Kategori: Michel Foucault

Foucault: Diploma, sadece bilgiye ticari bir değer kazandırmanın aracıdır.

tarihinde gönderilmiş tarafından

🎓 Michel Foucault 1975’te demişti: “Diploma, sadece bilgiye ticari bir değer kazandırmanın aracıdır.” O, bilgiyle iktidar arasındaki bağı çözümlemeye çalışıyordu. Bizimkiler cümleyi şöyle anlamış: “Bilgiye gerek yok, diplomayı ticarete çevirelim.” Bilgi üretmek yerine unvan üretmeye, emeğin yerine etiketi koymaya, öğrenmeye değil, sahneye oynamaya odaklanmış bir sistem yarattık. Milyonlar kazanıldı, binler

OKUMAK İÇİN TIKLA

İktidarın Sanat Üzerindeki Bilgi Denetimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Foucault’nun bilgi-iktidar ilişkisi, bilginin yalnızca bir hakikat arayışı değil, aynı zamanda bir denetim ve disiplin aracı olduğunu savunur. Benim Adım Kırmızı’da, Osmanlı minyatür sanatı, bu ilişkinin somut bir yansımasıdır. Minyatür, estetik bir üretimden çok, iktidarın ideolojik aygıtı olarak işlev görür. Sanatçılar, geleneksel üsluplara sıkı sıkıya bağlı kalmaya zorlanır; bu, sanatsal

OKUMAK İÇİN TIKLA

İş Yerinde Mobbing: Foucault’nun İktidar İlişkileri ve Psikolojik Sağlık Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Görünmez Ağları Foucault’nun iktidar ilişkileri teorisi, iktidarın yalnızca hiyerarşik bir yapıdan değil, günlük pratiklerdeki mikro düzey etkileşimlerden de kaynaklandığını öne sürer. İş yerinde mobbing, bu mikro iktidar pratiklerinin somut bir yansımasıdır. Yöneticilerin veya meslektaşların, bir bireyi sistematik olarak dışlama, küçümseme veya taciz etme eylemleri, iktidarın bireyler arasında asimetrik bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Şair Evlenmesi ve Modernleşme Dinamikleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Osmanlı Modernleşmesinin İzleri Şinasi’nin Şair Evlenmesi, Osmanlı modernleşme sürecinin erken dönemlerinde yazılmış bir eserdir ve geleneksel toplumsal yapının dönüşüm sancılarını yansıtır. Max Weber’in rasyonelleşme teorisi, modernleşmeyi akılcılaşma, bürokratikleşme ve geleneksel otoritelerin çözülmesiyle ilişkilendirir. Eserde, evlilik gibi köklü bir kurumun, akılcı ve bireysel tercih temelli bir çerçeveye taşınma çabası, bu rasyonelleşme

OKUMAK İÇİN TIKLA

Sanal Mekânların Mitik Dokusu: Foucault’nun Heterotopyası, OASIS ve Hades’in Yeraltı Krallığı

tarihinde gönderilmiş tarafından

Michel Foucault’nun heterotopya kavramı, mekânların yalnızca fiziksel değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve sembolik anlamlarla yüklü olduğunu öne sürer. Ernest Cline’ın Ready Player One romanındaki sanal gerçeklik evreni OASIS ile Hades’in yeraltı krallığı miti, bu bağlamda iktidar, kimlik ve gerçeklik algısının kesişim noktalarını sorgular. Heterotopyalar, sıradan mekânlardan farklı olarak, birden

OKUMAK İÇİN TIKLA

Jean Genet’nin “Hırsızın Günlüğü” ve Foucault’nun Delilik ile Suç Kavramlarına Yeniden Bakış

tarihinde gönderilmiş tarafından

Jean Genet’nin Hırsızın Günlüğü, dildeki şiirselliği ve sapkınlığın estetik bir çerçevede sunuluşuyla, toplumsal normların ve ahlaki sınırların ötesine geçen bir anlatı sunar. Genet’nin otobiyografik benliği, Foucault’nun “deli” ve “suçlu” kavramlarını yeniden yorumlamasına zemin hazırlar. Bu metin, Genet’nin eserini ve Foucault’nun bu kavramlarını, dil, toplum, birey, etik, tarih, antropoloji, sanat ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bireyin Özerklik Arayışı ve Toplumsal Normlar: Foucault’nun İktidar Kavramı Üzerine Bir İnceleme

