Okuyun, ama yutmayın, çiğneyin.
Dorian’ın Portresinin Özü Oscar Wilde’ın The Picture of Dorian Gray adlı eserinde Dorian’ın portresine hapsolması, bireyin kendi imgesiyle kurduğu ilişkiyi sorgulayan bir anlatı sunar. Guy Debord’un “gösteri toplumu” kavramı, modern bireyin yüzeysel bir görünüşe tapınmasını eleştirir; Dorian’ın portresi, bu bağlamda, bireyin özünü yitirip imajına esir düştüğü bir sembol olarak okunabilir.
OKUMAK İÇİN TIKLAEmma Bovary’nin Romantik Arayışı Emma Bovary’nin Madame Bovary’deki romantik aşk arayışı, 19. yüzyıl Fransız toplumunun kısıtlayıcı toplumsal cinsiyet normlarıyla şekillenir. Flaubert, Emma’yı, burjuva evliliğinin tekdüzeliği içinde sıkışmış bir kadın olarak resmeder; onun arzuları, romantik edebiyatın idealize edilmiş aşk imgeleriyle beslenir. Lacan’ın “arzu nesnesi” (objet petit a) kavramı, Emma’nın arzusunu anlamak
OKUMAK İÇİN TIKLAAşkın Nesnesi ve Arzunun Kaynağı Tolstoy’un Anna Karenina’sındaki Anna’nın aşkı, Vronsky’ye duyduğu tutkuyla tanımlanırken, Homeros’un Odysseiasındaki Penelope’nin aşkı, Odysseus’a olan bağlılığı ve bekleyişiyle şekillenir. Lacan’ın arzu teorisi, özellikle objet petit a kavramı, bu iki aşkı anlamak için bir çerçeve sunar. Objet petit a, arzunun sürekli kayan, asla tam olarak ele
OKUMAK İÇİN TIKLAAnlamın Kaygan Zemininde Metafor Metafor, insan düşüncesinin sınırlarını zorlayan bir araçtır; dilin, zihnin ve kültürün kesişim noktasında durur. Lacan’ın “arzunun kayması”, Derrida’nın “merkezsizleştirme” ve Wittgenstein’ın “dil kullanımı” kavramları, metaforun farklı yüzlerini açığa vurur. Lacan’da metafor, arzunun sürekli yer değiştiren, sabitlenemeyen doğasını ifade eder; bir şeyin yerine başka bir şeyin geçtiği,
OKUMAK İÇİN TIKLAMedusa’nın taşa çeviren bakışı, mitolojik bir imge olmanın ötesinde, modern toplumun birey-öteki ilişkisine dair derin soruları açığa çıkarır. Jacques Lacan’ın “bakış” (gaze) kavramıyla kesişen bu mit, bireyin kimlik inşası, ötekileştirme süreçleri ve toplumsal dinamiklerin psişik yansımalarını sorgulamak için güçlü bir metafor sunar. Medusa, hem korkutucu hem de büyüleyici bir figür
OKUMAK İÇİN TIKLAJacques Lacan’ın “kadın” kavramını fallus merkezli tanımlaması ile Jacques Derrida’nın ikili karşıtlıkları yapısökümüne uğratma projesi, felsefi düşüncenin derinliklerinde bir gerilim yaratır. Bu gerilim, yalnızca dil ve anlamın sınırlarını değil, aynı zamanda toplumsal cinsiyetin, kimliğin ve öznelliğin nasıl inşa edildiğini sorgular. Lacan’ın fallus odaklı sembolik düzeni, anlamın hiyerarşik bir yapıda sabitlenmesini
