Kategori: Psikanaliz

Bataklıkta Altın Arayanlar: Yeni İlmin Kaygan Zemin Tuzağı

Efendim, Her Parlayanı Altın Sanmayın; Yoksa Batarsınız! Yazar: Âkil Bîçare (Gözümüzü boyayan her çözümün ardındaki zevali gören ruhlarla dertleşiyoruz.) Aziz Okuyucularım, Değerli Gönül Dostlarım! Şu zamanda bir dertli geliyor, bir meslektaşa yahut bir avukata derdini açıyor. Sanıyor ki, karşısındaki o mektepli, kravatlı efendi ayağının altına sağlam bir basamak koyacak, onu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Farkındalık İyidir, Ama Asıl Önemli Olan Eylemdir

Dennis R. Fox’un “Awareness is Good, but Action is Better” adlı makalesini okuyunca bu yazıyı ele alma ihtyiacı hissettim. “Bilmek” güzel şey — ama dünyayı değiştirmek istiyorsak, harekete geçmek şart. Dennis R. Fox’un bu yazısı, psikoloji dünyasına yaptığı eleştirel bakışla bize bunu ısrarla hatırlatıyor. Psikoloji Rahat Koltuğunda Oturmamalı Fox, geleneksel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hukukta Sağduyunun Yanlış Vaadi: Adalet Görünümü mü, Gerçek Değişim mi?

Modern hukuk sistemleri, vatandaşların kendilerini adil ve güvende hissetmeleri için karmaşık bir retorik kullanır. Bu retoriğin en cazip unsurlarından biri ise, hukukun katı kurallarının ötesine geçen, jüri üyeleri veya sıradan insanlar aracılığıyla uygulanan “Hukukta Sağduyu Adaleti” (Commonsense Justice) fikridir. Bu kavram, genellikle olumlu bir dengeleyici olarak görülse de, eleştirel psikoloji

OKUMAK İÇİN TIKLA

Carl G. Jung’un “Arketipler ve Kolektif Bilinçdışı” Kitabının İlk Bölümünün Eleştirel Bir Analizi Bölüm 1

Bu metnin temeldeki sorunlu, idealist ve materyalist-tarihsel gerçekliği mistifiye eden bir yapı mı olduğunu anlamaya çalışalım. Jung’un teorilerinin, nesnel gerçeklikle ilişkisini ve toplumsal koşulları göz ardı eden- edebilecek taraflarını, insanlık sorunlarının kaynağını ve çözümünü a-historik, doğuştan var olduğu iddia edilen ruhsal yapılarla açıklamaya çalışan taraflarını analiz edelim. Nasıl mı ?

OKUMAK İÇİN TIKLA

Erkek Psişesinin Bilinçdışı Dişil Yönü: Anima Nedir ?

Kaynaklara göre anima, bir erkeğin psişesinin (ruhsal yapısının) bilinçdışı dişil yönünü temsil eden doğal bir arketiptir. Bu, erkeğin bilinçli eril tavrını dengeleyen ve tamamlayan, içsel bir dişil figürdür. Jung’a göre anima ile yüzleşmek ve onu anlamak, bir erkeğin psikolojik olgunlaşma ve bütünleşme (bireyleşme) sürecindeki en önemli ve zorlu adımlardan biridir.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Kolektif Bilinçdışının Arketipleri

C.G. Jung’un “Kolektif Bilinçdışının Arketipleri” adlı eseri, onun en temel teorilerini ortaya koyduğu için oldukça önemlidir. 1. Kolektif Bilinçdışının Tanımı Jung, teorisini Freud’un bilinçdışı kavramından ayırarak başlar. 2. Arketiplerin Doğası ve İfadeleri Kolektif bilinçdışının içerikleri arketipler olarak adlandırılır. 3. Dini Dogmalar ve Sembollerin Kaybı Jung’a göre, din ve dogma, kolektif

OKUMAK İÇİN TIKLA

Her Şey Anneye mi Bağlanır? Psikodinamik Perspektiften Bir Yanılsama

Psikanalitik düşüncenin bazen “her şey anneye bağlanıyor” gibi algılanması, aslında çok sık görülen bir yanlış anlama. İç sıkıntısı yaşadığımızda, çoğu zaman ilk soru şu oluyor: “Çocuklukta annemizle ilişkimizde ne vardı?” Bu yaklaşım kulağa sanki hayatımızdaki bütün yollar annemize çıkıyormuş gibi geliyor. Psikodinamik kuramın derinliğini yanlış anlamanın tipik bir sonucu bu:

OKUMAK İÇİN TIKLA

Arzu Her Zaman Gerçekleşmek Zorunda Değil ?