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireysel İrade ve Toplumsal Düzenin Karşılaşması Bireyin özerklik arayışı, kendi kararlarını alma, değerlerini oluşturma ve kimliğini özgürce ifade etme çabası olarak tanımlanabilir. Ancak bu çaba, toplumsal normların oluşturduğu düzenle sıklıkla çatışır. Toplumsal normlar, bireylerin davranışlarını yönlendiren, yazılı olmayan kurallar ve beklentiler bütünüdür. Bu normlar, bireyin özgür iradesini kısıtlayarak, belirli bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Berlin Kabarelerinde Heterotopyanın İzleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Michel Foucault’nun heterotopya kavramı, toplumsal normlardan saparak alternatif bir düzen arayan mekânları tanımlar. Bu mekânlar, hem mevcut düzeni yansıtır hem de ona karşı çıkar. 1920’ler Berlin kabareleri, bu kavramın somut bir yansıması olarak, dönemin kaotik toplumsal ve kültürel dinamiklerini barındırır. Weimar Cumhuriyeti’nin çalkantılı atmosferinde, kabareler, bireylerin hem özgürce kendilerini ifade

OKUMAK İÇİN TIKLA

Çatışmanın Ortak Yüzleri: Aile ve İş Yerinde İktidar Dinamikleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Aile içi çatışmalar ile iş yerinde patron-çalışan çatışmaları, insan ilişkilerindeki güç dinamiklerinin farklı bağlamlarda ortaya çıkışını yansıtır. Bu çatışmalar, bireylerin roller, beklentiler ve otoriteye karşı tutumları üzerinden şekillenir. Michel Foucault’nun iktidar kavramı, bu dinamikleri çözümlerken yapısal ve yaygın güç ilişkilerine odaklanır; Erving Goffman’ın dramaturgi yaklaşımı ise bireylerin sosyal sahnelerde rollerini

OKUMAK İÇİN TIKLA

Bireyin Tükendiği Yer

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Görünmez Dokusu Winston’ın yenilgisi, George Orwell’in 1984 adlı eserinde, bireyin totaliter bir düzen karşısında eriyip gitmesinin hikâyesidir. Foucault’nun “disiplin toplumu” kavramı, bu yenilgiyi anlamak için güçlü bir mercek sunar. Foucault, modern toplumlarda iktidarın, bireyleri görünmez mekanizmalarla şekillendirdiğini ve denetlediğini söyler. Winston’ın zihni, Parti’nin panoptik gözetimi ve O’Brien’ın manipülatif sorgulamalarıyla

OKUMAK İÇİN TIKLA

Orta Çağ’da “Delilik” ve “Ermişlik”: Zihinsel Farklılıkların Tarihsel ve Toplumsal Yansımaları

tarihinde gönderilmiş tarafından

Orta Çağ’da “deliler” veya “ermişler” olarak görülen bireylerin otizm, şizofreni gibi modern nörolojik ve psikiyatrik durumlarla ilişkilendirilip ilişkilendirilemeyeceği, tarih, antropoloji, sosyoloji, dilbilim ve etik gibi disiplinlerin kesişiminde derin bir sorgulama gerektirir. Bu metin, bu soruyu çok katmanlı bir şekilde ele alarak, bu bireylerin toplumsal rollerini, algılanışlarını ve dönemsel bağlamlarını inceler.

OKUMAK İÇİN TIKLA

İktidarın Dolaşımı ve Rasyonalitenin Sınırları: Foucault ile Weber Arasında Bir Diyalog

tarihinde gönderilmiş tarafından

İktidarın Kökleri ve Rasyonel Düzenin Yükselişi Michel Foucault’nun “iktidar mikro-fizikleri” kavramı, modern toplumlarda iktidarın yalnızca devlet ya da kurumlar gibi merkezi yapılar aracılığıyla değil, gündelik yaşamın kılcal damarlarında, bireylerin ilişkilerinde ve pratiklerinde nasıl işlediğini ortaya koyar. Foucault, iktidarın bedenler, söylemler ve toplumsal düzenlemeler üzerinden yayıldığını savunur. Buna karşılık, Max Weber’in

OKUMAK İÇİN TIKLA

Foucault’nun Delilik Anlatısı ve DSM’nin Sınıflandırma Sistemine Eleştirel Bir Bakış