OKUMAK İÇİN TIKLACinsiyet kimlikleri, insan varoluşunun en karmaşık ve çok katmanlı meselelerinden biridir. Jacques Lacan’ın simgesel düzen anlayışı, Jacques Derrida’nın anlamın ertelenmesi fikri ve Judith Butler’ın performatif cinsiyet teorisi, bu konuyu farklı düzlemlerde ele alarak hem bireysel hem de toplumsal boyutlarını sorgular. Bu metin, Lacan’ın sabitlik arayışını, Derrida’nın anlamın sürekli kaçışını ve
OKUMAK İÇİN TIKLA1. Öznenin Sahnesi: Kimlik ve İradeİnsan, kendi varlığını bir sahne gibi kurgular; burada hem oyuncu hem yönetmendir. Ancak bu sahne, özgür iradenin mi yoksa toplumsal kodların mı ürünüdür? Foucault’nun iktidar ağları, bireyin her hareketini bir gözetim mekanizmasına bağlarken, Deleuze’ün arzunun akışkanlığı, bireyi bu ağlardan sıyrılmaya çağırır. Matrix (1999), Neo’nun “gerçek”
OKUMAK İÇİN TIKLABabil Sürgünü’nün Anlamı Babil Sürgünü (MÖ 587-538), Yahudi halkının Kudüs’ten sürülmesi, tapınaklarının yıkılması ve Babil’de esaretle geçirdiği yıllarla tarihe kazınmıştır. Bu dönem, Yahudi kimliğinde derin bir yara açmış, sürgün, kayıp ve yeniden doğuş temalarını kolektif bilinçlerine işlemiştir. Sosyolojik açıdan, bu travma, bir topluluğun kendini “mağdur” olarak tanımlamasının ilk taşlarını döşemiştir.
OKUMAK İÇİN TIKLAKültür Endüstrisinin Pençesinde Birey Adorno’nun kültür endüstrisi, modern toplumun bireyi bir tüketim makinesine dönüştüren mekanizmasını acımasızca ifşa eder. Kapitalist sistemin sanatı, eğlenceyi ve kültürü seri üretim bandına yerleştirdiğini savunan Adorno, bireyin özgür düşünce kapasitesini körelten bir manipülasyon ağı tarif eder. Sinema, müzik, medya; hepsi bireyin arzularını yönlendiren, standartlaştırılmış bir haz
OKUMAK İÇİN TIKLASimgesel Düzenin Temelleri: Lacan’ın Özne Oluşumu Jacques Lacan’ın simgesel düzeni, bireyin dil, toplumsal normlar ve semboller aracılığıyla özne haline geldiği alanı tanımlar. Dil, bireyi bir özne olarak konumlandırır; çünkü insan, konuşmaya başladığı anda “ben” diyerek kendisini semboller dünyasına yerleştirir. Lacan’a göre, simgesel düzen, bireyin bilinçdışını yapılandıran bir ağdır; bu ağ,
OKUMAK İÇİN TIKLAArzunun Eksikliği ve Metaforik Boşluk Lacan’ın “arzu” kavramı, bireyin özünde bir eksiklik barındırır; bu eksiklik, insan varoluşunun temel bir gerçeği olarak ortaya çıkar. Arzu, asla tam olarak doyurulamaz, çünkü birey, “Büyük Öteki”nin (toplum, dil, otorite) sunduğu simgesel düzen içinde kendini tamamlamaya çalışırken sürekli bir kayıp hissiyle yüzleşir. Lacan’a göre bu
OKUMAK İÇİN TIKLAI. Freudyen Temel: Üslup, Arzunun Sansürlenmiş Dili Midir? Freud’a göre her insanın dili, arzularının bastırılmış izlerini taşır. Yazı ise bu arzunun bilinçdışı yoluyla deformasyona uğrayarak dışavurumudur: 🔹 Örnek: Franz Kafka’nın düzyazıdaki sistemli, mekanik anlatımı; babasıyla yaşadığı güç ilişkisi, suçluluk duygusu ve otoriteyle çatışmasını bastıran bir dil kurgusudur.Yani üslup, bastırmanın biçimidir.
