ontolojik Ayrılıkların Keşfi

Varlık Anlayışının Temelleri Nietzsche’nin güç istenci, varlığın temel bir itici gücü olarak tanımlanır ve her canlı varlığın kendi varoluşsal potansiyelini genişletme eğilimini ifade eder. Bu kavram, yalnızca biyolojik bir hayatta kalma dürtüsünden ziyade, varlığın kendisini sürekli olarak yeniden inşa etme ve aşma çabasını içerir. Öte yandan, evrim teorisindeki “en uygun

OKUMAK İÇİN TIKLA

Jack London’ın Hayatta Kalma Anlatıları ve Schopenhauer’in İrade Felsefesi Arasındaki Bağlantılar

Hayatta Kalma Mücadelesinin Doğası London’ın eserlerinde, kahramanlar genellikle doğanın sert koşullarıyla karşı karşıya kalır. Vahşi doğanın acımasızlığı, bireyin fiziksel ve zihinsel sınırlarını zorlar. Schopenhauer’in irade felsefesine göre, yaşamın özü, her canlıda bulunan ve hayatta kalmayı sağlayan temel bir dürtü olan iradedir. Bu irade, bilinçli bir hedef olmaksızın, varlığını sürdürme çabası

OKUMAK İÇİN TIKLA

Adorno’nun Şeyleşme Kavramı ve Yapay Zeka Otomasyonunun İnsan Emeğine Etkileri

Şeyleşmenin Kavramsal Temelleri Theodor W. Adorno’nun şeyleşme (reification) kavramı, insan ilişkilerinin ve emeğin nesneleştirilerek maddi bir metaya indirgenmesini ifade eder. Bu süreç, bireylerin öznel deneyimlerinin, toplumsal yapıların ve ekonomik sistemlerin baskısı altında araçsal bir değere dönüştürülmesini içerir. Şeyleşme, bireyin kendi emeğini ve yaratıcılığını bir dışsal nesne gibi algılamasına yol açar;

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kierkegaard’ın Umutsuzluk Kavramı ve Sosyal Medya Bağımlılığı Arasındaki Bağlantılar

Varoluşsal Umutsuzluk ve Dijital Çağın Yansımaları Søren Kierkegaard’ın umutsuzluk anlayışı, bireyin kendi varoluşsal gerçekliğiyle yüzleşme ya da bu gerçeklikten kaçma çabası üzerine kuruludur. Umutsuzluk, bireyin kendisi olma arzusunun reddi ya da tam tersine, kendisi olamama korkusuyla şekillenir. Bu kavram, modern sosyal medya bağımlılığı bağlamında güçlü bir yankı bulur. Sosyal medya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Spinoza’nın Tanrı ya da Doğa Kavramı ile Panpsikizmin Buluşma Noktaları

Varlığın Tekilliği ve Bilinç Sorunu Spinoza’nın felsefesi, Tanrı ya da Doğa (Deus sive Natura) kavramıyla, evrendeki tüm varlıkların tek bir tözün, yani Tanrı’nın farklı biçimleri olduğunu öne sürer. Bu töz, hem fiziksel hem de zihinsel niteliklere sahip olup, evrenin her parçasında aynı anda bulunur. Bu görüş, evrenin yalnızca fiziksel bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Nietzsche’nin Köle Ahlakı ve Cancel Culture: Modern Toplumun Eleştirisi

Nietzsche’nin köle ahlakı kavramı, modern cancel culture (iptal kültürü) fenomenini anlamak için güçlü bir analitik çerçeve sunar. Köle ahlakı, Nietzsche’nin ahlaki değerlerin tarihsel ve toplumsal kökenlerini sorguladığı bir kavram olarak, güçsüzlerin güçlüleri kontrol etme çabalarını ve bu süreçte ortaya çıkan ahlaki sistemleri eleştirir. Cancel culture ise bireylerin veya grupların toplumsal

OKUMAK İÇİN TIKLA