tarihinde gönderilmiş tarafından

Michel Foucault’nun Deliliğin Tarihi adlı eseri, modern psikiyatrinin ve özellikle DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) gibi sınıflandırma sistemlerinin dayandığı epistemolojik, toplumsal ve tarihsel temelleri derinlemesine sorgular. Foucault, delilik kavramının tarih boyunca sabit bir gerçeklik olmadığını, aksine toplumsal, kültürel ve politik dinamiklerin bir ürünü olarak inşa edildiğini savunur.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Duras’ın Genç Kızında Yasak Aşk ve İktidarın Kesişimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Marguerite Duras’ın Genç Kız (The Lover) adlı eseri, sömürge Vietnam’ında geçen yasak bir aşk hikâyesini anlatırken, Michel Foucault’nun iktidar ve arzunun kesişimi üzerine geliştirdiği teorileri somut bir şekilde yansıtır. Bu metin, eserin bu kesişimi nasıl ele aldığını, farklı boyutlarıyla derinlemesine inceler. Vietnam’ın kolonyal bağlamında genç bir Fransız kız ile zengin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Teknoloji ve Direnişin Çelişkileri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Bireyin Mekanik Dönüşümü D-503’ün, Zamyatin’in Biz adlı eserindeki yenilgisi, bireyin modern teknoloji karşısında özerkliğini yitirmesinin bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Heidegger’in teknolojiyi bir “çerçeveleme” (Gestell) olarak tanımlaması, bireyin yalnızca bir araç haline geldiği bir dünyayı işaret eder. D-503, Tek Devlet’in rasyonel düzenine teslim olurken, kendi duygularını ve arzularını bastırır; bu, teknolojinin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Birey, İktidar ve Toplumun Çatışması

tarihinde gönderilmiş tarafından

Antigone’nin Seçimi: Özerklik ve Devletin Sınırları Antigone’nin ölümü, Sophokles’in tragedyasında bireyin ahlaki özerkliği ile devletin otoritesi arasındaki çatışmayı temsil eder. Antigone, kardeşinin cenaze törenini gerçekleştirmek için Creon’un yasasını çiğnerken, bireysel vicdanın evrensel bir etik ilkeye bağlılığını savunur. Bu, etik bir fedakârlık olarak görülebilir; çünkü Antigone, kendi hayatını, topluma karşı yükümlülüklerini

OKUMAK İÇİN TIKLA

Tess’in Yargılanması: Foucault’nun Cezalandırma Tarihine Bir Bakış

tarihinde gönderilmiş tarafından

1. İktidarın Görünmez Ağı Tess’in yargılanması, iktidarın birey üzerindeki tahakkümünü görünür kılan bir sahnedir. Foucault’nun cezalandırma tarihine dair çalışmaları, cezalandırmanın yalnızca fiziksel bir eylem olmadığını, aynı zamanda toplumsal normların bireyi disipline etme aracı olduğunu savunur. Tess’in mahkemesi, bu disiplin mekanizmasının somut bir yansımasıdır. Toplum, Tess’i ahlaki normlara uymadığı gerekçesiyle suçlarken,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Biyo-İktidar ve DSM: Kontrolün Modern Maskesi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Biyo-İktidarın Sessiz Yürüyüşü Michel Foucault’nun biyo-iktidar kavramı, modern toplumlarda bedenin ve ruhun yönetilme biçimini sorgular. Biyo-iktidar, bireylerin yaşamlarını düzenleyen, normlar ve kurumlar aracılığıyla işleyen bir kontrol mekanizmasıdır. DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders), ruhsal bozuklukları sınıflandırmak için kullanılan bir rehber olarak, bu mekanizmanın bir aygıtı gibi işleyebilir. Psikiyatrik

OKUMAK İÇİN TIKLA

Biyoiktidar ve Artı-Değerin Kesişimi: Dijital Gözetim Çağında İktidarın Yeni Yüzleri

tarihinde gönderilmiş tarafından

Foucault’nun biyoiktidar kavramı ile Marx’ın artı-değer teorisi, modern toplumların kontrol mekanizmalarını ve sömürü düzeneklerini anlamak için güçlü bir kavramsal çerçeve sunar. Biyoiktidar, bedenin ve yaşamın kendisini disipline eden, düzenleyen ve yöneten bir güç olarak ortaya çıkar; artı-değer ise emeğin sömürülmesi üzerinden kapitalist üretim ilişkilerini tanımlar. Günümüzde aşı pasaportları ve dijital

OKUMAK İÇİN TIKLA

Mekânın Toplumsal Üretimi

tarihinde gönderilmiş tarafından

Soja’nın üçüncü mekânı, mekânın yalnızca fiziksel bir varlık veya algılanan bir imge olmadığını, aynı zamanda toplumsal pratikler ve kolektif hayal gücüyle üretildiğini vurgular. Airbnb, bu bağlamda, kentsel mekânları bireylerin geçici konaklama için yeniden tanımladığı bir platform olarak üçüncü mekânın ruhunu yansıtır. Evler, otellerin steril düzeninden sıyrılarak, yerel deneyimlerin ve kişisel

OKUMAK İÇİN TIKLA