OKUMAK İÇİN TIKLABarbarlık ve Şiirin Sınırları Adorno’nun “Auschwitz’ten sonra şiir yazmak barbarlıktır” ifadesi, insanlık tarihinin en karanlık kırılma noktalarından birini, Holokost’u, kültürel üretimin etik ve estetik sınırlarını sorgulayarak ele alır. Bu ifade, yalnızca bir ahlaki duruş değil, aynı zamanda sanatın, tarihsel travmanın ağırlığı altında nasıl bir anlam taşıyabileceği sorusunu ortaya koyar. Auschwitz,
OKUMAK İÇİN TIKLASimgesel Düzenin Zincirleri Lacan’ın simgesel düzeni, bireyi toplumsal gerçekliğin dil ve semboller ağına hapseden bir yapıdır. Bu düzen, bireyin kimliğini, arzularını ve anlam arayışını dilin kurallarıyla şekillendirir; özne, “Büyük Öteki”nin bakışıyla var olur. Toplumun normları, yasaları ve kültürel kodları, bireyin kendini tanıma sürecini hem oluşturur hem sınırlandırır. Alegorik olarak, simgesel
OKUMAK İÇİN TIKLADifférance’ın Anlamı ve Anlamın Ertelemesi Jacques Derrida’nın différance kavramı, anlamın sabitlenemeyen, sürekli kayan ve ertelenen doğasını ifade eder. Bu kavram, dilin ve düşüncenin statik bir merkeze sabitlenemeyeceğini, her anlamın başka bir anlama işaret ederek kendi içinde bir eksiklik taşıdığını öne sürer. Différance, hem farklılık (difference) hem de erteleme (deferral) anlamına
OKUMAK İÇİN TIKLABiyo-İktidarın Bedensel Disiplini Foucault’nun biyo-iktidar kavramı, modern toplumun bireylerin bedenlerini ve yaşamlarını denetleme sanatını nasıl ustalıkla geliştirdiğini gözler önüne serer. 18. yüzyıldan itibaren, iktidar artık yalnızca kaba kuvvetle değil, bireylerin bedenlerini, arzularını ve hatta ruhlarını şekillendiren incelikli mekanizmalarla işler. Hastaneler, okullar, hapishaneler ve hatta aile gibi kurumlar, bireyin biyolojik varlığını
OKUMAK İÇİN TIKLAAynada Yansıyan Özne: Lacan’ın Ayna Evresi Lacan’ın ayna evresi, bireyin özne oluşumunun temel taşlarından biridir; bir bebek, aynada kendi yansımasını gördüğünde, ilk kez bir “bütünlük” algısıyla karşılaşır. Ancak bu bütünlük yanılsamadır, zira bebek henüz bedensel ve zihinsel olarak parçalıdır. Yansıma, bireyin kendisini “Öteki” olarak tanımasına yol açar; bu Öteki, hem
OKUMAK İÇİN TIKLAAdorno’nun negatif diyalektiği, Foucault’nun söylem analizi ve Derrida’nın yapısökümü, modern düşüncenin hakikat, güç ve anlam üzerine kurduğu sorgulamaların kesişim noktalarını oluşturur. Bu üç düşünür, epistemolojik arayışlarında sabit bir hakikat merkezini reddederken, Lacan’ın simgesel düzeni bu sorgulamaları bir anlamlandırma çerçevesine oturtur. Tarihsel gerçeklikler, bu yaklaşımların ışığında hem yeniden yapılandırılır hem de
OKUMAK İÇİN TIKLAGünümüz insanı Lacan’la karşılaşsaydı, muhtemelen şu yanıtla sersemleyip kalırdı: “Senin ne istediğini bilmiyorum. Ama sen de bilmiyorsun. Ve bu seni mahvediyor.” 🪞 Lacan’ın Günümüz Selfie Kültürüne Yorumu: Lacan için özne bir bütün değildir. Bir eksiklikle var olur. Ve o eksiklik, başka birinin arzusuyla kurulan ilişkide şekillenir. Yani insan, her zaman başkasının gözünde
OKUMAK İÇİN TIKLA