İnsan hayatında arzular güçlüdür. Bazen “deli gibi istiyorum” deriz; içimizde kontrol edilemez bir dürtü gibi yükselir. Bu, bilinçdışımızda taşıdığımız arzuların yoğunluğunu gösterir. Ama işin ilginç yanı şu: Arzu ile özdeşleşmek her zaman mümkün değildir. Arzu ve Olgunluk Arasındaki Fark Çocuklukta ya da erken gençlikte arzu ile eylem arasındaki mesafe kısadır.

OKUMAK İÇİN TIKLA

Hayali Bolluk ve Gerçek Yoksulluk: Paylaşımın Yerine Sözün İktidarı Geçerse Ne Olur ?

Adaletli Paylaşımın Yerine Geçen Masallar Bir toplumun ürettiği değer, o toplumun bütün üyelerinin hakkıdır. Ancak iktidarlar üretimde değil, paylaşımda cimri davrandığında bu değerler adil biçimde halka ulaşmaz. Böyle durumlarda ortaya büyük bir boşluk çıkar: İnsanların ihtiyaçları karşılanmamıştır, ama umutları diri tutulmak zorundadır. İşte tam da bu noktada devreye söz satmak

OKUMAK İÇİN TIKLA

“Kendini Bulma” Mitine Saplanıp Kalmak ve Sistemsel Tuzakları Anlayabilmek Mümkün Müdür ?

Romantik Bir Yanılsama: Kendini Bulmak Hayatın belli dönemlerinde “kendimi bulmam lazım” deriz. Bu cümle, çoğu zaman sanki içimizde saklanmış, bozulmamış, saf bir öz benlik varmış ve onu keşfetmemiz gerekiyormuş gibi bir anlam taşır. Adeta kaybolmuş bir hazineyi aramak gibi… Bu düşünce kulağa hoş gelir, umut verir. Ancak aslında biraz romantik,

OKUMAK İÇİN TIKLA

Jung’un Arketipleri ile Freud’un İd, Ego ve Süperego Kavramları Arasındaki Bağlantılar

İnsan Zihninin Evrensel ve Bireysel Katmanları Jung’un arketipler teorisi, insan zihninin kolektif bilinçdışında yer alan evrensel kalıplara dayanır. Bu kalıplar, anne, kahraman, bilge ya da gölge gibi sembolik figürler aracılığıyla insan deneyiminin ortak temalarını yansıtır. Freud’un id, ego ve süperego kavramları ise bireysel zihnin işleyişine odaklanır. İd, ilkel dürtülerin ve

OKUMAK İÇİN TIKLA

Freud’un Bilinçdışı Kavramının Modern Psikolojideki Yeri

Bilinçdışının Kökenleri ve Freud’un Katkıları Sigmund Freud’un bilinçdışı kavramı, insan zihninin görünmeyen katmanlarını anlamaya yönelik çığır açan bir girişim olarak modern psikolojinin temel taşlarından birini oluşturur. Freud, bilinçdışını, bireyin farkında olmadığı ancak davranışlarını, duygularını ve düşüncelerini derinden etkileyen zihinsel süreçlerin alanı olarak tanımlamıştır. Bu kavram, 19. yüzyılın sonlarında, psikolojinin bilimsel

OKUMAK İÇİN TIKLA

Lacan’ın Simgesel Düzeni ve Toplumsal Uyum Süreci

Bireyin Toplumsal Yapıyla İlk Karşılaşması Lacan’ın simgesel düzeni, bireyin toplumsal normlarla karşılaşmasının temel zemini olarak tanımlanabilir. Bu düzen, dilin ve sembollerin oluşturduğu bir ağ olup, bireyin dünyaya anlam vermesini sağlar. Bebek, ayna evresiyle özneleşme sürecine girerken, simgesel düzen aracılığıyla toplumsal kurallara ve beklentilere uyum sağlar. Dil, bu süreçte merkezi bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Otizmin İç Dünyası

Otizmin iç dünyası, otistik spektrumdaki bireylerin duyusal deneyimlerinin, iletişim biçimlerinin ve benlik algılarının derinlemesine anlaşılmasıyla ortaya çıkar. Duyusal Deneyimlerin Yoğunluğu ve Aşırı Yüklenmesi Otistik bireylerin iç dünyalarının en belirgin özelliklerinden biri, duyusal sistemdeki farklılıklardır. Donna Williams gibi otistik bireylerin otobiyografik anlatımları, otizmle ilgili temel sorunun duyularla bağlantılı olduğunu göstermektedir. Bu

