Okuyun ama yutmayın, çiğneyin.
Yapay zeka (YZ), günümüzün en dönüştürücü teknolojilerinden biri olarak hayatımızın her alanına sızıyor. Eğitimden sağlığa, sanattan iş dünyasına kadar pek çok alanda YZ’nin etkilerini görüyoruz. Peki, bu güçlü teknoloji, bireyin potansiyelini gerçekten açığa çıkarır mı? Yoksa beraberinde yeni kısıtlamalar ve riskler mi getirir? Bu soruyu, YZ’nin sunduğu fırsatları ve potansiyel tehlikeleri inceleyerek
OKUMAK İÇİN TIKLAHüseyin Rahmi Gürpınar’ın “Ben Deli Miyim?” romanında Şadan ve Kalender Nuri’nin “deliliği” aracılığıyla toplumun “normal” kabul ettiği ama aslında yozlaşmış ilişkilerini ve ahlaki değerlerini ifşa etmesi, edebiyatın keskin bir gözlemidir. Türkiye toplumunda da, dışarıdan bakıldığında “normal” veya “kabullenilmiş” gibi duran, ancak aslında derin bir yozlaşmayı ve ahlaki erozyonu barındıran pek
OKUMAK İÇİN TIKLADil, iletişim kurmanın en güçlü aracı olmasının yanı sıra, maalesef ki hakaret, aşağılama, nefret söylemi ve tahakküm ilişkilerini pekiştirmek için de kullanılabilen keskin bir silahtır. Bu dört kavram, birbiriyle derinden bağlantılıdır ve bir toplumda veya bir ilişkide zarar verici güç dinamiklerinin nasıl işlediğini anlamak için anahtar rol oynar. 1. Hakaret ve Aşağılama:
OKUMAK İÇİN TIKLABirini aşağılamak için “otistiksin” demek; ➡ Ayrımcıdır, cehalet içerir, dışlayıcıdır. ➡ Burada otizm, bir kusur veya eksiklik gibi konumlandırılır. ➡ Kimliği, hakaret aracına dönüştürür. “Otistik olmak benim kimliğim” demek ise; ➡ Güçlendirici, kapsayıcıdır. ➡ Deneyimi sahiplenir, görünür kılar. ➡ Hakaret gibi kullanılan kelimeyi geri alır, onu özsaygının bir parçası hâline
OKUMAK İÇİN TIKLAHayatımızın çoğu, bizim seçmediğimiz tercihlerle biçimleniyor. Üstelik bu kararları verenleri tanımıyoruz bile. Bu sadece “tesadüf” ya da “gündelik hayatın a” değil — bu, iradenin sistematik olarak devreden çıkarılmasıdır. Senin Adına “En Doğrusunu” Bilenler Bilmiyorsun Diye Seçme Hakkını Elinden Almak En tehlikeli bahane şudur: “Senin yeterince bilgin yok, o yüzden biz
OKUMAK İÇİN TIKLAJames Hollis’in “Finding Meaning in the Second Half of Life” adlı kitabının Sekizinci Bölümü, “Gündelik Yaşamın Psikopatolojisinden Doğan Yeni Mit” başlığını taşımaktadır. Bu bölüm, modern insanın ruhsal durumunu, toplumsal kurumların ve kültürel eğilimlerin bireyin anlam arayışları üzerindeki etkilerini ve yaşamın ikinci yarısında ortaya çıkan içsel çağrıları derinlemesine incelemektedir. 1. Freud’un
OKUMAK İÇİN TIKLA“İnsan yalnızca üretim araçlarından değil, kendi öz varlığından da yabancılaştırılır.” — Karl Marx 📌 Anlamsızlık mı hissediyorsun? Her gün bir şeyler üretiyor ama ona bile dokunamıyorsan, bu yabancılaşmış emeğin doğal sonucudur. “İnsan, artık kendine ait olmayan bir hayatı yaşar.” — Erich Fromm 📌 Değersizlik mi çörekleniyor içine? Çünkü bu sistem
OKUMAK İÇİN TIKLA“Düşünüyorum, öyleyse varım” çağından, “Kaydırıyorum, öyleyse yaşıyorum” çağına geçtik. Ama gerçekten yaşıyor muyuz, yoksa sadece tepkisel olarak mı varız? Tepki, Kimliğin Yeni Temeli mi? Günümüz insanı, artık çoğu zaman kendi duygusunu içsel bir sezgiden değil, dışsal bir uyarandan öğreniyor. Bir tweet görüyor, sinirleniyor. Bir video izliyor, duygulanıyor. Bir caps’e gülüyor.