OKUMAK İÇİN TIKLA

Otizmde Sanat Psikoterapilerinin Psikodinamiği

Sanat terapisinin, otistik spektrumdaki çocuklarla yapılan çalışmalardaki kuramsal temel ilkeleri, çağdaş çocuk ve bebek psikolojisinden, özellikle duygusal gelişim ve ilişkiler üzerine yapılan araştırmalardan derinleşimle beslenir. Bu yaklaşımlar, otizmin temel özelliklerinden biri olan iletişim ve hayal gücündeki belirgin eksiklikleri ele alarak, sanatın bu alandaki dönüştürücü potansiyelini vurgular. 1. Otizmin Gelişimsel Eksikliklerinin

OKUMAK İÇİN TIKLA

Depresyon: Ruhun Gizemli Bir Ziyareti ve Dönüşüm Armağanı

Hayatın orta yaşlarına veya ikinci yarısına adım attığımızda, pek çoğumuz beklenmedik bir misafirle karşılaşırız: Depresyon. Toplumumuzda genellikle bir hastalık, bir zayıflık veya sadece “kötü bir ruh hali” olarak görülen depresyon, Jungcu analist James Hollis’in perspektifinden çok daha fazlasıdır. Hollis, “Hayatın İkinci Yarısında Anlam Bulmak” adlı eserinde, depresyonu ruhumuzun bize gönderdiği

OKUMAK İÇİN TIKLA

Ruhsal Büyümenin Temel Bileşenler, Zorlukları

Ruhsal büyüme, hayatın ikinci yarısında anlam bulma ve nihayetinde “gerçekten büyüme” sürecini ifade eder. Bu süreç, Carl Jung’un “bireyleşme” kavramıyla yakından ilişkilidir, yani olmak istediğimiz tam kişiliğe, tanrıların tasarladığı, ebeveynlerin veya kabilenin değil, daha çok yakınlaşma yaşam boyu projesidir. Ruhsal büyüme, ruhun çağrısına yanıt vererek “ikinci, daha büyük bir yaşamı”

OKUMAK İÇİN TIKLA

Büyük Öteki ve Modern Devletin Meşruiyet Arayışı

Ötekinin Tanımlayıcı Gücü Lacan’ın “büyük Öteki” kavramı, bireyin kimliğini ve toplumsal düzenini anlamlandırdığı sembolik bir otoriteyi ifade eder. Bu kavram, dil, kültür, hukuk ve toplumsal normlar gibi bireylerin öznelliğini şekillendiren yapıların toplamını kapsar. Modern devletler, meşruiyetlerini büyük ölçüde bu sembolik düzen üzerinden inşa eder. Devlet, bireylerin kolektif kimliğini düzenleyen bir

OKUMAK İÇİN TIKLA

Žižek’in Lacancı Gerçek Kavramı ve Dijital Çağda Anlamın Yitimi

Gerçek Kavramının Teorik Temelleri Žižek’in Lacancı Gerçek kavramı, insan bilincinin anlam oluşturma süreçlerinde temel bir boşluk olduğunu öne sürer. Gerçek, sembolik düzenin (dil, toplumsal normlar, ideolojiler) kapsayamadığı, tanımlanamaz bir alandır. Bu alan, bireyin gerçeklik algısını sürekli olarak kesintiye uğratır. Žižek’e göre, Gerçek, ideolojik yapıların örtbas etmeye çalıştığı bir eksiklik ya

OKUMAK İÇİN TIKLA

Travmatik Kayıp ve Kimlik Oluşumunun Psikodinamik Yansımaları: Zarganada 12 Yaşındaki Çocuğun Dissosiyatif Deneyimi

Travmanın Kimlik Üzerindeki EtkisiTravmatik kayıp, özellikle erken çocukluk döneminde, bireyin öz-benlik algısının oluşum sürecini derinden etkileyen bir faktördür. 12 yaşındaki bir çocuğun yaşadığı kayıp, Lacancı psikanaliz çerçevesinde, bireyin kendilik algısını inşa ettiği ayna evresinde kesintilere yol açabilir. Ayna evresi, bireyin kendisini bir bütün olarak algılamaya başladığı ve ötekiyle ilişkisel bir

OKUMAK İÇİN TIKLA