OKUMAK İÇİN TIKLABir parmak hareketiyle başlıyor her şey. Baş parmak aşağıya doğru inerken, ruh yukarı mı çıkıyor, aşağı mı iniyor — artık belli değil. Bir saniye kahkaha atıyorsun: “Kedinin biri kafasını salatalığa çarpmış.” Bir sonraki saniye: “Bir anne, depremde çocuğunun elini bırakmamak için 36 saat enkaz altında kalmış.” İnsan ne yapacağını şaşırıyor:
OKUMAK İÇİN TIKLAHer toplum, kendi gölgeleriyle yüzleşmeden büyüyemez. Ve en karanlık gölgemiz, en çok korumamız gereken yerde yankılanır: çocuklukta. Çocuk, güvenlikten değil; ihtiyaçtan doğar dünyaya. Kendi varlığını başkalarının vicdanına emanet eder. Bu emanet kırıldığında, sadece bir çocuk değil, tüm insanlığın içsel dengesi sarsılır. İstismar, yalnızca bedenin ihlali değildir. O, bir çocuğun zaman
OKUMAK İÇİN TIKLA“Asıl tehlike özgür zihin mi?” — Yoksa özgür zihinden korkan iktidar mı? Genel olarak iktidarda olanlar sıklıkla bunu söylerler aslında ima ettiği şey nettir : Sanat sorgular, bilim şüphe duyar, medya bilgi yayar.Bunların hepsi birer tehdit.Kime?Kontrol takıntısı olanlara. 🎭 Sanat – Bastırılan duyguları görünür kılar.– Gündelik olanın içindeki politikayı açığa
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu söz, totaliter yönetimlerin sadece propagandayla değil, duygusal izolasyon ve yapay sadakatle nasıl sürdüğünü anlatır. 1️⃣ Bu söz ne demek? Goebbels’e göre: Güçlü görünmenin yolu, etrafınızı eleştirmeyenlerle doldurmaktır.Yani düşünce değil, itaat gerekir.Doğru bilgi değil, onaylanmış tekrarlar esastır. Böylece lider:– Yanılgılarını duymaz– Gerçeklerle yüzleşmez– Kendine inşa ettiği sahte dünyada yaşamaya
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu söz, propaganda stratejisinin hedefini ve yönünü açıkça ortaya koyar. Aydınlara değil, çoğunluğa oynayan bir zihniyetin haritasıdır. 1️⃣ Bu söz ne demek? Goebbels’e göre:– Aydınlar detaylarla uğraşır, sorgular, çelişkileri görür.– Kitleler ise duygusal, tepkisel ve kolay yönlendirilebilirdir.Yani iktidar, bilgiyi değil; duyguyu hedef almalıdır. “Bir profesörü ikna etmek zaman ister,
OKUMAK İÇİN TIKLAGoebbels’in hukuku nasıl araçsallaştırıyor ? sorusunun cevabı olan bu söz, totaliter rejimlerin hukuk anlayışını özetleyen en tehlikeli cümlelerden biridir. Neden mi? 1️⃣ Bu söz ne anlama geliyor? Goebbels burada diyor ki: “Hukuk, devleti denetlememeli.Devlet ne isterse, yargı da onu uygulamalı.” Yani yargı:✅ Bağımsız değil❌ Eleştirel değil❌ Denetleyici değil✔️ Emir eri
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu taktik, kriz anlarında halkın öfkesini tek bir hedefe yönlendirmek için kullanılır. 1️⃣ Bu söz neyi ifade ediyor? Goebbels’e göre propaganda: “Suçlu belli olmalı, sorgulama olmamalı.” 2️⃣ Tarihsel örnek: Nazi Almanyası – Ekonomik kriz, savaş kayıpları, toplumsal huzursuzluk…– Tek düşman: Yahudiler.– Basın, radyo, filmler bu söylemi sürekli pompaladı:“Her sorun
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu sadece bir psikolojik savunma değil, bilinçli bir algı mühendisliğidir. 1️⃣ Bu söz ne anlama geliyor? Goebbels burada, rakibin insani ya da rasyonel bir yönünü tanımanın propaganda savaşında “zayıflık” olduğunu savunuyor.Gerçek bir liderlik değil, mutlak zafer ve mutlak düşmanlık kurmak hedefleniyor. 🎯 “Rakibin iyi yaptığı bir şey varsa bile…
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Gerçek ve yalan arasındaki sınır nasıl silinir? Psikopolitik savaş nasıl işler? 1️⃣ Bu söz neyi anlatıyor? Bu cümle, gerçekliğin değil, ısrarın kazandığı bir dünyayı resmediyor.Goebbels’e göre: ❌ Yalanın fark edilmesi bir sorun değil.✅ Yeterince sabırlı olursanız, sonunda inanan biri çıkacaktır. Burada ahlaki bir sınır yok. Amaç: yalanı “gerçeklikmiş gibi”
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu söz, yalanın boyutuyla inandırıcılığı arasındaki ters ilişkiyi anlatıyor. Peki neden büyük olan daha ikna edici? 1️⃣ Ne demek bu söz? Goebbels’e göre küçük yalanlar, insanların kendi gündelik yalanlarıyla karşılaştırılabilir.Ama büyük bir yalan…– Akla sığmaz– O kadar iddialıdır ki “bu kadar büyük bir şey uydurulmuş olamaz” dedirtir.Ve tam da
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bu korkunç ilkenin nasıl hâlâ hayatlarımızı etkilediğini birlikte inceleyelim: 1️⃣ Bu söz ne anlama geliyor? Goebbels burada şunu söylüyor:Gerçeğin değil, tekrarın gücü vardır.İnsan zihni bir fikri sıkça duydukça, o fikri sorgulamayı bırakır.Sıklık, inandırıcılığın yerini alır. 2️⃣ Günümüzde bu nasıl işliyor? 📺 Medya ve siyaset:– “Ekonomi büyüyor!”– “Aile yapısı tehlikede!”–
OKUMAK İÇİN TIKLA🧵 Bir propaganda ustasının karanlık zekâsını, gündelik hayat üzerinden okuyalım: 1️⃣ Beyin tembelliği ne demek? Goebbels’in kastettiği “tembellik”, eleştirel düşünmenin, sorgulamanın, bağlantı kurmanın terk edilmesidir.İnsanların pasifleştiği noktada propaganda, adeta açık kapıdan yürür. 2️⃣ Modern versiyonu: “Sen yorulma, biz senin yerine düşünürüz.” Günümüzde bu tembellik şöyle kışkırtılır:– 15 saniyelik videolar– Hazır
OKUMAK İÇİN TIKLA
